فرار از این معضل اجتنابناپذیر است، اما در سالهای اخیر به دلیل کمبود منابع طبیعی و جلوگیری از اثرات تخریب محیطزیست، بازیافت کاغذ از کاغذهای باطله، مورد توجه قرار گرفته است.
در واقع تفکر بازیافت کاغذ با اهداف کلی مثل جلوگیری از غارت بی رویه منابع طبیعی، کاهش در مصرف انرژی و تقلیل میزان زباله برای کاهش هزینههای دفع و تغییر الگوی مصرف به وجود آمد. با توجه به این که کاغذ مادهای فاسد شدنی نیست، بهترین روش جمعآوری آن، از درب منازل ، ادارهها و مدارس قبل از مخلوط شدن با بقیه پسماندها است. امروزه در کشورهایی همچون هلند، سوئیس و ژاپن بیش از 50درصد کاغذهای مصرفی مورد بازیافت قرار میگیرد.
بازیافت کاغذ دارای ابعاد مختلفی است که از مهمترین ابعاد آن بعد اقتصادی است. شکی نیست که با جداسازی زبالههای کاغذ و وارد ساختن مجدد آن در چرخه تولید میتوان از آن به عنوان یک ماده خام در تولید کالاهای جدید مصرفی استفاده کرد.
بر طبق آمار سال 1382 هر شهروند تهرانی به طور متوسط سالانه 13کیلوگرم کاغذ مصرف می کند که بیش از نیمی از کاغذهای مصرف شده در سطلهای زباله ریخته و یا با زبالههای شهری مخلوط میشوند که غیرقابل تفکیک و بازیافت هستند و در نتیجه سرمایه کلانی از این راه به هدر میرود.
از طرفی واردات سالانه کاغذ، بر اقتصاد شهری لطمهای جبرانناپذیر وارد خواهد کرد که میتوان با بازیافت از واردات بیرویه به داخل کشور جلوگیری کرد، از طرفی چون بازیافت برنامهای مقرون به صرفه است، نسبت به دفن یا سوزاندن زباله هزینه کمتری را به شهرداریها تحمیل میکند.
با افزایش هزینه دفن به علت محدودیت مقررات موجود و کاهش بودجه شهرها به دلیل هزینه سنگین آشغالسوزها و تکنولوژیهای کنترل آلودگی هوا، تمایل به بازیافت بدون چون و چرا در آینده افزایش پیدا خواهد کرد.
از بعد زیست محیطی بازیافت کاغذ نیز اهمیت فراوان دارد، کاغذهای مورد مصرف از چوب درختان قطع شده به دست میآید، برداشت روزافزون از درختان این منابع حیاتی اکوسیستم، نابودی جنگلها را به دنبال خواهد داشت، بازیافت و تولید از کاغذهای باطله به جای چوب نه تنها سبب حفظ جنگلها میشود، بلکه انرژی مورد نیاز را برای تولید یک تن کاغذ به سه چهارم تقلیل میدهد.
از سوی دیگر با جمعآوری و بازیافت کاغذ توسط دانشآموزان در مدارس و کارمندان در ادارات میتوان روحیه مسئولیتپذیری و صرفهجویی را تقویت کرد، متأسفانه اکثر مردم کشور ما نمیدانند که همه پسماندها دورریختنی نیستند. از طرفی به دلیل اهمیت زبالهها که به طلای کثیف معروف شده با جمعآوری اصولی آن میتوان باعث تغییر الگوی مصرف در جامعه شد.
آموزش و آگاه سازی مردم از این طرح با کمک تمامی نهادهای فرهنگی نظیر صدا و سیما، آموزش تفکیک از مبدأ با قراردادن سطلهای چند قسمتی و در اختیار کیسههای زباله رایگان به شهروندان، جمعآوری زباله کاغذ2 بار در هفته و حتی خریدن کاغذها از مردم توسط غرفههای ویژه خرید، استخدام مهندسین بهداشت محیط در مناطق بازیافت و شهرداری برای نظارت به خصوص در مدارس، کارخانجات، ادارات که منبع اصلی مصرف زباله کاغذ هستند وگسترش کارخانجات بازیافت کاغذ و حمایت از آنها، راهکارهایی است که می توان برای دست یابی به بازیافت کاغذ پیش گرفت.