در حال حاضر به‌طور متوسط روزانه حدود 18 تا 20 میلیون متر مکعب CNG به حدود سه میلیون دستگاه خودروی گازسوز در سطح کشور تحویل داده می‌شود که با مصرف این میزان CNG سهمی بیش از 25 درصدی این حامل انرژی در سبد سوخت خودروهای کشور تکمیل شده است.
از سوی دیگر در شرایط فعلی نزدیک به یکهزار و 950 جایگاه عرضه CNG در سطح کشور وجود دارد که بر اساس اهداف کلان دولت تعداد جایگاه‌های عرضه گاز طبیعی فشرده ایران باید تا پایان برنامه پنجم توسعه از مرز دو هزار و 550 باب عبور کند.
در مجموع با ساخت، توسعه و راه‌اندازی جایگاه‌های جدید CNG در سطح کشور روزانه از مصرف معادل 18 تا 20 میلیون لیتر بنزین جلوگیری شده ضمن آنکه برآوردها حاکی از آن است که با ساخت و بهره‌برداری از جایگاه‌های باقیمانده صرفه جویی در مصرف بنزین از مرز 30 میلیون لیتر در روز عبور کند.
هر چند وجود 33.1 تریلیون ذخایر گاز طبیعی، شبکه 260 هزار کیلومتری انتقال گاز در شهرها و روستاها و پایین بودن آلایندگی‌های زیست محیطی از مهمترین مزیت‌های استفاده از این حامل انرژی در کشور است اما استفاده از CNG مشکلاتی را هم برای خودروسواران کشور به وجود آورده است.
کاهش پیمایش با یک مخزن کامل CNG یکی از مشکلات پیش روی ناوگان حمل و نقل خودروهای دوگانه سوز کشور است که منجر به افزایش مراجعه به جایگاه‌های عرضه CNG و ایجاد تراکم در پیش روی مجاری‌های عرضه CNG به ویژه در کلانشهرهای ایران شده است.
بر این اساس در حال حاضر مطالعاتی در سطح وزارت نفت برای اصلاحاتی در سوخت CNG به منظور ارتقای بهره وری استفاده از این حامل انرژی در دستور کار قرار گرفته است که در نهایت منجر به استفاده از یک سوخت جدید به نام "ANG" شده است.
ANG جای CNG را می‌گیرد
در حال حاضر استفاده از سوخت جدید ANG در کشورهای مختلف جهان تجربه موفقی را به همراه داشته است و یکی از مزیت‌های استفاده از این سوخت جدید گازی کاهش مراجعه به جایگاه‌ها و افزایش پیمایش خودرو با یک مخزن کامل گاز طبیعی فشرده شده است.
پیگیری‌های مهر از آخرین اقدامات انجام شده در صنعت نفت به منظور دستیابی به تکنولوژی جدید Adsorbed natural gas "ANG" حاکی از آن است در شرایط فعلی مطالعات و تحقیقات گسترده‌ای توسط پژوهشگاه صنعت نفت با مشارکت شرکت ملی پالایش و پخش نفتی برای بومی سازی این تکنولوژی جدید گازی انجام شده است.
تکنولوژی ANG دارای کاربردهای مختلف صنعتی و غیرصنعتی به ویژه در ناوگان خودروهای دوگانه سوز است به طوری‌که استفاده از تکنولوژی ANG امکان افزایش 1.3 تا 1.5 برابری ظرفیت ذخیره سازی گاز طبیعی در یک مخزن فراهم می‌شود.
بر این اساس پیش بینی می‌شود با دستیابی ایران به فنآوری جدید و فشرده‌سازی بیشتر CNG امکان استحصال ANG فراهم شود از این رو با نصب یکسری آجرک‌های داخل مخازن موجود CNG امکان جذب بیشتر مولکول‌های گاز فراهم می‌شود و با فشرده شدن مولکول‌های گاز امکان تبدیل CNG به گازی فشرده تر به نام ANG وجود دارد.
راه اندازی جایگاه‌های سوخت خانگی
استفاده از نسل جدید گاز مورد استفاده در خودروها به نام ANG امکان ذخیره سازی گاز بیشتری در مخازن موجود در جایگاه‌های گاز و حتی کپسول خودروها به وجود می‌آید به طوری‌که استفاده از سوخت نسل جدید ANG علاوه بر افزایش ظرفیت ذخیره سازی گاز بدون ایجاد مخازن جدید، افزایش ظرفیت سوخت گیری خودروهای دوگانه سوز، افزایش راندمان و پیمایش بیشتر را فراهم می‌کند.
این در حالی است که استفاده از سوخت جدید ANG در مقایسه با CNG در کاهش مصرف گاز خودروهای دوگانه سوز هم تاثیرگذار بوده و در مجموع برای سوخت جدید ANG پنج کاربرد اساسی در صنعت گاز تعریف شده است.
افزایش توجیه فنی و اقتصادی نصب و راه اندازی جایگاه‌های سیار، خانگی، ارتقای راندمان و میزان پیمایش خودروهای دوگانه سوز را از مهمترین کاربردهای این سوخت جدید گازی می‌توان نام برد.
برآوردها نشان می‌دهد که با تکمیل مطالعات به تدریج برنامه ریزی برای تولید مخازنی به منظور تبدیل گاز طبیعی به گاز فوق فشرده ANG انجام شود و با تکمیل فاز مطالعاتی به‌زودی مرحله نمونه سازی این فنآوری جدید با مشارکت بخش خصوصی آغاز می‌شود.
ذکر این نکته ضروری است که برای اجرا و پیاده سازی استفاده از سوخت جدید ANG باید یکسری تغییرات جدید در مخازن ذخیره سازی CNG خودروهای جدید اعمال شود و با صرف کمترین سرمایه گذاری امکان جایگزین کردن آن به جای CNG در خودروهای کشور وجود دارد.
از سوی دیگر به منظور جایگزین کردن ANG به جای CNG نیازی به اعمال تغییراتی گسترده در سطح جایگاه‌های عرضه گاز طبیعی فشرده کشور وجود ندارد.
علی‌مراد رشیدی رئیس مرکز تحقیقات نانو پژوهشگاه صنعت نفت اخیرا از موفقیت پژوهشگران در دستیابی به تکنولوژی ANG به‌عنوان جایگزین CNG خبر داده و گفته است: فناوری ANG (جذب گاز طبیعی بر روی جاذب‌های صنعتی) ذخیره سازی گاز در جاذب‌ها است که هم در داخل خودرو و هم در انتقال گاز به عنوان جایگزین CNG کاربرد دارد.
این مقام مسئول با اعلام اینکه با استفاده از این تکنولوژی در فشار ۳۵ بار (اتمسفر) و دمای محیط، گاز به همان اندازه CNG در جاذب‌های کربنی ذخیره می‌شود، تصریح کرده است: گاز ذخیره شده به این روش در مقایسه با CNG فشار پایینی داشته و مخزن می‌تواند به هر اندازه در هر قسمت از خودرو قرار گیرد و همچنین خطرات فشار ۲۰۰ بار را ندارد.
به گفته رئیس مرکز تحقیقات نانو پژوهشگاه صنعت نفت این پروژه در مرحله پایلوت به اتمام رسیده و اکنون در مرحله طرح توسعه تکنولوژی قرار دارد ضمن آنکه ایمنی و ارزان بودن از دیگر مزایای استفاده از تکنولوژی ANG است.
