روابط تهران-ریاض اگرچه در اوایل پیروزی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات سال 84، آرام‌ترین روزهای خود را طی می‌کرد اما بعدها در دولت دهم این رابطه به بدترین وضعیت خود رسید؛ وضعیتی که مشابه بدترش را تنها می‌توان در سال66 و در ماجرای کشتار حجاج ایرانی یافت.محمود احمدی‌نژاد دردولت نهم، سه سفر رسمی و یک سفر غیررسمی به عربستان انجام داده بود اما در دولت دهم مناقشه‌های لفظی دو کشور و اتهام‌زنی‌های سیاسی به اوج خود رسید و علی اکبر صالحی تنها مقامی بود که در این چهار سال سفری به عربستان انجام داد؛
سفری که نه با دعوت بود و نه برای رایزنی‌های دیپلماتیک که فقط برای تسلیت‌گویی مرگ ولیعهد صورت گرفت، آن هم در روزهایی که دولت آل‌سعود، ایران را متهم به‌دست‌داشتن در طرح ترور سفیر عربستان در واشنگتن کرده بود.تا پیش از سفر صالحی آخرین مقام ایرانی که به عربستان سفر کرد، رئیس مجلس خبرگان بود که برای حضور در کنفرانس بین‌المللی گفت‌وگوی مذاهب اسلامی به مکه رفت و مورد استقبال گرم مقامات ریاض قرار گرفت.
در این میان البته گاه گدار اخباری از سفرهای غیررسمی و بعضا پنهانی به سرزمین وحی شنیده می‌شد. سفر اسفندیار رحیم مشایی به ریاض و سفر حجت‌الاسلام حیدر مصلحی وزیر اطلاعات در سکوت خبری به عربستان از آن جمله بودند.روابط تیره دو کشور همین اواخر به بحث‌های زیارتی و اعزام زائر نیز اثر گذاشت. عربستان سهمیه اعزام زائر از ایران در ایام‌ماه مبارک رمضان را محدود کرده بود که با رایزنی مقامات سازمان حج و زیارت قضیه حل شد. درحالی‌که مناقشات تهران- ریاض به‌خاطر دخالت دولت آل‌سعود در سرکوب معترضان شیعی بحرین روزبه‌روز بدتر می‌شد، این میان اتفاق دیگری کاتالیزور وخامت بیشتر اوضاع شد. اعدام 18تبعه ایرانی در عربستان سعودی باعث شد تا ایران مأمور ویژه‌اش را برای دعوت از مقامات عربستان جهت حضور در اجلاس عدم‌تعهد تهران به این کشور نفرستاد و دعوتنامه را از طریق سفارت عربستان به آنها تحویل دهد.
در میان تمام این اتفاقات ناخوشایند، اجلاس مکه و دعوت رسمی از محمود احمدی‌نژاد برای حضور در این اجلاس فرصتی برای سرد کردن آتشی فراهم کرد که گویا روزبه‌روز لهیب می‌کشید.محمود احمدی‌نژاد که آخرین بار آذرماه سال 86 در قالب یک سفر غیررسمی به عربستان رفته بود، دو روز زودتر به اجلاس مکه رفت تا در آخرین سال دولتش، تلاشی برای رفع سوءتفاهمات پنج ساله بکند. او در ضیافت سحری پادشاه عربستان شانه به شانه در کنار ملک عبدالله نشست که حالا دیگر به زور عصا روی پای خود می‌ایستد.
علی اکبر صالحی وزیر امور خارجه ایران هم که همراه رئیس‌جمهور به این سفر رفته است بر بالین ملک فیصل همتای عربستانی‌اش هم حاضر شد. اگرچه صرف عیادت او از ملک فیصل که چندی پیش به صالحی قول داده بود اتباع ایرانی اعدام نشوند، خود حرف و حدیث‌ها و نقدهایی به او وارد کرد اما سخنی که وزیر امور خارجه در کاخ کنفرانس‌های جده به زبان آورد؛ انتقادهایی تندتر را به وی وارد کرد. مهم‌ترین این انتقادها را نماینده اسدآباد دیروز در صحن علنی به زبان آورد که «آقای صالحی! شما که می‌گویید عربستان خانه من است، چرا وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران شدید»؟
صالحی در یک کنفرانس خبری گفته بود «در اینجا احساس می‌کنم که در خانه خود هستم؛ من مدت چهار سال در جده زندگی کرده‌ام.» وی دیروز نیز با اشاره به دیدارهایش با مسئولان عربستانی گفت: در این دیدارها راه‌های تقویت روابط دو جانبه و حوادث منطقه بررسی شد و بحمدالله درخصوص راه‌های بالا بردن سطح روابط و تقویت و تحکیم آن با یکدیگر توافق کردیم. وزیر خارجه روابط تهران -ریاض را استثنایی و مثال‌زدنی توصیف کرد که به شکل بسیار گسترده‌ای بر روابط سایر کشورهای عضو در سازمان همکاری‌های اسلامی تأثیر می‌گذارد.
حالا باید دید این رفت دولت به عربستان این بار با برگشتی از سوی مقامات آل‌سعود همراه است و آیا مقامات عربستانی که پادشاهش عصا‌به‌دست گرفته است و وزیر خارجه‌اش بر بالین بیماری است در چه سطحی در اجلاس عدم‌تعهد شرکت می‌کنند؟ چه آنکه سفر دفعات قبلی هیأت دولت در بالاترین سطحش، تاکنون از سوی مقامات عربستان بی‌پاسخ گذاشته شده است و دقیقا به همین علت هم، این سفر اخیر احمدی‌نژاد به مکه را باید پشت پایی به پروتکل‌های تشریفاتی محسوب کرد.
دیروز محمود احمدی‌نژاد در اجلاس مکه سخنرانی داشت و با اشاره به اختلافات فزاینده میان گروه‌ها و دول مسلمان گفت که پیشنهاد می‌کنم، یک نهاد داوری متشکل از افراد مؤمن و متعهد و عادل و مورد وثوق با اختیارات کامل و سازوکار داوری عادلانه و روشن تشکیل شود.
دیدار در حاشیه اجلاس
محمود احمدی‌نژاد در حاشیه این اجلاس با سران کشورهای اسلامی ازجمله شیخ حمد پادشاه بحرین، محمد مرسی رئیس‌جمهور مصر، محمود عباس رئیس حکومت خودگردان فلسطین، عبدالله دوم پادشاه اردن و هادی منصور رئیس‌جمهور یمن سلام و احوالپرسی کرد.
رئیس‌جمهور کشورمان نیز در این مکان در کنار پادشاه عربستان نشسته بود. این موضوع موجب شد تا هر یک از میهمانان پس از دیدار با ملک عبدالله، با رئیس‌جمهور کشورمان نیز گپ و گفتی کوتاه داشته باشند. در این احوالپرسی‌ها، احمدی‌نژاد علاوه بر روبوسی با ملک عبدالله، محمد مرسی را نیز در آغوش گرفت و با وی به دیده بوسی پرداخت.
روزنامه السفیر دیروز علاوه بر به تصویر کشیدن استقبال از احمدی‌نژاد در اجلاس مکه، در ادامه به مخالفت شدید ایران با تعلیق عضویت سوریه در سازمان همکاری اسلامی اشاره کرده و تأکید می‌کند: وزیرخارجه لبنان نیز اعلام کرده که بیروت همچنان به سیاست بی‌طرفانه خود در موضوع سوریه ادامه می‌دهد و در مسئله تعلیق عضویت سوریه در سازمان همکاری اسلامی رأی ممتنع خواهد داد.
