البته به‌نظر می‌رسد که آمار زوج‌های نابارور در کشور اندکی بیش از این تعداد باشد زیرا به هر حال عده‌ای از آنها هرگز برای درمان به مراکز تحقیقاتی مراجعه نمی‌کنند و راه‌های دیگری را برای ادامه زندگی خود با بهره‌مندی از فرزند پیش می‌گیرند. برای آشنایی با مشکل ناباروری و آگاهی بیشتر از علل و عوامل ناباروری به‌ویژه در کشورمان با دکتر صفیه عشوری‌مقدم، متخصص زنان و زایمان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در پی می‌آید.
دکتر عشوری‌مقدم درباره اینکه چرا امروزه درباره ناباروری بیشتر سخن به میان می‌آید، گفت: مشکل ناباروری براساس آمارهای موجود در همه جوامع به‌عنوان یک معضل بزرگ مطرح است. تصوری که در این رابطه در گذشته وجود داشته خیلی مبنای علمی نداشته و حتی کارهای آماری و علمی درستی در زمینه ناباروری در گذشته انجام نشده است اما امروزه تحقیقات علمی ثابت کرده که علل و عوامل مختلفی بر باروری اثر می‌گذارند. ناباروری عمدتا به چند علت بازمی‌گردد؛ البته علل ناشناخته ناباروری بسیارند. یکی از علل عمده در رابطه با ناباروری را مشکل مردانه می‌نامند به این معنا که اشکال در ناباروری از مرد است. یکی دیگر از علل و عوامل عمده نیز مربوط به مشکلاتی است که در زمینه باروری در خانم‌ها وجود دارد. در عوامل مرتبط با خانم‌ها امکان دارد اشکال در تخمدان‌ها یا در رحم یا لوله‌های رحمی باشد؛ البته در این میان علل و عوامل هورمونی نیز دخیل هستند.
این متخصص زنان و زایمان در توضیح دسته‌بندی موارد ناباروری گفت: اگر ما بخواهیم این عوامل را دسته‌بندی کنیم به‌صورت تقریبی می‌توانیم بگوییم در یک‌سوم موارد علت متوجه مرد و در یک‌سوم موارد متوجه خانم است و در یک‌سوم موارد نیز امکان دارد هر دو طرف مشکلاتی داشته باشند. البته این مشکل ممکن است به درجاتی در هریک از اینها وجود داشته باشد که باید در این موارد بررسی‌های کافی انجام گیرد. به این صورت تک‌تک یا موردی نیز نمی‌توان مشکلات را بررسی کرد، یعنی اینکه در ابتدا مشکلات خانم را بررسی کنیم و اگر ایشان از نظر ناباروری مشکلی نداشتند به سراغ کنترل و بررسی علت مردانه برویم یا برعکس. او با بیان اینکه ازدواج دیرهنگام را می‌توان یکی از دلایل افزایش ناباروری دانست، گفت: به‌عنوان مثال اگر طبق روال گذشته یک خانم و آقا در 20سالگی یا در اوایل دهه 20 زندگی خود ازدواج کنند، شاید اصلا دچار نازایی نشوند و حتی امکان این وجود دارد که به‌راحتی دو تا سه فرزند هم به دنیا آورند و بعد از 30سالگی و به‌ویژه در سال‌های نزدیک به 40سالگی دچار ناباروری شوند چراکه عامل سن در امر باروری به‌خصوص برای خانم‌ها مهم است.
خانم‌ها زمانی که به سنین بالاتر می‌رسند امکان دارد دچار ناباروری شوند درحالی‌که قبلا و در سنین پایین‌تر همین خانمی که دچار ناباروری شده دو تا سه زایمان موفق انجام داده است. به‌دلیل بالا رفتن سن ازدواج هم در مورد آقایان و هم خانم‌ها، امکان دارد در زمینه باروری مشکلاتی ایجاد شود. شاید امروزه برخی از مادربزرگ‌ها بگویند پیش‌تر فلانی زایمان کرده و دو بچه به دنیا آورده و دیگر هم بچه‌دار نشده است. زمانی که فردی در سنین پایین‌تر بچه‌دار شده باشد و بعد در سنین بالاتر به مشکل برخورده باشد دیگر پیگیر قضیه نمی‌شود و به‌دنبال مشکل نمی‌گردد. امروزه اما این مسئله به‌عنوان ناباروری بروز پیدا می‌کند. دکتر عشوری‌مقدم در پایان عوامل ناباروری را به‌صورت کلی، چنین برشمرد: یکی از علل افزایش ظاهری ناباروری در بحث بیماریابی نهفته است. البته افزایش سن ازدواج نیز همانگونه که اشاره شد در این میان بی‌تأثیر نیست. امروزه خیلی از زوج‌ها باردار‌شدن را برای کسب موفقیت‌های فرهنگی، علمی و اقتصادی به تأخیر می‌اندازند. فرد در سن بالاتری ازدواج می‌کند اما پیشگیری می‌کند و اجازه نمی‌دهد که تا پنج سال بعد از ازدواج باردار شود.
