یا «حادثه خوشبختانه تلفات نداشته». طی حدود 80روزی که از آغاز سال تحصیلی جدید میگذرد شاهد حوادث تلخ و ناگواری در حوزه دانشآموزی بودهایم. ابتدا چند اتوبوس اردویی دانشآموزان دچار سانحه شد و در دلخراشترین سانحه 24دانشآموز بروجنی کشته شدند. پس از این سانحه اعلام شد تمهیداتی اندیشیده شده تا دیگر شاهد چنین حوادثی نباشیم. پس از آن چند اتوبوس اردویی دانشآموزان دچار سانحه شد که آخرین آن واژگونی اتوبوس در شهر مشهد بود.
در سوانح رانندگی، راننده اتوبوس مقصر است اما اینکه چرا رانندگان اتوبوسهای اردوهای دانشآموزی بدون مجوز در ساعات ممنوعه شب (بنا به بخشنامه موجود) به راه خود ادامه میدهند موضوعی است که تاکنون پاسخی برای آن پیدا نشده . مسئولان از برخورد با رانندگان اتوبوسها عاجز هستند و تنها به صدور بخشنامه بدون ضمانت اجرایی بسنده میکنند.
سرایدار، مقصر احتمالی
با فرا رسیدن فصول سرد سال، در زمینه تأمین گرمایش کلاسهای درس حوادثی رخ میدهد که بنا به دلایلی بسیاری از آنها رسانهای نمیشود و مسئولان هم چندان به آنها نمیپردازند و تنها اعلام میکنند چند میلیارد تومان برای تجهیز مدارس به وسایل گرمایشی استاندارد هزینه شده است. چند روز پیش خبر مسمومیت 17دانشآموز یک مدرسه راهنمایی در شهرستان خوی بر اثر گازگرفتگی منتشر شد، ولی بازهم موضوع جدی گرفته نشد و مسئولان از کنار آن گذشتند و به صدور بخشنامه و دستورالعمل مبنی بر اینکه همه مدارس ملزم به استفاده از وسایل گرمایشی استاندارد هستند بسنده شد.در حوادثی که در آموزش و پرورش رخ میدهد معمولا راننده اتوبوس مقصر قلمداد میشود و احتمالا در حادثه آتشسوزی شینآباد، سرایدار مدرسه مقصر خواهد بود.
شینآباد و تکرار ماجراهای تلخ
و اینک 34دانشآموز، به همراه دو معلم و سرایدار مدرسه روستای شینآباد پیرانشهر بر اثر آتش گرفتن بخاری کلاس دچار سوختگی شدید شدهاند و بازهم براساس گزارشهای رسیده حال چند نفر از مصدومان حادثه وخیم است و دستکم 12نفر از دانشآموزان برای مداوا به تبریز منتقل شدهاند. نقلهای مختلفی درباره علل بروز این آتشسوزی وجود دارد و یقینا دانشآموزانی که در کلاس درس حضور داشتهاند مطالبی را بیان میکنند که به مذاق مسئولان آموزش و پرورش خوش نمیآید اما واقعیت است.
در دستگیره نداشت
خبرگزاری فارس درباره جزئیات این حادثه به نقل از سمیرا اسماعیلی، یکی از دانشآموزان حادثه دیده نوشت: ساعت هشت صبح بخاری نفتی کلاسمان آتش گرفت و وقتی معلم ما رفت تا کمک بیاورد، درِ کلاس بسته شد و ما در میان آتش گرفتار شدیم.
وی ادامه میدهد: ما فریاد میزدیم و کمک میخواستیم تا نجاتمان دهند. افسانه، دانشآموز دیگری که نمیتواند به خوبی صحبت کند، میگوید: در کلاس دستگیره نداشت و ما نمیدانستیم چه کار کنیم.
کپسول، مایع نداشت اما پنجره نرده داشت
خبرگزاری مهر نیز به نقل از یک دانشآموز مصدوم نوشت: یک لحظه متوجه نشت نفت از مخزن بخاری و زیاد بودن شعلههای داخل بخاری شدیم طوری که بخاری از شدت گرما روبه سرخی بود. وی ادامه داد: معلم رفت کپسول آتشنشانی را بیاورد اما کپسول، مایع نداشت. بابای مدرسه که آمد بخاری کلاس یک لحظه آتش گرفت و به همه جا سرایت کرد. سعی میکردیم از کلاس بیرون برویم ازدحام زیاد بود و پنجرههای کلاس هم نرده داشت و نمیتوانستیم نفس بکشیم و به بیرون فرار کنیم.
آنطور که مهر گزارش کرده مدرسه روستای شین آباد جزو مدارس فرسوده است که حکم تخریب آن آمده و مدرسه در محلهای واقع شده که به شبکه گاز شهری متصل است.در همین حال معاون عمرانی وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس در اینباره به همشهری گفت: اینکه گفته میشود در کلاس فاقد دستگیره بوده، تکدیب میشود، در کلاس دستگیره داشته و در کاملا سالم بوده است.
مرتضی رئیسی در واکنش به اینکه کپسول اطفای حریق موجود در مدرسه شینآباد نیز شارژ نبوده است، اظهار کرد: دو کپسول اطفای حریق موجود در مدرسه که یکی از آنها پشت در کلاس نصب شده بود، شارژ بوده و از آنها استفاده نکردن شده است. وی افزود: آموزشهای لازم درباره رعایت ایمنی مدارس به مسئولان مدرسه ازجمله سرایدار ارائه شده است. معاون وزیر آموزش و پرورش درخصوص دلیل استفاده نکردن از گاز شهری در مدرسه شینآباد گفت: استفاده نکردن از سامانه گرمایشی گازسوز در مکانهای عمومی بهویژه مدارس براساس قانون ممنوع است.
وزیر: فعلاً نمیتوان اظهارنظر کرد
وزیر آموزش و پرورش درباره حادثه آتشسوزی دبستان روستای شینآباد به فارس گفت: درخصوص حادثه آتشسوزی مدرسه دخترانه روستای شینآباد پیرانشهر تا ارائه گزارش قطعی توسط گروههای تخصصی نمیتوان اظهارنظر کرد.
وزیر باید استعفا کند
نماینده مردم سردشت و پیرانشهر درباره حادثه آتشسوزی روستای شینآباد بر استعفای وزیر آموزش و پرورش اصرار دارد. رسول خضری در اینباره به ایلنا گفت: وزیر آموزش و پرورش بهمنظور احترام به افکار عمومی و دلجویی از خانوادههایی که عزیزان آنها در این حادثه آتشسوزی مصدوم شدهاند باید استعفا دهد، اگر دختر خودش هم در حادثهای مصدوم میشد اینطور برخورد میکرد. وی اظهار کرد: خانوادههای دانشآموزان حادثه دیده میتوانند از وزارت آموزش و پرورش شکایت کنند و خودم هزینه وکالت آنها را برای احقاق حقوق این بچههای معصوم از جیب میپردازم.
با مقصرین برخورد جدی شود
مجلس شورای اسلامی نیز با ارسال پیام همدردی برای خانوادههای دانشآموزان حادثهدیده، خواست تا دستگاههای مسئول افزون بر رسیدگی به درمان آسیبدیدگان تا بهبودکامل، با بررسی دقیق وقوع این حادثه غمانگیز علت آن را پیدا کرده و درصورت مشخصشدن قصور از ناحیه هر شخص یا سازمانی با مقصرین برخورد جدی انجام پذیرد تا از تکرار اینگونه حوادث تلخ جلوگیری شود.
متولی نگهداری مدارس کیست؟
در این میان این سؤال پیش میآید که چهکسی یا سازمانی مسئول نگهداری و تعمیر فضاهای آموزشی و پرورشی است. سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس، پروژههای آموزشی و پرورشی را پس از احداث و تجهیز طی صورتجلسهای به آموزش و پرورش تحویل میدهد و هیچ مسئولیتی در قبال تعمیر و نگهداری مدارس ندارد. از طرفی در آموزش و پرورش هیچ فرد یا بخشی مسئول نگهداری و تعمیر مدارس نیست؛ شاید به همین دلیل برخی مدارس حتی با یک آبگرفتگی ساده دچار خسارت میشود.
وسایل گرمایشیهر سال پس از استفاده جمعآوری میشوند و سال بعد بدون بررسی و سرویس مجددا مورد استفاده قرار میگیرند. مدیر مدرسه هم هیچ مسئولیتی در اینباره ندارد. به فرض اینکه مدیر، مسئول نگهداری مدرسه است با کدام شرح وظیفه، این مسئولیت برعهده اوست؟ هزینههای تعمیر و نگهداری مدارس باید از چه محلی تأمین شود؟از سرانهای که پرداخت نمیشود؟
اینکه بیان میشود در کلاس درس دستگیره نداشته یا کپسول اطفای حریق مدرسه شارژ نبوده نشان میدهد مدارس متولی نگهداری ندارند. نیک میدانیم که باید هر کاری را «از مسئولش بپرسیم». درباره آتشسوزی مدرسه روستای شینآباد چهکسی مسئول است؟ سریدار، معلم، مدیر یا بالاترین مقام وزارتخانه، از چهکسی باید بپرسیم؟ البته واقف هستیم سامانه گرمایشی همه مدارس کشور استاندارد است، همه مدارس ملزم هستند از وسایل استاندارد برای سامانه گرمایش مدارس استفاده کنند، هرساله مانور زلزله و آتشسوزی در مدارس برگزار میشود و بخشنامه و دستورالعملهای زیادی هم در اینباره تدوین و ابلاغ شده است اما... .