سید غلامرضا موسوی، تهیه‌کننده سینما درباره قاچاق فیلم‌های سینمایی به همشهری گفت: متأسفانه مشکل این است که این موضوع از طرف مسئولان وزارت ارشاد، مثل بقیه موارد جدی گرفته نمی‌شود و فکر می‌کنند با تشکیل ستادی می‌توانند مسئله و مشکل را حل کنند. ضمن اینکه ستادی هم که وجود دارد در تهران بیشتر فعال است. متأسفانه در شهرستان‌ها سرقت به نحو بسیار وحشتناکی وجود دارد و اساسا کنترلی وجود ندارد.
این تهیه‌کننده سینما با بیان اینکه در دوره‌ای برخورد با قاچاق فیلم به خوبی دنبال شد و اما اکنون برنامه مشخصی در این زمینه وجود ندارد افزود: ما در قاچاق فیلم‌های سینمایی در چند وجه دچار مشکل هستیم؛ یکی در داخل تهران است که به‌طور نسبی کنترل شده و درصد کمتری است ولی در شهرستان‌ها وضعیت مناسب نیست و اساسا در بسیاری از شهرها مثل کرج، اصفهان، شیراز، مشهد، رشت و تبریز قاچاق فیلم‌های سینمایی بسیار زیاد است و باید با این پدیده مقابله شود.
موسوی همچنین به سرقت فیلم‌های سینمایی از سوی شبکه‌های ماهواره‌ای اشاره کرد و گفت: موضوع شبکه‌های ماهواره‌ای خارج از کشور، بدتر از دو موردی است که ذکر کردم. متأسفانه این شبکه‌ها علنا دست به سرقت می‌زنند و کسی هم در خارج از کشور با اینها کاری ندارد؛ چون هیچ‌کس از آنها شکایت نمی‌کند و این شبکه‌ها هم با خیال راحت دست به سرقت فیلم‌های ایرانی می‌زنند. در واقع بسیاری از آثار سینمایی پس از چند روز عرضه در شبکه نمایش خانگی در شبکه‌های تلویزیونی پخش می‌شوند که این امر ضرر و زیان مؤسسات ویدئویی را در پی دارد. بنابراین فکر می‌کنم باید بخشی از هزینه‌های مبارزه با قاچاق فیلم‌ها صرف شکایت از شبکه‌هایی شود که بدون مجوز آنها را پخش می‌کنند و دولت باید در حمایت از سینمای ایران اقدام جدی بکند.
این تهیه‌کننده سینما همچنین به طرح اداره کل همکاری‌های سمعی و بصری و شبکه نمایش خانگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر عدم‌توزیع فیلم‌های ویدئویی بی‌کیفیت در شبکه نمایش خانگی اشاره کرد و افزود: اجرای این طرح موجب افزایش کیفی فیلم‌های شبکه نمایش خانگی و در نهایت افزایش حق توزیع فیلم‌های سینمایی می‌شود. وی ادامه داد: مردمی که از فیلم‌های سینمایی و ویدئویی در شبکه نمایش خانگی استفاده می‌کنند در گام نخست به مسئولان و فیلمسازان این بخش اعتماد کرده و فیلم مورد نظر خود را خریداری می‌کنند. بنابراین افت کیفی این آثار، موجب نوعی بی‌اعتمادی مردم به شبکه نمایش خانگی و مؤسسات ویدئو رسانه می‌شود.
موسوی با بیان اینکه در زمینه استفاده نکردن مردم از کالاهای فرهنگی ارزانقیمت که به‌صورت قاچاق عرضه می‌شود، فرهنگسازی صورت نگرفته است تأکید کرد: مشکل اساسی این است که ما نتوانسته‌ایم به مردم این پیام را برسانیم که خرید فیلم‌های سینمایی‌ای که آزادانه و با قیمتی نازل در خیابان توزیع می‌شوند به نوعی قاچاق آثار و سرقت محسوب می‌شود. بنابراین تا وقتی که نتوانیم با کمک نهادهای فرهنگی و رسانه‌ها ازجمله تلویزیون این فرهنگسازی را در بین مردم ایجاد کنیم، نمی‌توان از مردم انتظار داشت که از آثار سینمایی‌ای که آزادانه و با قیمتی نازل در خیابان‌ها توزیع می‌شود استفاده نکنند. این فیلمساز ادامه داد: به‌نظر من یکی از راهکارها برخورد شدید نیروی انتظامی و قضایی با عاملان اصلی تکثیر و توزیع غیرقانونی فیلم‌های سینمایی و پیگیری جدی مسئولان فرهنگی است که می‌تواند به خشکاندن ریشه این پدیده شوم که نابودی صنعت فیلم کشور را نشانه گرفته کمک کند.
همچنین علی سرتیپی، تهیه‌کننده نیز در این‌باره گفت: من معتقدم اراده لازم برای برخورد با قاچاق فیلم‌های سینمایی توسط معاونت سینمایی وزارت ارشاد وجود ندارد. هرچند اتحادیه تهیه‌کنندگان هم تلاش خود را در این زمینه کرده است اما چون آن اراده قانونی برای جلوگیری از قاچاق وجود ندارد، ما الان این وضعیت نابسامان را شاهد هستیم.
سرتیپی با بیان اینکه معاونت سینمایی وزارت‌ارشاد باید از بخش خصوصی حمایت کند افزود: اگر مسئولین ذی‌ربط در ارشاد واقعا می‌خواهند موضوع قاچاق فیلم‌ها را ریشه‌کن کنند، تهیه‌کنندگان حاضرند با هزینه خودشان ستادی را تشکیل دهند تا با همکاری ارشاد و نیروی انتظامی بتوانند این مشکل را برطرف کنند؛ همان کاری که چند سال قبل صورت گرفت و قاچاق جمع شد اما مشکل این است که ارشاد متأسفانه در این‌باره همکاری نمی‌کند.
این تهیه‌کننده ادامه داد: البته آنها تشکیلاتی به نام ستاد حمایت و صیانت از آثار فرهنگی و هنری برای حل این موضوعات ایجاد کرده‌اند ولی متأسفانه آن هم جوابگوی این مسئله نیست و تاکنون عملکرد مثبتی نداشته است چرا که ما شاهدیم پدیده قاچاق همچنان ادامه دارد. به گفته سرتیپی راهکار این است که حل این موضوع را به‌خود صاحبان فیلم‌ها و تشکل‌های سینمایی و به جامعه صنفی تهیه‌کنندگان بسپارند و مطمئن باشند ظرف یک‌ماه پدیده قاچاق برچیده خواهد شد.
به‌رغم این سعید جابری انصاری، دبیر ستاد حمایت و صیانت از آثار فرهنگی و هنری وزارت ارشاد در ارتباط با عملیات‌های این ستاد در راستای مبارزه با توزیع گسترده آثار غیرمجاز به مهر گفته که عملیات ستاد به‌طور شبانه‌روزی در حال انجام است. دبیر ستاد حمایت و صیانت از آثار فرهنگی و هنری وزارت ارشاد تأکید کرد: حتی در استان‌ها نیز ما عزم خود را برای مبارزه با این موضوع جزم کرده‌ایم و خوشبختانه نیروی انتظامی در این ارتباط با ما همکاری‌های لازم را داشته است.
جابری انصاری یکی از راهکارهای مبارزه با این پدیده در سینما را چنین بر‌شمرد: قیمت سی‌دی خام در بازار هم‌اکنون ۲۰۰ یا ۳۰۰ تومان است. این قیمت باید به ۱۵۰۰ تومان برسد. از طرفی باید جلوی قاچاق سی‌دی از خارج از کشور را بگیریم و تعرفه سی‌دی وارداتی را هم بالا ببریم. در این شرایط است که مواد خام که متخلفان در اختیار می‌گیرند هم گران می‌شود و قطعا آنها کمتر سراغ آن می‌روند.
دبیر ستاد حمایت و صیانت از آثار فرهنگی و هنری وزارت ارشاد همچنین درباره بحث قاچاق فیلم‌ها در شهرستان‌ها که در تمام این سال‌ها قابل جلوگیری نبوده است افزود: جالب است در بعضی از استان‌ها در پروانه اشتغال افراد، کپی رایت آثار، مجاز اعلام شده‌است. این موضوع در حال اصلاح است. به‌طور نمونه در استان قم با کمک ارشاد این شهر، موضوع در حال رفع‌شدن است و مشخص نیست که با چه تفسیر و بررسی‌ای این قبیل پروانه‌های اشتغال صادر شده است. ما به‌طور شبانه روزی این موارد را نظارت می‌کنیم.
وی یکی دیگر از مناطقی را که متخلفان آثار هنری و سینمایی در آن مبادرت به فروش می‌کنند قطارهای مترو دانست و در این‌باره گفت: ما موارد زیادی را در متروی شهر تهران دیده‌ایم. در واگن خانم‌ها کسانی هستند که سی‌دی‌های غیرمجاز را با قیمت پایین می‌فروشند. قطار نیز در حال حرکت است و این دستفروش‌ها یک محل ثابت ندارند. امیدواریم حراست متروی تهران با ما در این زمینه همکاری کند.
جابری انصاری با اشاره به فرهنگسازی در این‌باره گفت: فرهنگسازی مهم‌ترین رکن این موضوع است. دستگاه‌های فرهنگی و صداوسیما باید ما را در این امر کمک کنند. در این راستا باید تلویزیون به‌عنوان یک رسانه مهم در این‌باره برنامه و تیزر پخش کند. حتی می‌تواند نشست‌هایی برگزار کرده و گفت‌وگوهای ویژه پخش کند. برنامه هفت نیز می‌تواند گزارش‌های خوبی در این ارتباط پخش کند و از مردم بخواهد که به این موضوع توجه کنند.
وی همچنین یکی دیگر از فضاهایی را که متخلفان در آن مشغول به کپی غیرمجاز هستند اینترنت و سایت‌ها دانست و در این‌باره افزود: متأسفانه در فضای اینترنت و در برخی سایت‌ها، دانلود غیرمجاز آثار صورت می‌گیرد. ما در این بخش هر روز سایت‌ها را رصد می‌کنیم و از طریق معاونت مربوطه این موارد را به کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه گزارش می‌دهیم.
جابری انصاری با اشاره به اینکه همچنان مانند گذشته این ستاد مسئولیت خود را انجام می‌دهد گفت: ما در استان‌های مختلف مدام سفر داریم و با متخلفان برخورد می‌کنیم. به تازگی در مازندران ۵۴هزار سی‌دی غیرمجاز کشف کرده‌ایم. جا دارد از نیروی انتظامی و دادسرای فرهنگ و رسانه تشکر کنیم که ما را در این امر همیاری کردند.
با وجود تمام این تفاسیر به‌نظر می‌رسد در شرایطی که حاشیه‌ها پررنگ‌تر از متن سینما شده است، باید توجه کنیم که همیشه سودجویانی هستند که از این فضا سوءاستفاده کرده و شرایط را سخت‌تر می‌کنند. توجه سینماگران، اهالی رسانه، مسئولان مربوطه و حتی صداوسیما به این امر می‌تواند راهگشا باشد تا ما شاهد افول بیشتر سینمای ایران در بخش عرضه و تقاضا نباشیم.
