این رویداد از تمامی نقاط جهان قابل رصد است و هفت ساعت ادامه خواهد داشت، مدتی که برای عکاسی از این رویداد کیهانی کافی خواهد بود. بهتر است بدانید این آخرین باری است که در طول عمرتان میتوانید شاهد عبور سیاره زهره از برابر چهره درخشان خورشید باشید،پس فرصت عکاسی از آن را از دست ندهید.
زهره که پس از ماه درخشان ترین شیء در آسمان شب است، بامداد چهارشنبه به وقت ایران روی یک خط مستقیم میان زمین و خورشید قرار خواهد گرفت. در نتیجه یک لکه سیاهرنگ بر چهره خورشید ظاهر میشود، پدیده ای که به گذر زهره مشهور است و زمانی یکی از هیجان انگیزترین رویدادهای نجومی به شمار میرفت. با این همه دو قرن و نیم قبل، زمانیکه گذر زهره رخ میداد بشر اطلاعات زیادی درباره ابعاد واقعی منظومه شمسی از جمله اندازه خورشید و فاصله سیارهها از یکدیگر نداشت، و در عوض مهمترین سوال این بود که فاصله زمین از خورشید چه اندازه است.
برای دیدن و عکاسی از این رویداد بهترین منطقه مکانی با افق بسیار باز است اما بهترین انتخاب مراجعه به رویدادهای برنامه ریزی شده است زیرا در آنها فیلترهای مناسبی وجود دارند که از آسیب دیدن چشمها جلوگیری میکند. عبور زهره از برابر خورشید به وقت گرینویچ راس ساعت 22:09 عصر روز سه شنبه آغاز شده و برای 7 ساعت ادامه خواهد داشت.
حال باید دید چگونه میتوان از این رویداد زیبا عکاسی کرد بدون اینکه به چشمها آسیبی وارد شود؟ ابتداییترین ابزار برای انجام این کار یک دوربین دیجیتال، مشابه همان دوربینهایی که برای عکاسی از کسوف مورد استفاده قرار میگیرند خواهد بود. در ادامه راهنماییهایی برای چگونگی عکاسی از این رویداد ارائه میشوند:
1- فیلتر! فیلتر! فیلتر: فیلترها از چشمها محافظت میکنند پس بدون فیلتر خورشیدی که میتواند حرارت و تشعشعات خورشیدی را از چشمها دور سازد،به این ستاره داغ نگاه نکنید. بهترین فیلتر موجود فیلتر عینکهای جوشکاری شماره 14 و یا فیلترهای ویژه خورشید است که از پلیمرهای سیاه یا پلیاسترهای آلومینیوم اندود ساخته شدهاند. شیشه هایی با پوشش فلزی با مارک تجاری معتبر نیز میتوانند کاربردی مشابه فیلترهای خورشیدی داشته باشند. همچنین باید مطمئن شوید که فیلترها کاملا در برابر لنز دوربین یا تلسکوپ قرار گرفته اند و به خوبی آن را پوشاندهاند.
آنچه باید فکرشان را از سر بیرون کنید،عینکهای آفتابی معمولی،شیشههای دودی،فیلمهای اسلاید و نگاتیو،کیسه های پلاستیکی سیاه رنگ،CDها، و یا فیلترهای معمولی به کار گرفته شده در عکاسی هستند.
2- از لنز تله یا لنز تلسکوپ استفاده کنید: ابتدا تصمیم بگیرید که میخواهید از کل صفحه خورشید به همراه لکه زهره عکس بگیرید و یا میخواهید بر روی چهره سیاره زهره زوم کرده و از نزدیک از آن عکاسی کنید،شاید هم بخواهید ورود و یا خروج زهره را بر روی لبه خورشید به ثبت برسانید. برای ثبت تصویری بزرگ و دیجیتال با وضوح بالای تصویری از این پدیده باید از لنز تلهفوتو استفاده کنید و یا تلسکوپی با فاصله کانونی 500 تا هزار میلیمتر و حتی بیشتر در اختیار داشته باشید،برای تحمل وزن چنین لنزی نیز به یک سهپایه قدرتمند و قابل اطمینان نیاز خواهید داشت.
3- تمرکز (فوکوس) لنز را کنترل کنید: فوکوس کردن بر روی موضوع به ویژه زمانی که از لنزهای تلهفوتو که از تنظیمات بینهایت ثابت برخوردار نیستند استفاده میشود بسیار حیاتی است. هرگز به حالت فوکوس خودکار دوربین اعتماد نکنید، دوربین را بر روی فوکوس دستی قرار داده و برای تنظیم وضوح تصویر از لبه خورشید یا لکهای بر روی آن استفاده کنید. زمانی که فوکوس به بهترین شکل ممکن انجام شد،تنظیمات را قفل کنید تا به صورت اتفاقی تغییر پیدا نکند،با این همه در حین گذر زهره نیز بارها و بارها فوکوس لنز را کنترل کنید زیرا حرارت میتواند به تدریج باعث تغییر تنظیمات آن شود،از این رو میتوانید با بستن فویلهای براق از داغ شدن لنزها جلوگیری کنید.
4- در بالاترین وضوح تصویری عکاسی کنید: وضوح تصویری و کیفیت تصاویر دوربینهای دیجیتال به واسطه تعداد پیکسلهای حسگر دوربین تعیین میشود،هرچه تعداد این پیکسلها بیشتر باشد،کیفیت بهتری در تصویر دیده میشود. برای بیشترین استفاده از قابلیتهای دوربین دیجیتالتان تنظیمات دوربین را بر روی بالاترین درجه کیفیت عکس (highest-quality) و یا حتی بر روی قالب TIFF یا RAW قرار دهید. این کار باعث میشود تصاویر نهایی ابعاد بزرگتر و وضوح بیشتری برای چاپ کردن به شما بدهند.
5- میزان نوردهی را "براکت" کنید: علاوه بر اینکه میتوانید از نوردهی خودکار دوربین استفاده کنید،میتوانید دوربین را بر روی حالت تنظیم دستی قرار داده و از ترکیبی از سرعت شاتر،درجه بازی دیافراگم و حساسیت استفاده کنید،تکنیکی که به "براکتینگ" شهرت دارد،در این شیوه باید به کمک آزمون و خطا بهترین ترکیب را به دست بیاورید. برای ثبت لحظات ورود و خروج زهره باید دوربین را بر روی عکاسی ممتد تنظیم کرد تا بتوان در لحظه چند عکس متوالی به ثبت رساند. پیش از آغاز گذر بارها و بارها مراحل عکاسی را تمرین کنید و بهتر است این تمرین در نزدیکی زمان وقوع گذر انجام بگیرد.
6- از لرزهها بکاهید: حرکت دادن مکانیکی آینه منظرهیاب در دوربینهای DSLR میتواند منجر به ایجاد تصاویری کدر و ناواضح شود، به ویژه اگر سرعت شاتر پایین باشد. برای کاهش از میزان ارتعاشات حرکت آینه،برای فشردن دکمه شاتر از کابلهای الکترونیکی و یا حالت تایمر دوربین استفاده کنید. برای اینکه مدت نوردهی خود را محدود نگاه دارید بهتر است از درجه حساسیت 400 یا 800 استفاده کنید.
برای عکاسی منطقهای را انتخاب کنید که از محل تردد خودروها و با وزش باد به دور باشد، سه پایه مجهز نیز میتواند از میزان لرزههای احتمالی دوربین در هنگام عکاسی جلوگیری کند،برای افزایش ثبات و پایداری سهپایه میتوانید کوله پشتی،قمقمه آب،کیف دوربین و هر جسم سنگین دیگری که دور و برتان دیده میشود را به ستون اصلی سهپایه بیاویزید و برای افزایش جذب ارتعاش سه پایه از پوششهای لاستیکی در زیر هریک از پایهها استفاده کنید.
7- باطری و کارت حافظه اضافی فراموش نشود: مطموئن باشید که باطری دوربینتان کامل شارژ است و یکی اضافه نیز به همراه دارید. همچنین تصاویر با قالب RAW و TIFF فضای زیادی اشغال میکنند بنابراین حتما باید کارتهای حافظه اضافه به همراه داشته باشید.
8- از تلسکوپهای "هیدروژن-آلفا" برای عکاسی گذر استفاده کنید: تلسکوپهای ویژه "هیدروژن-آلفا" از قبیل تلسکوپهای Coronado PST و SolarMax II میتوانند جزئیات خیرهکنندهای از خورشید و عبور زهره از برابر آن به ثبت برسانند. جدا از نور سفید و فیلترنشده که از خورشید ساطع میشود،نور H-Alpha نوری سرخ رنگ است که از اتمهای هیدروژن در اتمسفر خورشید ساطع میشوند و عکاسی از آنها شکلی برجسته به سیاره زهره خواهد بخشید.
9- از گذر فیلمبرداری کنید: علاوه بر عکاسی،می توانید با در اختیار داشتن دوربینهای تصویربرداری با زوم 40 برابر و مجهز به فیلترهای ویژه خورشیدی،از این رویداد کیهانی تصویربرداری نیز بکنید. برای جلوگیری از نوردهی بیش از اندازه،از حالت اتوماتیک نوردهی دوربین استفاده کنید. هر پنج دقیقه یکبار فیلم را متوقف کرده و ثبت فیلم جدیدی را آغاز کنید تا در نهایت از ترکیب آنها فیلمی کامل به دست بیاید.
10- آخرین پیشبینی آب و هوا را بخوانید: تا بتوانید در تعیین مکان عکاسی بهترین تصمیمگیری را داشته باشید.