به گزارش همشهری آنلاین، از سال‌های دور، نظام‌هایی مانند ISI و Scopus و در سال‌های اخیر ISC با استفاده از روند تحلیل استنادی مبتنی بر انتشارات علمی به ویژه نشریاتی که توسط دانشگاه‌ها، انجمن‌های علمی و موسسات پژوهشی منتشر می‌شوند، نرخ تولیدات علمی را اندازه‌گیری و اعلام می کنند.
جعفر مهراد، سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در این باره گفت: هر چند این روش بیشتر جنبه کمی دارد اما پرداختن به استناد و میزان استناددهی به مقالات علمی نشان‌دهنده این واقعیت است که هر چه میزان استنادها بیشتر باشد به همان نسبت نیز تولیدات علمی از کیفیت لازم و با اهمیت برخوردار خواهند بود، از این رو استناد در بحث تولید علم، مولفه‌ای با اهمیت است که دلالت بر کیفیت فعالیت علمی و تحقیقاتی کشورهای مختلف دارد.
به گفته مهراد، علاوه بر نظام‌های استنادی بالا، تقریبا یک دهه است که نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی نیز اندازه‌گیری رتبه علمی دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی را آغاز کرده‌اند که در این بین نظام‌های رتبه‌بندی تایمز، QS و شانگ‌های و در دو سال گذشته نظام رتبه‌بندی ISC از همه مهم‌تر است. بدین ترتیب، رفتار علمی کشورها و روند حرکت علمی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی بر اساس معیارها و شاخص‌های علم‌سنجی و رتبه‌بندی تحت مدیریت و کنترل سیستم‌هایی است که برای سنجش عملکرد پژوهشی تاسیس شده‌اند.
وی با بیان اینکه «اسکوپوس وابسته به بنگاه انتشاراتی الزویر، تا کنون نزدیک به 20 هزار نشریه علمی معتبر جهانی را نگاشته است»، گفت: از میان تمام کشورهای نوظهور علمی، ایران در تولید علم از جایگاه ممتازی برخوردار است.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) افزود: دانشمندان ایران در رشته‌هایی مانند علوم کشاورزی، مهندسی شیمی (که در مقایسه با سایر رشته‌های دانشگاهی یک رشته نسبتاً جدید است)، علوم کامپیوتر، شیمی و مهندسی در سطح منطقه و بین کشورهای نوظهور علمی بسیار پرتوان ظاهر شده‌اند.
رئیس مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری با بیان این مطلب که اسکوپوس در فاصله زمانی سال‌های 1996 تا 2010 میلادی 10 هزار و 999 مدرک از ایران ثبت کرده است، خاطرنشان کرد: بر اساس داده‌های مستخرج از پایگاه اسکوپوس، این انتشارات در حوزه علوم کشاورزی 40 هزار و 442 استناد دریافت کرده است.
این مقام مسئول در ادامه با یادآوری پیشرفت‌های حاصل در صنعت نفت و گاز به ویژه پتروشیمی در سال‌های اخیر و نظر به تاسیس این رشته‌ها در دانشگاه‌های بزرگ کشور و همچنین جذب دانشجو در این دانشگاه‌ها در کنار رشته مهندسی شیمی، تعداد مدارک ثبت شده از اعضای هیات علمی و متخصصان مهندسی شیمی در بازه زمانی 1996 تا 2010 در اسکوپوس 6 هزار و 568 مدرک اعلام شده است.
مهراد همچنین تعداد استناد به هر مقاله در مهندسی شیمی را 49/6 اعلام و در نوع خود منحصر به فرد دانست و گفت: بی اغراق می توان ادعا کرد ایران در این حوزه سرآمد کشورهای نوظهور علمی است.
سرپرست ISC در تشریح برجستگی ایران در حوزه مهندسی کامپیوتر نیز گفت: در رتبه‌بندی سال 2012 میلادی که توسط QS بر حسب رشته‌های موضوعی صورت گرفته و دانشگاه صنعتی شریف تنها دانشگاه ایران است که در این رشته جزء 200 دانشگاه تراز اول جهان قرار گرفته و سهم دانشمندان و پژوهشگران ایران در تولید علم حوزه علوم و مهندسی کامپیوتر در همان فاصله زمانی 5900 مقاله است که به این تعداد مدرک 20 هزار و 859 استناد صورت گرفته است، این موضوع رقمی درخور توجه و میزان خود استنادی به این مدارک رقمی برابر با 7 هزار و 692 استناد است.
