گسترش بیرویه و بدون پشتوانه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی در چند سال اخیر به موضوعی چالش برانگیز در حوزه آموزش عالی تبدیل شده است. در ابتدای آغاز بهکار دولت نهم صدور مجوز برای تأسیس واحدهای دانشگاه پیام نور، علمی کاربردی و غیردولتی- غیرانتفاعی با هدف شکسته شدن سد کنکور و مقابله با نفوذ دانشگاه آزاد اسلامی شتاب بیشتری گرفت و کارشناسان از این موضوع بهعنوان مصادیق سیاست گسترش بدون ضابطه دانشگاهها یاد میکنند.
تقویت دانشگاه پیام نور در دولت نهم با تزریق بودجه به عناوین مختلف و در اختیار قرار دادن امکانات عمومی مانند فضاهای آموزشی مدارس در دستور کار قرار گرفت. رئیسجمهور با افزایش بودجه دانشگاه پیام نور در قالب متمم بودجه سال 86 موافقت کرد و هیأت دولت نیز براساس مصوبهای برای تقویت فعالیتهای علمی و اداری دانشگاه پیام نور با ایجاد شش هزار پست سازمانی در این دانشگاه از طریق مأموریت یا انتقال کارکنان موافقت کرد.
استانداردها در این دانشگاه نادیده گرفته شد؛ از نسبت دانشجو به استاد، فضای آموزشی نامناسب و غیراستاندارد تا کمبود امکانات آموزشی و رفاهی. در نشست فوقالعاده رؤسای دانشگاهها که در دوره وزارت محمدمهدی زاهدی، برگزار شد، رؤسای دانشگاهها نسبت به افزایش ظرفیت بیرویه و بدون هماهنگی با آنها اعتراض کردند. وزیر سابق علوم در این نشست در پاسخ به اعتراض رؤسای دانشگاهها درباره افزایش بیرویه ظرفیتها، دانشگاهها را مقصر معرفی کرد .
بیاعتمادی به غیردولتیها
اکنون سیاستهای بیبرنامه نتیجه داده و دو سال است که 500هزار صندلی از ظرفیت آموزش عالی کشور خالی میماند و در همین حال جوانان، تحصیل در خارج از کشور را به دانشگاههای پیام نور و غیردولتی ترجیح میدهند. وزارت علوم نیز با رویکرد جلوگیری از این امر وارد ماجرا شده و سعی کرد با محدود کردن دایره دانشگاههای مورد تأیید در سایر کشورها و در نهایت اختصاص ندادن ارز برای این گروه از دانشجویان، آنها را به تحصیل در داخل کشور وادار کند. البته بیکیفیت بودن دانشگاهها و مراکز آموزش عالی در خالی ماندن بخش قابلتوجهی از ظرفیت آموزش عالی تأثیر بسزایی داشته که برخی مسئولان ارشد وزارت علوم نیز بدان معترف هستند.
رئیس اتحادیه دانشگاههای غیر دولتی نیز با ابراز گلایه از اطلاعرسانی نامناسب برخی مسئولان آموزش عالی درباره حذف کنکور در برخی رشتههای این دانشگاهها، از نگرانی خانوادهها و بیاعتمادی آنان نسبت به انتخاب رشته خبر داد. علی آهونمنش با اشاره به نگرانیهای ایجاد شده در خانوادهها بهعلت حذف کنکور در برخی رشتههای دانشگاههای غیرانتفاعی به مهر گفت: با ارسال نامهای به مسئولان وزارت علوم از آنان خواستهایم تا در اینباره برای خانوادهها توضیحاتی را در رسانهها ارائه دهند.
حذف کنکور
هماکنون همه داوطلبان کنکور مجاز به انتخاب رشته هستند و امکان ورود به دانشگاه را دارند. طی دو سال اخیر ظرفیت دانشگاههای آزاد، پیام نور و غیردولتیها تکمیل نشده و در این بین غیردولتیها بیش از پیام نور و آزاد متضرر شده اند.