اکنون تنها 3 روز کاری دیگر از عمر مفید این مجلس باقی مانده و سرنوشت16 تحقیق و تفحص همچنان در ابهام به‌سر می‌برد و با توجه به اینکه اغلب این طرح‌ها هنوز به مرحله تنظیم گزارش نرسیده یا ماه‌ها به دلایل گوناگون در کمیسیون‌های مرتبط خاک می‌خورند، نمی‌توان به روشن شدن تکلیف آنها امید بست.
البته چنانچه به این موضوع، انبوه طرح‌های در دستور قرار گرفته و آماده طرح را نیز اضافه کنیم تکلیف این 16 طرح تقریبا مشخص خواهد شد؛ نکته‌ای که محمدجواد آرین‌منش، عضو هیات رئیسه مجلس در گفت‌وگو با همشهری آن را اینگونه تایید می‌کند که «بعید می‌دانم در این چند روز تحقیق و تفحصی در مجلس قرائت شود».
مهلت تحقیق و تفحص‌ها
طبق ماده 199 مهلت انجام تحقیق و تفحص 6 ماه است که برای یک دوره 6 ماهه دیگر هم قابل تمدید است. همزمان با تصویب هر تحقیق و تفحص جدید، شاهد ازدحام نمایندگان برای ثبت نام در هیات تحقیق و تفحص هستیم به‌گونه‌ای که اغلب، هیات رئیسه مجلس برای تعیین اعضای هیات‌های تحقیق و تفحص با دشواری‌های عدیده‌ای مواجه هستند.
با این رویه به مرور زمان از شدت این اشتیاق کم شده، اغلب اعضا حتی در جلسات هیات نیز شرکت نمی‌کنند. علی‌اکبر اولیا، رئیس هیات تحقیق و تفحص از ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در این رابطه می‌گوید: «متاسفانه اغلب اینطور است که تعداد زیادی ثبت‌نام می‌کنند اما عملا تعداد نمایندگانی که وقت می‌گذارند و دنبال می‌کنند، شاید بیشتر از 4 تا 5 نفر نشود.»
تحقیق و تفحص‌های طولانی
طرح تحقیق و تفحص از شورای‌عالی ایرانیان که از 5 آبان سال 89 به تصویب رسید اکنون بیش از19 ماه است که همچنان در بلاتکلیفی به سر می‌برد. البته شورای‌عالی ایرانیان قدیمی‌ترین تحقیق و تفحصی نیست که هنوز به سرانجام نرسیده و هستند طرح‌هایی که سابقه‌ای بسیار طولانی‌تر از آن دارند. طرح تحقیق و تفحص از بانک‌ها یکی از این طرح‌هاست که از مهر ماه سال 88 تا‌کنون، 2 سال و7 ماه است که وضعیتی نامعلوم دارد و هنوز در لابه‌لای پرونده‌های کمیسیون اقتصادی خاک می‌خورد. علی اصغر یوسف‌نژاد که از بانیان این طرح است در همین رابطه به همشهری می‌گوید:
«ما از مدت‌ها پیش گزارش هیات را آماده کردیم و تنها طی مراحل اداری آن در کمیسیون اقتصاد باقی مانده بود اما متاسفانه کمیسیون اقتصادی به دلایل سیاسی از انتشار آن خودداری کرده و در مراحل اداری آن اخلال ایجاد می‌کند. »تحقیق و تفحص از سازمان تامین اجتماعی هم که از خـردادماه سال 89 مطرح شده، هنوز به مرحله قرائت گزارش نرسیده و هر بار دلایل و بهانه‌هایی مانند جلوگیری هیات رئیسه از قرائت گزارش یا تلاش برای سرقت اسناد تخلفات شرکت شستا برای عدم ارائه آن به هیات رئیسه مطرح شده است.
تحقیق و تفحص از شرکت سایپا، تربیت‌بدنی، سهام عدالت، سازمان محیط‌زیست، علل واردات دام زنده به کشور، عملکرد ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، عملکرد صندوق بیمه کشاورزی از جمله دیگر طرح‌های تحقیق و تفحص مجلس هشتم است که سرنوشتی مشابه با طرح‌های قبلی داشته‌اند.
تکلیف پول ملت چه می‌شود؟
هر تحقیق و تفحصی که در مجلس به تصویب می‌رسد، برای انجام، به صرف وقت و هزینه زیادی از سوی مجلس، نمایندگان و نهاد‌های مرتبط نیاز دارد. از سوی دیگر، براساس آیین‌نامه داخلی مجلس، هر طرح تحقیق و تفحصی که تا پایان مجلس قرائت نشود، به بایگانی مجلس سپرده می‌شود و امکان انتشار گزارش‌ها تا پیش از قرائت در صحن وجود ندارد و همه اینها یعنی به هدر رفتن وقت و هزینه بیت‌المال.
مجلس هشتم سوم خرداد ماه کار خود را به پایان می‌رساند و تا آن زمان به جز جلسه شنبه هفته آینده که به رفع ایرادات احتمالی شورای نگهبان به قانون بودجه سال 91 و جلسه روز آخر که به تشریفات اختتامیه و گرفتن عکس یادگاری اختصاص خواهد یافت، تنها 2 جلسه کاری مفید دارد که آن هم احتمالا به بررسی طرح‌ها و لوایح مهمی مانند تعیین تکلیف نیروهای حق‌التدریسی آموزش و پرورش خواهد گذشت و عملا فرصتی برای قرائت این همه طرح تحقیق و تفحص نخواهد بود.
با این حال، چند روز پیش 3 نفر از نمایندگان مجلس هشتم که به مجلس نهم راه‌یافته‌اند، از ارائه طرح تحقیق و تفحص از سازمان بورس و اوراق بهادار در نخستین روز مجلس نهم خبر دادند. آیا رویه ناتمام گذاشتن تحقیق و تفحص‌ها در مجلس نهم نیز ادامه خواهد داشت؟
