باراک به این منطقه رفتهبود تا شاهد آخرین وضعیت نیروها و شرایط مناطق مرزی باشد. گفته میشود، خمپاره سرگردانی که در نزدیکی وزیر اسرائیلی به زمین خورده، بخشی از تبادل آتش میان ارتش سوریه با مخالفان مسلح در نزدیکی بلندیهای جولان بوده که کمانه کرده و به سمت نظامیان اسرائیلی رسیدهاست.
گلولههایی که باید برای بیرونراندن نظامیان اشغالگر اسرائیل در جولان اشغالی شلیک میشد، اکنون در داخل سوریه میان ارتش و مخالفان رد و بدل میشود. در روزهای اخیر اگر از کسی که تحولات سوریه را دنبال میکند بپرسید که روند این تحولات اکنون چگونه است؟ شاید پاسخی ساده و کوتاه داشتهباشد. مخالفان در یک انفجار مرگبار در قلب دمشق، بلندپایهترین مقامات دفاعی و اطلاعاتی و نزدیکترین یاران بشار اسد را ترور کردند و ضربه سختی به او زدند.
آنها درگیریها را به پایتخت کشاندهاند و تانکها اکنون در خیابانهای پایتخت به حرکت درآمدهاند، روسیه و چین هم کاری از دستشان برنمیآید و تنها میتوانند قطعنامه وتو کنند. فشارها برای سقوط حکومت بشار اسد زیادشده و به این ترتیب موضع روسیه و متحدان اسد تضعیف و جایگاه کشورهایی چون ترکیه، عربستان و قطر و حامیان غربی آنها تقویت میشود. سقوط دولت اسد بهعنوان حامی مقاومت حزبالله و حماس، خیال تلآویو را هم آسوده میکند اما این همه روایت تحولات سوریه نیست. پرده آخر این روایت آنطور که بهنظر میرسد نزدیک نیست. تحولات سوریه یک سال و نیم پیش با یک جرقه معمولی شروع شد.
اعتراضهای مردمی در شهر درعا بعد از دستگیری چند معترض شدت گرفت و به سرعت به چند شهر دیگر کشیدهشد. تا اینجا شرایط عادی بهنظر میرسید. شدت برخورد نظامی امنیتی با این اعتراضها باعث شد تا شرایط کمی تند شود. اما آنچه اوضاع در سوریه را به اینجا کشاند دخالت هزاردستان بود. مخالفان سوریه خیلی زود با کمک خارجی مسلح شدند، آموزش نظامی دیدند و کمکهای اطلاعاتی دریافت کردند تا تحولات سوریه به یک جنگ داخلی تبدیل شود. تحولات سوریه خیلی زود تغییر ماهیت داد.
از چندماه پیش دیگر شاهد رویارویی مخالفان معترض با حکومت مستقر نبودیم بلکه شاهد رویارویی چندین قدرت منطقهای و فرامنطقهای با دولت سوریه و همچنین هماوردی قدرتهای بزرگ و کوچک با یکدیگر در خاک سوریه بودیم. انفجار روز چهارشنبه دمشق در دفتر شورایعالی امنیت ملی سوریه با حضور ارشدترین مقامات دفاعی و امنیتی، بدون کمک اطلاعاتی و نظامی خارجی ممکن نبود.
در ماههای اخیر بعضی کشورهای منطقه و فراتر از منطقه مشغول تجهیز مخالفان برای جنگ داخلی بودند اما حتی اگر در هفتههای آینده نتیجه مورد نظر هزاردستان یعنی سرنگونی بشار اسد محقق شود، باز این پایان ماجرای سوریه نیست. نبیلالعربی، دبیرکل اتحادیه عرب سه روز پیش در جدیدترین نشست این اتحادیه گفت: سقوط حکومت سوریه بهمعنای سقوط کل خاورمیانه است.
درگیریهای خونین قومی شیعه و سنی در داخل سوریه و احتمال تکرار جنگهای داخلی لبنان، جنگ قدرتهای منطقهای برای اعمال نفوذ در حکومت جدید سوریه، امنیت اسرائیل که برای واشنگتن از امنیت خود آمریکاییها مهمتر است و کنترل هزاران نیروی شبهنظامی که با هدایت کشورهای عربی وارد خاک سوریه شدهاند در کنار دهها موضوع دیگری که ممکن است در روزهای آینده بروز کند و هنوز بر تحلیلگران پوشیدهاست، پردههای بعدی بحران سوریه هستند.
اکنون 125هزار آواره سوری در کشورهای همسایه بهسرمیبرند، کشورهایی که خودشان آماده درگیریهای قومی خونین هستند. درگیریهای هفتههای گذشته در لبنان که چندین کشته بهجا گذاشت، نمونهای از همین پیامدهاست. هزاردستانی که ماههاست ساقطکردن حکومت در سوریه را در اولویت همه کارها و برنامههای خود قرار داده، بدون شک در آینده با پیامدهای این بحران دست به گریبان خواهد شد.