به گزارش خبرنگار مهر، عصر روشنگری یا عصر خرد که نمود آنرا در قرون 17 و 18 و 19 میلادی در غرب شاهد هستیم واکنش فرهنگ غربی به قرون وسطی تلقی میشود. از اینرو برخی معتقد هستند جنبش روشنگری جنبشی سکولار است.
برخی متفکران چون هابرماس اعتقاد دارند که همه در روشنگری سهم داشتهاند. بر این اساس این پرسش مطرح است که فرهنگهای غیر غربی و البته شاید نه همه آنها در آمادهسازی بسترهای فکری چنین جنبشی چه نقشی داشتهاند.
پروفسور آلن وود عضو آکادمی هنر و علوم آمریکا و استاد فلسفه دانشگاه استنفورد در خصوص این موضوع که آیا می توان برای فرهنگهای غیر غربی در روشنگری قرن 17 نقشی قائل شد؛ مطابق آنچه هابرماس میگوید که همه در روشنگری نقش داشتهاند به خبرنگار مهر گفت: اصول روشنگری توسط کانت به بهترین شکل ممکن تعریف شده است.
وی در ادامه افزود: این اصول عبارتند از: برای خودت فکر کن، از نقطه نظر فرد دیگر فکر کن، و منسجم و به دور از تناقض فکر کن. بر این اساس مشاهده میشود که روشنگری و تفکر روشنگری به برابری جایگاه هر فرد اشعار میدارد.
مؤلف "اندیشه اخلاقی هگل" تأکید کرد: حضرت محمد(ص) به برابری انسانها تأکید ویژه داشت. در واقع در دین اسلام و خود پیامبر این دین بر جایگاه برابر انسانها تأکید ویژه داشته است.
وی تصریح کرد: پیامبر اسلام معتقد بود که هر دینی باید دین و راه خود را داشته باشد. به اعتقاد محمد(ص) علاوه بر این باید هر دین مورد احترام قرار گیرد و نه تنها باید در مقابل آن بردباری داشت، بلکه باید مورد احترام پیروان سایر ادیان نیز قرار گیرد.
مؤلف "الهیات عقلانی کانت" در ادامه یادآور شد: ولی متأسفانه برخی پیروان ادیان ابراهیمی آن اصولی که توسط پیامبران آن ادیان مورد توجه بوده را مورد بی توجهی قرار دادند و از آنها غفلت ورزیدهاند.
آلن وود بر آن است که اصول مبنی بر برابری جایگاه انسانها که در روشنگری مطرح شده در اصول ادیان ابراهیمی مورد توجه پیامبران آنها بوده است.
استاد فلسفه در دانشگاه استنفورد افزود: نگاه دگم و سلسله مراتبی به فرهنگهای دیگر باعث تباهی انسانها شده است. دیدگاه و نظام فکری مبتنی بر نابرابری و سلسله مراتبی به هیچ عنوان درست نیست.
این کانت شناس برجسته معاصر در ادامه افزود: مردم در غرب در ابتدا باید بیاموزند که مردم همه فرهنگها دارای کرامت انسانی هستند. هیچ انسانی برده انسانهای دیگر نیست و این پیام ادیان الهی و برخی فیلسوفان است.
عضو آکادمی هنر و علوم آمریکا در پایان گفت: ادیانی چون اسلام در خصوص چیزهایی که درست و صحیح است روشنگری کردهاند. همه مردم اعم از شرق و غرب باید سنتهایی را که مردود و ناپسند است را کنار بگذارند و در درون سنت خود دست به روشنگری بزنند.
آلن وود استاد فلسفه در دانشگاه استنفورد است. او در دانشگاههایی چون کرنل، آکسفورد، میشیگان و ییل تدریس کرده است. از وود کتابها و مقالات زیادی در حوزه فلسفه و اخلاق به چاپ رسیده است. "دین اخلاقی کانت"، "الهیات عقلانی کانت"، "کارل مارکس"، "اندیشه اخلاق هگل" و "اندیشه اخلاقی کانت" از جمله آثار او به شمار میروند. "وود" از کانت شناسان برجسته معاصر است و کتابها و آرای او در مورد کانت حائز اهمیت فراوانی است. از آلن وود آثاری چون کارل مارکس به زبان فارسی ترجمه و منتشر شده است.