رئیس سابق سازمان حج و زیارت بارها اعلام کرده بود که دور جدید نامنویسی اسفندماه 90انجام میشود، ولی پس از تشکیل جلسه شورایعالی حج در خرداد، یکباره وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خبر از نامنویسی از متقاضیان عمره در نیمه اول سال 90 داد.پس از آن رئیس سابق سازمان حج و زیارت که مدتها سکوت کرده بود، زمان نامنویسی را از 24شهریور تا 24مهرماه 90اعلام کردند.
در آغاز نامنویسی، یکی از بانکهای عامل برای پیشی گرفتن از رقیب به متقاضیان عمره وام جعاله حج با سود 14درصد ارائه کرد. این کار با واکنش شدید مراجع عظام تقلید روبهرو شد و آنرا ربوی اعلام کردند. البته سودی که به سپرده متقاضیان تعلق میگرفت چهار درصد بود، هر چند رئیس سابق سازمان حج و زیارت اعلام کرد که از این کار اطلاعی نداشته و از طریق رسانهها مطلع شده؛ که با توجه به طرف قرارداد بودن بانکها با سازمان حج و زیارت این امر براساس نبود نظارت سازمان حج رخ داد.
براساس مصوبه شورایعالی حج قرار بود برای ظرفیت سه سال بین متقاضیان عمره قرعهکشی شود که با توجه به روند اعزامها باید برای اعزام دو میلیون و 400هزار نفر قرعهکشی میشد و بقیه ودیعه خود را پس میگرفتند. درباره زمان قرعهکشی نیز بارها خلف وعده شد و هر بار بهانهای تراشیدند.
با وجود مخالفت بعثه مقام معظم رهبری با ایجاد نوبت انتظار مانند آنچه سالها پیش درباره حج تمتع رخ داد، مسئولان سازمان حج و زیارت بدون حضور نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت یا نمایندهای از بعثه، قرعهکشی را انجام دادند و اولویت همه افرادی که نامنویسی کرده بودند تعیین شد. به گفته مسئولان سازمان حج و زیارت اعزام این گروه از سال 93شروع میشد و نوبت انتظار حدود 10ساله ایجاد شد.
روند امور بهگونهای بود که شبهه جمعآوری نقدینگی از جامعه مطرح شد و همه مسئولان ذیربط نیز در اینباره سکوت پیشینه کردند. پس از مدتی رئیس سازمان حج اعلام کرد که در بانک ماندن ودیعههای متقاضیان سودی برای این سازمان ندارد؛ البته او یا مقامات بالاتر از او نیز پاسخ ندادند که ماندن هزاران میلیارد تومان در دو بانک ملی و ملت به سود کیست؟ همچنین لیالی، رئیس سابق سازمان حج و زیارت در پاسخ به منتقدان ایجاد نوبت انتظار گفت که با مسئولان سعودی مذاکره شده و سهمیه عمره افزایش مییابد و متقاضیان زودتر از آنچه پیشبینی میشود به عمره اعزام خواهند شد.
منتقدان بر این نکته تأکید میکردند که ایجاد نوبت انتظار برای عمره توقع ایجاد میکند و همچنین موجب میشود تا طرف ایرانی در مذاکرات مربوط به مسائل عمره مانند قیمت هتلها و جابهجایی زائران در عربستان تابع نظرات سعودیها باشد. نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت پیش از قرعهکشی ضمن مخالفت با ایجادنوبت انتظار پیشنهاد کرد تا نامنویسی عمره هر سه سال برگزار شود.
وی گفت: ما باید اجازه بدهیم ظرفیت برای همه مردم ایجاد شود و برای رسیدن به این ظرفیت باید دوره ثبتنام
هر سه سال یکبار باشد. بدینترتیب افزون بر اینکه قدرت ابتکار و خلاقیت از ما گرفته نمیشود اگر به هر دلیلی یک سال عمره انجام نشود، بدهکار مردم هم نخواهیم شد و درصورت بروز شرایط پیشبینی نشده، بهراحتی میتوان آن را با مردم مطرح کرد تا مشکلی برای نظام ایجاد نشود.
به هر روی اکنون چنین بهنظر میرسد که آنچه مسئولان سابق سازمان حج و زیارت میپنداشتند «رؤیا»یی بیش نبوده است؛ نهتنها سهمیه عمره کشورمان افزایش پیدا نکرد بلکه اکنون مشکلاتی جدی در عمره بروز کرده و از هفته گذشته صدور روادید برای عمرهگزاران ایرانی متوقف شده است و مسئولان هم وعده امروز و فردا میدهند. آیا مسئولان دیروز که چنین تصمیماتی گرفتهاند امروز نباید پاسخگوی عملکردشان در دوران مسئولیت باشند؟ آیا صرف برکناری از مسئولیت، پاسخگویی هم ساقط میشود؟