نتایج شمارش آرای انتخابات ریاستجمهوری که بهدلیل نزدیک بودن آرای دو نامزد، اندکی دیرتر از معمول اعلام شد، باراک اوباما را برای چهار سال دیگر در کاخ سفید ماندنی کرد.
اختلاف او با نامزد شکستخورده حزب جمهوریخواه نزدیک به دو و نیم میلیون رأی بود. ترکیب حزبی کنگره هم تغییر نکرد و سنا در دست دمکراتها و مجلس نمایندگان در دست جمهوریخواهان باقی ماند.
اما ترکیب آرای ایالتها و همچنین بررسی اینکه کدام بخشهای جامعه به چه نامزدی رأی دادهاند نشان میدهد اگرچه صحنه سیاسی آمریکا تغییر نکرده اما جامعه آمریکا دچار تغییر و دودستگی کمسابقهای شدهاست که میتواند زنگ خطری جدی برای حاکمان سیاسی این کشور باشد. مهاجران و اقلیتها به اوباما و سفیدپوستان و ثروتمندان آمریکایی به میت رامنی جمهوریخواه رأی دادهاند. اوباما طی چهار سال آینده با یک بحران مالی اقتصادی بزرگ، با جامعهای که بهشدت دچار دودستگی شده، با سیاست خارجیای که پروندههای حلنشدهای مانند سوریه، خاورمیانه جدید و چین در حال رشد را در خود دارد روزهای سختی در کاخ سفید خواهد داشت.
تغییرات احتمالی کابینه دوم اوباما
باراک اوباما در دور دوم ریاستجمهوری خود باید با مشکلات جدی داخلی و خارجی دست و پنجه نرم کند و در این میان مجبور است به تغییراتی در ترکیب کابینه خود دست بزند؛ تغییراتی که برخی از آنها از روی اجبار و برخی برای بهبود عملکرد صورت میگیرند. هنوز بهصورت قطعی هیچکس نمیتواند درباره تحولات دولت جدید آمریکا اظهارنظر کند اما گمانهزنیها در این رابطه از همین حالا شروع شده است.
وزیر امور خارجه
هــیلاری کلــیــنتون، مهمترین شخصی است که بهصورت قطعی اعلام کرده است که دیگر بهعنوان وزیر امور خارجه در دولت جدید فعالیت نخواهد کرد و قصد دارد کمی استراحت کند. هر چند رسانههای آمریکا این مسئله را بهعنوان آمادهشدن او برای نامزدشدن از سوی حزب دمکرات برای دوره بعدی انتخابات ریاستجمهوری ارزیابی کردهاند. جان کری: نامزد انتخابات ریاستجمهوری در سال ۲۰۰۴ و رقیب جورج بوش، سناتور 68ساله ایالت ماساچوست(۱۹۸۴تاکنون)، رئیس کمیته روابط خارجی سنا از نامزدهای جایگزین کلینتون است.
سوزان رایس: سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد (۲۰۰۹ تاکنون)، مشاور امنیت ملی ستاد انتخاباتی اوباما(۲۰۰۸)، معاون آفریقای وزیر امور خارجه آمریکا(۱۹۹۷-۲۰۰۱) از دیگر نامزدهای جایگزین کلینتون است. توماس دانیلون: مشاور امنیت ملی(۲۰۰۹ تاکنون) از دیگر نامزدهای جایگزین کلینتون است.
وزیر دفاع
لئون پانهتا با ۷۴ سال سن در ژوئن سال ۲۰۱۱ مسئولیت وزارت دفاع آمریکا را بر عهده گرفت. منابع نزدیک وزارت دفاع میگویند احتمالاً او حداکثر تا یک سال دیگر بهعنوان وزیر دفاع فعالیت خواهد کرد اما تمایل دارد که بازنشسته شود.
میشل فلورنوی: مشاور ارشد امنیت ملی ستاد انتخاباتی اوباما(۲۰۱۲)، معاون سیاستگذاری وزارت دفاع(۲۰۰۹-۲۰۱۲)، معاون استراتژی وزارت دفاع در دولت کلینتون(بالاترین مقام برای یک زن در تاریخ پنتاگون) از نامزدهای جانشینی پانهتاست. جک رید: سناتور ایالت رودآیلند(۱۹۹۷ تاکنون) از نامزدهای جانشینی پانهتاست. اشتون کارتر: معاون وزیر دفاع(۲۰۱۱ تاکنون)، مشاور سیاست امنیت بینالمللی وزارت دفاع(۱۹۹۳-۱۹۹۶) از نامزدهای جانشینی پانهتاست.
وزیر دارایی
تیموتی گایتنر، یکی از قدیمیترین افراد تیم اقتصادی باراک اوباماست. او اما درماه آوریل از عدمتمایل خود برای حضور در کابینه دوم خبر داد. وزیر دارایی فعلی آمریکا در گفتوگو با شبکه تلویزیونی ایبیسی، با اعلام اینکه اوباما در دوره جدید ریاستجمهوری خود حق دارد وزیر دارایی جدیدی داشته باشد اعلام کرد که این شخص جدید باید کسی باشد که بخواهد حقایق را به اوباما بگوید و به او کمک کند تصمیمهای سخت را بگیرد. با مشکلات اقتصادی آمریکا، انتخاب وزیر دارایی یکی از مهمترین و سختترین کارهای اوباما بهحساب میآید.
جک لئو: رئیس کارکنان کاخ سفید، رئیس دفتر مدیریت و بودجه(۱۹۹۸-۲۰۰۱ و ۲۰۱۰-۲۰۱۲) از نامزدهای جانشینی گایتنر است.
ارسکین بولز: رئیس کارکنان کاخ سفید(۱۹۹۷-۱۹۹۸)، جانشین ریاست کمیسیون ملی محاسبات و اصلاحات ملی از نامزدهای جانشینی گایتنر است.
تغییر اندک در ترکیب کنگره
رأیگیری برای انتخاب همه اعضای مجلس نمایندگان و یکسوم از اعضای سنا، روز سهشنبه در کنار انتخابات ریاستجمهوری برگزار شد، اما مانند کاخ سفید، تغییر معناداری در ترکیب حزبی کنگره هم ایجاد نشد و جمهوریخواهان همچنان اکثریت شکننده خود را در مجلس نمایندگان و دمکراتها اکثریت خود را در سنا حفظ کردند. به این ترتیب باراک اوباما ناچار است دستکم تا دو سال دیگر کشمکشهایی را که با کنگره بهخصوص مجلس نمایندگان دارد، تحمل کند. مجموعاً 33نامزد برای سنا که 100عضو دارد، در معرض رأیگیری قرار داشتند.
دو نامزد جمهوریخواه در ایالتهای میسوری و ایندیانا که سخنانی جنجالی درباره تجاوز و سقط جنین گفته بودند، رأی نیاوردند. سناتور جمهوریخواه ایالت ماساچوست نیز از رقیب خود شکست خورد. جمهوریخواهان همچنین یک کرسی را در ایالت مین از دست دادند. در پایان رأیگیری معلوم شد که جمهوریخواهان مجدداً اکثریت ضعیف خود را در مجلس نمایندگان حفظ کردهاند. دمکراتها قصد داشتند 25کرسی مجلس نمایندگان را به تسخیر درآورند.
پل رایان نامزد معاونت ریاستجمهوری میت رامنی در انتخابات شکست خورد اما توانست بار دیگر از ایالت ویسکانسین به مجلس راه یابد. جان بینر رئیس مجلس و اریک کانتور رهبر اکثریت مجلس نیز توانستند بار دیگر کرسی خود را حفظ کنند. ترکیب نهایی کنگره معلوم نیست، اما دستکم 52کرسی از سنا و 224کرسی از مجلس بهترتیب در اختیار دمکراتها و جمهوریخواهان است.
واکنشها به انتخاب اوباما
انتخاب مجدد اوباما با واکنشهای مختلفی در سراسر جهان مواجه شده است. این واکنشها طیفی از خوشبینی تا بدبینی را در بر میگیرد. دیوید کامرون نخستوزیر انگلیس با تبریک به اوباما گفت یکی از نخستین چیزهایی که باید درباره آن با اوباما صحبت کنم، حل و فصل این بحران (سوریه) است. فرانسوا اولاند رئیسجمهور فرانسه در پیام تبریکش به اوباماگفت:
انتخاب مجدد شما انتخاب روشنی به نفع آمریکای آزاد، متحد و فعال در عرصه بینالملل است. نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی که در طول مبارزه انتخاباتی بهطور مستقیم از رامنی حمایت میکرد، بعد از اعلام پیروزی اوباما پیشدستی کرد و در پیامی گفت: همچنان با اوباما برای حفظ کردن منافع راهبردی شهروندان اسرائیل همکاری میکنم. این پیام بیش از دیگر پیامهای تبریک برای اوباما، توجه رسانهها را جلب کرد زیرا تیره بودن روابط اوباما و نتانیاهو اکنون دیگر مسئله پشت پردهای نیست.
محمد مرسی رئیسجمهور مصر در پیام تبریک خود به اوباما اظهار امیدواری کرد دوستی بین دوکشور تقویت شود. محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین نیز از اوباما خواست به تلاشها برای ایجاد صلح ادامه دهد. علی دباغ سخنگوی دولت عراق در واکنش به انتخاب مجدد اوباما خواستار تغییر موضع وی برای حلوفصل مسالمتآمیز بحران سوریه شد.
جمهوریخواهان و اشتباه تاکتیکی
با اعلام نتایج انتخابات بسیاری از کارشناسان پیروزی اوباما را علاوه بر هواداران وفادار و همیشگی دمکراتها مدیون آرای اقلیتها بهویژه اسپانیاییتبارها، سیاهپوستها و لاتینها میدانند.آمارها اکنون نشان میدهد که جمهوریخواهان با اتخاذ سیاست سخت بهویژه درباره مهاجران مرتکب یک اشتباه تاکتیکی شدند و اکنون رهبران این حزب باید به فکر تغییر رویکرد خود باشند.
سیاستهای تند جمهوریخواهان علیه اقلیتها و مهاجران بر عکس اوباما باعث شد تا این حزب حمایت این گروه مهم را از دست بدهد؛ بهویژه لاتین تبارها که جمعیت آنها در میان رایدهندگان آمریکایی بسیار بیشتر شده است. آخرین نظرسنجیها قبل از انتخابات نشان میداد که گروههای اقلیت به اوباما بسیار بیشتر از رامنی اعتماد دارند. یکی از دلایل دیگر مهم پیروزی دمکراتها در مقابل جمهوریخواهان توجه بیشتر رایدهندگان زن به این حزب شمرده میشود. اسکات براون، سناتور جمهوریخواه آمریکا روز گذشته در این رابطه اعلام کرد که حزب جمهوریخواه با اشتباههایش خودش را بهعنوان حزبی ضدزن معرفی کرد.