از همین‌رو کارشناسان مالی نه فقط در بازار سهام ایران بلکه در بسیاری از بازارهای در حال توسعه، پیشنهاد می‌کنند که شرکت‌ها سود زیادی میان سهامداران تقسیم نکنند. از آنجا که سود تقسیمی شرکت‌ها در پایان سال مالی یکی از منافع سهامداران در بازار سرمایه محسوب می‌شود، لذا شرکت‌ها باید درنظر داشته باشند برای حداکثر کردن ثروت یا ارزش سهم شرکت چه مقدار سود را بین سهامداران تقسیم و چه مقدار از سود را برای اهداف مختلف از جمله افزایش سرمایه و طرح‌های توسعه‌ای شرکت انباشته کنند؟
پرداخت سود چگونه باید باشد؟سیستم توزیع سود تا چه اندازه باید ثبات داشته باشد؟از طرفی دیگر، سیاست شرکت‌ها در پرداخت سود متفاوت است. در برخی شرکت‌ها، مبلغ سود تقسیمی سالانه ثابت است و هر چند سال یک‌بار مورد تجدید نظر قرار می‌گیرد و درصورت روند افزایشی سود شرکت، میزان آن نیز تغییر می‌کند. برخی دیگر از شرکت‌ها از درصد سود تقسیمی استفاده می‌کنند که ممکن است 50 تا 70 درصد سود بین سهامداران توزیع شود و الباقی به‌صورت سود انباشته برای اهداف دیگر شرکت نگهداری شود.
معمولا شرکت‌هایی که از نقدینگی کافی برخوردارند و طرح‌های توسعه‌ای درپیش ندارند در پایان دوره مالی و با توجه به مهلت قانونی تعیین شده، به‌صورت نقدی مبادرت به پرداخت سود می‌کنند و شرکت‌هایی که با کمبود نقدینگی مواجهند یا طرح‌های سرمایه‌گذاری و توسعه‌ای در برنامه خود دارند، اقدام به پرداخت سود سهمی یا سود تقسیمی پایین می‌کنند.
برخی شرکت‌ها زمانی که برای پرداخت سود با مشکل مواجه می‌شوند، افزایش سرمایه می‌دهند. متأسفانه در چند سال اخیر مشاهده شده که شرکت‌ها با فاصله‌گرفتن از موضوعیت اصلی افزایش سرمایه و تنها برای جبران کمبود نقدینگی و جلوگیری از خروج منابع مالی از شرکت اقدام به افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی سهامداران می‌کنند.
سیاست تقسیم سود نقدی در کشورهای مختلف، متفاوت است. میزان رشد اقتصادی، یکی از عوامل تاثیرگذار در میزان تقسیم سود است. از آنجا که رشد اقتصادی تابعی از سرمایه‌گذاری است، از این‌رو کشورهایی که فرصت‌های سرمایه‌گذاری بهتر و در نتیجه رشد اقتصادی بالایی دارند، سود تقسیمی شرکت‌های تابع آن کشورها، کمتر از کشورهایی است که فرصت‌های سرمایه‌گذاری کمتر و رشد اقتصادی پایین تری دارند.
مزیت مالیاتی، دومین دلیل تفاوت‌های سیاست تقسیم سود شرکت‌ها در کشورهای مختلف است؛ به این صورت که چنانچه سود تقسیمی مزیت مالیاتی نداشته باشد سرمایه‌گذاران علاقه کمتری به آن نشان می‌دهند به عبارتی وقتی نرخ مالیات سود تقسیمی بیشتر از نرخ مالیات سود اندوخته و انباشته باشد، سود تقسیمی کمتری پرداخت می‌شود.
سومین عامل تفاوت سود تقسیمی در کشورها، میزان کنترل سهامداران بر شرکت است. هر چه درجه کنترل سهامداران بر مدیران کمتر باشد سود تقسیمی کمتر است و این درجه کنترل نیز تابعی از سیستم‌های اقتصادی کشورهاست. مثلا در کشورهای سوسیالیستی درجه کنترل بیشتری وجود دارد.
* کارشناس ارشد بازار مالی
