رئیس سازمان سنجش و معاون وزیر علوم با اذعان به استقبال نکردن داوطلبان از ورود به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی به مهر گفت: دانشگاه‌های غیردولتی، پیام نور و آزاد اسلامی در مهرماه پذیرش خود را انجام داده‌اند و 300هزار صندلی که برای این دوره از پذیرش بدون کنکور درنظر گرفته شده خالی ماند و این ظرفیت‌هایی است که دانشجو باید بابت آن شهریه پرداخت کند، بنابراین داوطلب ابتدا سعی می‌کند در رشته‌هایی که تحصیل در آنها نیازی به پرداخت شهریه ندارد پذیرش شود. ابراهیم خدایی درباره دلیل دیگر استقبال‌نکردن از پذیرش بدون کنکور اظهار کرد:
داوطلبان شانس خود را در رشته‌های پر‌رقابت امتحان می‌کنند و اگر قبول نشدند به سمت رشته‌های شهریه‌پرداز می‌آیند و به‌خاطر همین موضوع، پذیرش بدون کنکور را سالانه دو‌بار اجرا خواهیم کرد. خدایی ادامه داد: ما با علم به اینکه ظرفیت 300هزار نفری اعلام شده در نیمسال دوم سال تحصیلی جاری پر نمی‌شود و ظرفیت اعلام شده، سالانه است، این ظرفیت طی دو دوره پذیرش بدون آزمون تکمیل خواهد شد؛ از سوی دیگر دانش‌آموزانی که امسال درسشان تمام می‌شود با توجه به اینکه باید تا بهمن‌ماه پیش دانشگاهی‌شان را اخذ کنند امکان شرکت در این دوره از پذیرش را ندارند.
نتیجه فدا شدن کیفیت
داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی اکنون با آگاهی انتخاب رشته می‌کنند و اینطور نیست که به صرف «دانشجو» شدن وارد دانشگاه شوند و در این میان رشته و دانشگاه محل تحصیل از اهمیت خاصی برخوردار است.برای مثال یک رشته در چند دانشگاه دولتی، آزاد، پیام نور و غیردولتی ارائه می‌شود که دانش‌آموختگان آن به لحاظ میانگین سطح معلومات با هم تفاوت فاحشی دارند که عوامل مختلفی مانند اعضای هیأت علمی، ضریب استاد به دانشجو، امکانات و تجهیزات، فضای آموزشی و پژوهشی تأثیر بسزایی دارند.
هم‌اکنون در دانشگاه پیام نور رشته‌هایی ارائه می‌شود که با فلسفه وجودی این دانشگاه‌ها همخوانی ندارد و از طرفی از امکانات و تجهیزات آزمایشگاهی و کارگاهی برای این رشته‌ها برخوردار نیست. کار شناسان معتقدند: رشته‌های فنی و مهندسی که در دانشگاه پیام نور دایر شده است به هیچ وجه با همین رشته‌ها در دانشگاه‌های دولتی و حتی آزاد برابری نمی‌کند و به‌مراتب سطح علمی آن پایین‌تر است ولی بنا به دلایلی همچنان برگزار می‌شود و طبیعی است که داوطلبان تمایل دارند وارد دانشگاه‌های معتبر دولتی شوند.
این موضوع درباره سایر رشته‌ها و دانشگاه‌ها نیز مصداق دارد و باید بپذیریم که داوطلبان تمایل دارند در رشته‌های دلخواه خود و در دانشگاه‌های معتبر و در درجه اول دولتی که از پرداخت شهریه معاف باشند ادامه تحصیل بدهند. اگر هم قرار باشد شهریه بپردازند ترجیح می‌دهند همان رشته را در دانشگاهی معتبر دنبال کنند و طی سال‌های اخیر توسعه ظرفیت آموزش عالی به‌گونه ای بوده که بسیاری از استانداردها رعایت نشده و دانشگاه‌هایی تأسیس شده که اکنون ظرفیت آنها خالی مانده و امروز معادله آموزش عالی در کشور تغییر کرده و دانشگاه‌ها دنبال دانشجو هستند و در این میان طبیعی است که رشته‌ها و دانشگاه‌هایی که کیفیت نامطلوبی دارند ظرفیت‌شان خالی بماند.البته تا سال پیش برخی داوطلبان ورود به تحصیلات عالی پس از آنکه در داخل کشور موفق به ورود به دانشگاه نمی‌شدند راهی خارج از کشور می‌شدند و در سایر کشورها ادامه تحصیل می‌دادند.
بدون کنکور‌های بدون متقاضی
خالی ماندن ظرفیت آموزش عالی آن هم در دانشگاه‌های شهریه‌ای چالش پیش‌روی مسئولان آموزش عالی است که خساراتی را به دانشگاه‌های آزاد، پیام نور و مؤسسان دانشگاه‌های غیردولتی تحمیل می‌کند. دانشگاه آزاد برای تکمیل ظرفیت خود کنکور دوره‌های کاردانی را در این دانشگاه حذف کرده بود. رئیس دانشگاه آزاد در نمایشگاه مطبوعات امسال از حذف کنکور در مقطع کارشناسی خبر داد که پس از آن نیز مسئولان وزارت علوم تصمیم گرفتند کنکور دانشگاه‌های دولتی و آزاد را تجمیع کنند و در واقع یک کنکور برگزار شود که این تصمیم از سال 92 اجرا می‌شود.
با توجه به چالش خالی ماندن دست‌کم 500هزار صندلی از ظرفیت دانشگاه‌های کشور بنا به اذعان مسئولان وزارت علوم، دست‌اندرکاران آموزش عالی در چند نوبت درباره دانشگاه‌های خارجی مورد تأیید وزارت علوم بازبینی و تجدید‌نظر کرده و هر‌بار تعدادی از دانشگاه‌ها را از فهرست دانشگاه‌های معتبر و مورد تأیید خود حذف کردند. همچنین در اقدامی دیگر پس از بروز نوسانات ارزی، در پرداخت ارز مورد نیاز دانشجویان مشکلات عدیده‌ای ایجاد کردند که تاکنون ادامه دارد.
همه این کارها برای تکمیل ظرفیت خالی آموزش عالی کشور است. در دولت نهم بدون توجه به کیفیت و ضوابط مربوطه و صرفا برای شکستن سد کنکور دانشگاه های غیر دولتی گسترش یافت.این اقدامات نیز ظاهرا نتوانسته منجر به پر شدن ظرفیت آموزش عالی بی‌کیفیت شود و رفتار داوطلبان ورود به دانشگاه‌ها نشان از هوشمندی آنهاست و آنچه امروز رخ داده سرانجام گسترش بی‌رویه ظرفیت آموزش عالی است و اگر چنین رویه‌ای ادامه یابد احتمال تعطیلی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی بی‌کیفیت دور از انتظار نیست؛ موضوعی که رئیس اتحادیه دانشگاه‌های غیردولتی چندی پیش درباره آن هشدار داد.
