بیش از ۱۰۰ نماینده از کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها در اجلاس این جنبش شرکت کردهاند. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفته است، تاکنون حضور دست کم ۲۷ رئیس جمهور، ۲ پادشاه، ۷ نخست وزیر و دو رئیس پارلمان در این اجلاس تایید شده است. نم یا جنبش غیرمتعهدها یک سازمان بینالمللی متشکل از ۱۲۰ کشور عضو است که رسما همسو یا مخالف هیچ بلوک قدرتی در جهان نیست. نزدیک به دو سوم کشورهای عضو سازمان ملل متحد از اعضای این سازمان بینالمللی هستند.
شبکه پرس تیوی در مورد شانزدهمین اجلاس این سازمان با عمر نشابی، دبیر هفتهنامه الاخبار مصاحبهای را ترتیب داده است که متن آن در زیر میآید:
- آقای نشابی، به نظر شما در دنیای امروز جنبش غیرمتعهدها نیرویی محسوب شود که بتوان روی آن حساب باز کرد؟
بله. من با همکارم از شیکاگو موافقم. (اسفتن لندمن از شیکاگو در همین برنامه گفت که نم نقش خود را عمدتا در جریان جنگ سرد اعمال کرد و این جنگ دو دهه پیش به پایان رسید و این جنبش اکنون اگر فرصتها را درک کند، میتواند دست به کاری بزند.)
- برای رسیدن به چنین نقطهای باید چه کاری انجام داد؟
من فکر میکنم این جنبش با این حضور گسترده (در ایران) قدمی بزرگ و رو به جلو برداشته است. این یک حضور چشمگیر است. من قصد دارم به این موضوع اشاره کنم که یک روزنامه اسرائیلی به نام معاریو روز پنج شنبه مقالهای را منتشر کرد و در آن گفت که وزارت خارجه اسرائیل از تمام سفرای اسرائیل در تمام کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها خواسته است که کشورهای مربوطه را تشویق به عدم حضور یا حضور سطح پایین در این اجلاس کنند. بنابراین، این یک پیروزی است. اینکه این اجلاس با حضور گسترده نمایندگان عالیرتبه کشورهای عضو برگزار میشود، یک پیروزی برای جمهوری اسلامی است. همین مسئله این فرصت را به این اجلاس میدهد که به چیزی قطعی و مستحکم دست پیدا کند و فکر میکنم سخنرانی علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران، یک سخنرانی عالی بود. در حال تعریف و تمجید نیستم، فقط میگویم که این یک سخنرانی بسیار عالی بود زیرا طی آن صالحی خواستار گفتوگو شد و این چیزی است که در جهان به آن نیاز داریم. بخصوص این که بیشتر رسانهها میگویند که مسئله سوریه در دستور کار این اجلاس قرار دارد. فکر میکنم در سوریه که مردم در حال کشته شدن در این کشور هستند و سالی خونین را پشت سر گذاشت، مشکلی وجود دارد. این مشکل باید حل شود. فکر میکنم ایران قادر است که راه حلی پیدا کند. بویژه در این کنفرانس با همکاری بینالمللی و این راهی رو به جلو است. به نظر من این برای تمام منطقه امری خوب و مفید است زیرا در زمانی این اجلاس برگزار میشود که تهدیدهای امریکاییها و اسرائیلیها علیه ایران افزایش پیدا کرده است. به اعتقاد من، مقابله با این تهدیدها از طریق درخواست برای گفتوگو یک پیروزی و موفقیت دیپلماتیک محسوب میشود و بدون شک این برای منطقه خوب است.
- کشور امریکا در بسیاری از کشورهای مستقل از هواپیماهای بدون سرنشین استفاده میکند و این حملات علیرغم محکومیت و انتقادهای بینالمللی حتی از سوی سازمان ملل، صورت میگیرند. با وجود این، حملات مرگبار و غیرمجاز پهپادهای امریکایی متوقف نشده است. اگر زمان برای اعمال اصلاحات کلی در ساختار سازمان ملل جهت از بین بردن معایب آن رسیده باشد، به نظر شما جنبش غیرمتعهدها میتواند نقشی در این امر ایفا کند؟
فکر میکنم آنها میتوانند نقشی را ایفا کنند اما در عین حال با دیگر میهمان شما موافقم که این جنبش در گذشته نتوانست به اقدامی قطعی دست بزند. من با مهمان شما که میگوید این یک اجلاس با حضور نمایندگان عالیرتبه است، موافقم. بویژه اینکه باید به حضور (محمد مرسی) رئیس جمهور مصر در این اجلاس نیز اشاره کنم. این اولین بار از وقوع انقلاب اسلامی است که یک رئیس جمهور مصر در ایران حضور پیدا میکند. به اعتقاد من این امری مهم و پراهمیت است. این امر حتی از خود این اجلاس هم مهمتر است. این یک فرصت برای برقراری روابط دوستانه بین جمهوری اسلامی ایران و مصر است و این روابط دوستانه اهمیت بسزایی در منطقه داد. همانطور که میدانید، تمرکز و محوریت باید همیشه روی اسرائیل و تاثیر آن روی امریکا، سازمان ملل و جهان باشد. من فکر میکنم چنین روابط دوستانهای بین مصر و ایران نهایتا حاصل خواهد شد.
- شما پیشتر به این موضوع اشاره کردید که اسرائیلیها سعی میکنند اعضای جنبش غیرمتعهدها را تحت فشار قرار دهند تا نمایندگان عالیرتبه به ایران نفرستاده یا اینکه اصلا نمایندهای به این کشور نفرستند. البته آنها در این امر موفق نبودهاند. به نظر شما چرا ما شاهد اعمال چنین فشاری از سوی امریکاییها و اسرائیلیها هستیم؟ به نظر آنها در اجلاس تهران چه اتفاقی ممکن است رخ دهد؟
خوب فکر میکنم اسرائیلیها در این مورد خیلی واضح و روشن عمل میکنند. به نظر من آنها قصد جنگ با ایران را دارند و هر چیزی که نشان دهد ایران دوستانی در جهان دارد و این کشور میتواند اجلاسی با حضوران سران عالیرتبه را ترتیب دهد، حالا چه اجلاس نم باشد چه چیز دیگری، باعث میشود این کشور هدف اسرائیلیها، امریکاییها و متحدان آنها در سراسر جهان قرار بگیرد. به اعتقاد من این امری کاملا آشکار است و همانطور که گفتم یکی از دلایلی که این اجلاس پیروزی دیپلماتیک برای ایران محسوب میشود، این است که در زمانی برگزار میشود که تهدیدهای اسرائیلیها علیه ایران افزایش پیدا کرده است. در رسانهها شاهد این هستیم که افراد میگویند، اگر اسرائیل به ایران حمله کند چند نفر اسرائیلی کشته خواهند شد؟ این در روزنامه هاآرتص اسرائیل منتشر شد. در نیویورک تایمز نیز مقالات زیادی در مورد حمله به ایران منتشر شده است و ناگهان شاهد این هستیم که ۱۱۸ کشور نمایندگان عالیرتبه خود را به اجلاس تهران میفرستند. این امر فشار جهانی را مبنی بر عدم حمله به ایران افزایش میدهد. امر دیگری که باید ذکر شود این است که رسانههای جریان اصلی به این اجلاس توجه کمی نشان خواهند داد و این چیزی است که در روزنامه معاریو هم آمده بود. هجمه تبلیغاتی علیه تهران حتی اگر نمایندگان ۱۱۸ کشور در ایران حضور پیدا کنند، ادامه دارد. امیدوارم محمد مرسی با محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران چندین بار دیدار کند و این دو یک بیانیه مشترک منتشر کنند و تصمیم بگیرند که همکاریهای خود را گسترش داده و حجم تبادلات بین دو کشور را افزایش دهند. این اجلاس فرصتی را برای ایفای نقش دیپلماتیک بدون نفوذ امریکا فراهم میکند.