اینک به بررسی اصول سیاست خارجی از دیدگاه امامخمینی (ره) میپردازیم:
1 - اصل صدور انقلاب: صدور انقلاب از موضوعات مورد توجه امام (ره) بوده که به معنای صادر کردن تجربههای انقلاب اسلامی به سایر کشورهای جهان است. از دیدگاه امام خمینی (ره)، منظور از صدور انقلاب، همان گسترش اسلام است. امام (ره) در این باره اعتقاد دارد که: ما با صدور انقلابمان که در حقیقت صدور اسلام راستین و بیان احکام محمدی(ص) است، به سیطره و سلطه و ظلم جهانخواران خاتمه میدهیم. از نگاه ایشان برای پیروزی بر مشکلات، باید در مقابل همه قدرتها ایستاد و ارزشهای انسانی را از اینجا به سایر نقاط جهان صادر کرد. در واقع صدور انقلاب در نگاه ایشان، صبغه فرهنگی دارد.
2 - اصل نفی سبیل : از دیگر اصول سیاست خارجی امامخمینی(ره)، نفی سلطهگری و سلطهپذیری است. ایشان برای حیات زیرسلطه غیر، ارزشی قائل نمیشوند بلکه ارزش حیات را به آزادی و استقلال میدانند و با توجه به آیه شریفه «لن یجعلالله للکافرین علی المؤمنین سبیلا» که میفرماید: «خداوند، سلطهای برای کافرین بر مؤمنین قرار نداده» اذعان میدارند که: ما منطقمان، منطق اسلام، این است که سلطه نباید از غیر بر شما باشد. نباید شما تحت سلطه غیر بروید. ما هم میخواهیم نرویم زیر سلطه.
3 - دفاع از کیان اسلام و مسلمانان : ایشان برنامه سیاست خارجی ایران را برنامه اسلام ذکر میکنند و میفرمایند: ما برای دفاع از اسلام و ممالک اسلامی و استقلال ممالک اسلامی در هر حال مهیا هستیم. برنامه ما برنامه اسلام است، وحدت کلمه مسلمین است، اتحاد ممالک اسلامی است.
4 - اصل احترام متقابل و عدم دخالت در امور یکدیگر : امام (ره) در این مورد قائل به این است که اسلام برای بشر یت دلسوز است و ما همه تابع اسلام و دلسوز برای بشر هستیم. به این معنا که «ما با هیچ ملتی بدنیستیم. اسلام آمده بود برای تمام ملل، برای ناس،... ما اعلام میکنیم که نظر تجاوز به هیچیک از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی نداریم».حضرت امام در موارد متعدد به این مسئله (روابط حسنه و متقابل) در سیاست خارجی اشاره کردهاند. وقتی خبرنگار مجله آمریکایی تایم از ایشان سؤال میکند که در جمهوری اسلامی بهطور کلی سیاست خارجی شما چگونه خواهد بود؟ امام (ره) در جواب میفرمایند: جمهوری اسلامی ما با تمام ممالک روابط حسنه دارد و احترام متقابل، قائل است، درصورتی که آنها هم احترام متقابل، قائل باشند.
5 - اصل نفی ظلم و حمایت از مظلوم: امام خمینی(ره) با استناد به سیره انبیا، ملت اسلام را پیرو مکتبی میدانست که برنامه آن در 2 جمله «نه ستم کنید، نه مورد ستم قرار گیرید» خلاصه میشود. در واقع، امام (ره) می خواستند تا با ابرقدرتها و ظالمان مخالفت شود. ایشان سازش با ظالم را ظلم به مظلومان و ظلم به شرع و خلاف رأی انبیا میدانستند: ما تحت رهبری پیغمبر اسلام این 2کلمه را میخواهیم اجرا کنیم؛ نه ظالم باشیم و نه مظلوم.
6 - اصل نه شرقی- نه غربی: این اصل در واقع یکی از شعارهای اساسی مردم در بحبوحه انقلاب بود. امامخمینی(ره) در موارد متعددی به این مسئله اشاره کردهاند: ملت ایران بدون اتکا به غرب و شرق میخواهد روی پای خود بایستد و بر سرمایههای مذهبی و ملی خود استوار باشد. در جای دیگری به معنای این شعار توجه میدهند«اینکه جوانان ما میگویند «نه شرقی نه غربی»، معنایش این است که هیچکدام در ایران دخالت نکنند و این کاملا بجا و بحق است». در واقع ایشان بهدنبال دولت اسلامی آزاد و مستقل بودند که فارغ از گرایش به سوی غرب و شرق باشد و تعادلقوا در این منطقه از جهان حفظ شود.