رئیس‌جمهور دیروز بخش قابل توجهی از مصاحبه مطبوعاتی خود را به مسئله بازار ارز در روزهای اخیر اختصاص داد که با توجه به انتظار عمومی برای ارائه طرح و برنامه جدید برای بازار ارز طبیعی بود اما برخلاف این انتظار، رئیس‌جمهور صرفا به انتقادات از عملکرد دولت پاسخ داد و از آنها دفاع کرد.
عدم‌ارائه سیاست جدید از سوی دولت برای ساماندهی بازار ارز، کاهش التهاب بازار را که از صبح دیروز آغاز شده بود متوقف کرد و مجدداً این بازار روند صعودی قیمت‌ها را آغاز کرد. دیروز احمدی‌نژاد در پاسخ‌های متناوب به سؤالات ارزی ضمن انتقاد از اظهارات اخیر رئیس مجلس ، بارها از قوای دیگر و کارشناسان و همچنین فعالان اقتصادی و نهادها درخواست کرد که دولت را در مقابل فشارهای خارجی و مدیریت بازار ارز حمایت کنند اما مشخص نکرد که این حمایت‌ها باید از چه مسیری و چگونه باشد.
احمدی نژاد در پاسخ به اظهارات علی لاریجانی، رئیس مجلس در مصاحبه با خبرگزاری فارس، به انتقاد از این سخنان و انعکاس آن توسط این خبرگزاری پرداخت و افزود: التهابات ارزی ریشه در مسائل غیراقتصادی دارد و بانک مرکزی توانایی تأمین ارز مورد نیاز برای واردات را دارد. وی ادامه داد: همانگونه که قبلاً گفتم بعضی فقط در هنگام خوشی همراه دولت هستند. احمدی نژاد افزود: ایشان با خبرگزاری وابسته به یکی از نهادهای امنیتی علیه دولت مصاحبه کرده است. در حالیکه خبرگزاری یک نهاد نظامی نباید به مسائل سیاسی ورود پیدا کند.
احمدی‌نژاد در پاسخ به این پرسش با بیان اینکه نوسانات نرخ ارز متعلق به امروز نیست، افزود: مدتی است که بازار ما دچار نوسانات است و این روزها نیز تشدید شده است. رئیس‌جمهور با طرح این سؤالات که اصلا منشأ نوسانات ارز از کجاست و چرا سال گذشته این زمان، این سخنان مطرح نبود، گفت: دو عامل دست به‌دست هم دادند تا بر ملت ایران فشار بیاورند: یک عامل از بیرون است و یک عامل از درون.
وی تصریح کرد: دشمن، خرید نفت از ایران را تحریم کرده و بخش قابل توجهی از درآمد ارزی ایران از ناحیه فروش نفت است و دوم و بدتر از آن، مبادلات بانکی را تحریم کرده است؛ یعنی اگر نفتی فروخته شد، درآمدش قابل هزینه کردن و استفاده نباشد. احمدی‌نژاد اضافه کرد: دشمنان برای اعمال این تصمیم بسیج شده و تلاش می‌کنند و در واقع، این یک جنگ پنهان و گسترده است که در سطح جهان پراکنده است.
رئیس‌جمهور تصریح کرد: بالاخره همکاران ما در بانک مرکزی و نهادهای مربوطه تلاش و راه‌هایی را پیدا می‌کنند.احمدی‌نژاد با بیان اینکه دشمن موفق شده است مقداری از فروش نفت ایران را کاهش دهد ولی ان‌شاء‌الله جبران خواهیم کرد، اظهار داشت: باید توجه داشته باشید که این مسئله یک نبرد است؛ دشمن در این عرصه آمده است و تصور می‌کند می‌تواند با اینگونه اقدامات ملت ایران را به زانو در بیاورد. رئیس‌جمهور تأکید کرد:
اقداماتی از سوی برخی‌ها در داخل کشور انجام می‌شود؛ چه اقدامات عملی در بازار ارز و چه جنگ روانی و تبلیغاتی همراه دشمن خارجی که علیه ملت طراحی شده است. احمدی‌نژاد افزود: البته همه می‌دانند که تجارت خارجی در اقتصاد ایران سهم بالایی ندارد اما دستمایه یک جنگ روانی گسترده است و آثار روانی آن در بازار بالاست والا در اقتصاد 1200هزار میلیارد تومانی ایران، 100میلیارد دلار مبادلات ارزی، رقم بالایی نیست. رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: در شش ماهه اول سال گذشته میزان واردات کشور 17میلیون و 840هزار تن بوده و شش ماه اول سال‌جاری، 19میلیون و 121هزار‌تن که به لحاظ وزنی بیشتر شده اما به لحاظ ارزش کاهش پیدا کرده است؛ سال‌جاری22.5میلیارد دلار کالا واردشده بود و در سال گذشته 26میلیارد دلار که 10درصد کاهش پیدا کرده است. وی با بیان اینکه 10درصد کالا کم شده که به‌احتمال زیاد در نیمه دوم جبران خواهد شد، اظهار داشت: بانک مرکزی تا امروز، ارز تمامی کالاها را تأمین کرده است.
22 نفر عامل التهاب ارز هستند
احمدی نژاد افزود: براساس گزارش یکی از نهادهای امنیتی 22 نفر سرحلقه آشفتگی های اخیر در بازار ارز هستند و با توجه به اینکه این افراد مشخص هستند نهادهای امنیتی باید ورود کنند.
رئیس جمهور تاکید کرد: این افراد با یک تلفن به یکباره قیمت ارز را 200 و یا 500 تا افزایش می‌دهند تا التهاب در بازار ایجاد کنند و متاسفانه برخی مردم هم عجله می کنند و می خواهند خودشان را به سرعت به طلا تبدیل کنند که این اشتباه است. وی خاطر نشان کرد: امیدواریم نهادهای امنیتی وظیفه خود را به‌خوبی انجام دهند و بعضی از نابسامانی ها را درست کنند.
مدیریت ؛ مشکل اقتصادی کشور
اما علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با فارس با بیان اینکه 80درصد مشکلات کشور ما مدیریتی است و تأثیر تحریم‌ها بیشتر از 20درصد نیست، گفت که روش‌های «رابین‌هودی در اقتصاد» هیچ‌وقت جواب نمی‌دهد. وی افزود: بخشی از مسائلی که درباره وضعیت فعلی تورم، گرانی و نرخ ارز مطرح است، به تحریم‌ها مربوط می‌شود و بخش زیادی هم به رفتار دولت در گذشته برمی‌گردد.
رئیس مجلس با بیان اینکه هم‌اکنون نقدینگی در کشور افزایش یافته است، گفت: نقدینگی در کشور ما از حدود 65هزار میلیارد تومان طی هفت سال گذشته به 395هزار‌میلیارد تومان افزایش یافته است. وقتی این نقدینگی جمع شد، اگر راه‌های سرمایه‌گذاری در تولید مقابل آن باز باشد، به سمت تولید می‌رود، ارزش افزوده ایجاد می‌شود و تورم به‌دنبال نخواهد داشت اما اگر تولید، رکود داشته باشد این نقدینگی به سمت تولید نمی‌رود، بلکه به سمت کارهای کاذب سوق پیدا می‌کند، مثل دلالی یا کارهای دیگر و این امر عملاً باعث رشد ما نخواهد شد.
وی با بیان اینکه بخشی از مشکلات از برخی رفتارهای بانکی خلاف قاعده نشأت می‌گیرد، ادامه داد: فرض کنید که بدهی بانک‌های کشور به بانک مرکزی در طول چند سال اخیر حدود سه برابر شده است، این بدهی به‌طور طبیعی باید سر موقع پرداخت شود اما وقتی این کار انجام نشود، به معنی پول پرقدرت است، پول پرقدرت اثرات تورمی مضاعفی دارد؛ پس یک بی‌انضباطی مالی-پولی، کشور را به اینجا رسانده است.
التهابات ارزی غیر اقتصادی است
اما در کنار این اظهارات، وزیر صنعت، در اظهارنظری جدید، مسئله التهابات ارزی را از وضعیت اقتصادی خارج دانست و گفت: موضوع ارز از یک پدیده صرفا اقتصادی خارج شده و ابعاد سیاسی، امنیتی و اجتماعی پیدا کرده است. به گزارش ایرنا، مهدی غضنفری عنوان کرد: درحالی‌که در مرکز مبادلات ارزی سعی داریم تقاضاهای بیشتری را جذب کنیم در بازار آزاد فعالیت دیگری در حال شکل‌گیری است که فقط جنبه اقتصادی ندارد.
به گفته وی، مرکز مبادلات ارزی جنبه‌های اقتصادی این پدیده را در بازار مدیریت می‌کند و سعی می‌کند با جذب تقاضاهای بیشتربه سمت خود، تقاضای بازار آزاد را کاهش دهد، اما جنبه‌های سیاسی، امنیتی و اجتماعی این موضوع باید توسط نهادهای ذی‌ربط مدیریت شود تا راهکار جدید ایجاد مرکز مبادلات ارزی خود را نشان دهد. وزیر صنعت، معدن و تجارت افزود: خوشبختانه دستگاه‌های مختلفی که مسئولیت غیراقتصادی دارند، برنامه‌هایی را برای مدیریت بازار ارز آغاز کرده‌اند اما هنوز اجرایی نشده است.
وی همچنین در پاسخ به پرسشی دیگر درباره این موضوع که قیمت‌های بازار آزاد از کجا می‌آید و این قیمت‌ها را چه‌کسی تعیین می‌کند، گفت: در بازار آزاد نوعی سوداگری شکل گرفته و جهت‌گیری آن بازار به سمت بالا‌بردن قیمت ارز است.غضنفری ادامه داد: به‌تدریج که میزان ارز مبادله شده در مرکز مبادلات افزایش یابد، به همان میزان به میانگین خود نزدیک می‌شود، یعنی میزان ارز مبادله‌شده در این مکان می‌تواند میانگین نرخ را تعیین کند که اگر این اتفاق تا هفته آینده رخ دهد به‌تدریج بانک مرکزی عدد بازار را از مرکز مبادلات می‌گیرد و می‌تواند زیر این عدد نرخ اعلام کند.
وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به مطرح شدن این موضوع در دولت و اینکه رئیس‌جمهوری روز گذشته دستورات لازم را صادر کرده، افزود: باید دراین دو بخش به لحاظ اطلاع‌رسانی و فرهنگسازی و هم به لحاظ برخورد با سر‌شاخه‌هایی که به‌طور عمد در بازار اخلال ایجاد می‌کنند فعالیت بیشتری آغاز شود و اگر زیرسازی سیستم حرکت خود را به‌طور کامل جلو ببرد به‌طور حتم شاهد توقف قیمت ارز و حتی کاهش آن خواهیم بود. وی افزود: حجم پرونده‌ها و بازرسی‌ها نسبت به قبل چند برابر شده، یعنی بیش از یک میلیون پرونده در تعزیرات برای متخلفین تشکیل و مدارک مستند نیز تهیه شده است.
غضنفری با اشاره به اطلاع‌رسانی‌های پی در پی گفت: اگر قیمت ارز به سرعت مدیریت نشود در پایین دست در تولید و توزیع کار خیلی سخت‌تر می‌شود، اما این به این معنی نیست که بازرسی و نظارت و تعزیرات بیکار هستند.وزیر صنعت با اشاره به گزارش ارائه‌شده درباره مشکلات تعزیرات ناشی از اجرای احکام گفت: ناجا باید احکام تعزیرات را اگر شامل پلمب، جریمه یا بازداشت است فوری اجرا کند تا بازار بداند که تنبیهات و برخورد با تخلفات بازدارنده است.
پوشش تقاضاهای خرد خدماتی
وزیر صنعت، همچنین از توافق جدید بانک مرکزی با صرافان مجاز برای پوشش تقاضاهای خرد ارزی نیازهای خدماتی خبر داد و گفت: بر این اساس به برخی نیازهای اسکناسی مشتریان خرد همچون مسافران و دانشجویان طبق قاعده‌ای جدید و با ارز ارزان‌تر از بازار آزاد پاسخ داده می‌شود.
تخصیص ارز به اولویت‌های شش و هفت
وی ادامه داد: انتظار می‌رود علاوه بر افزایش تعداد بانک‌های عامل به محض اینکه اولویت‌های سه تا پنج واردات به نقطه قابل‌قبولی برسد، به سراغ اولویت‌های شش و هفت از گروه 10گانه کالاهای وارداتی، برویم.
