معاونت هنری سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران که گفته میشود بودجهای نزدیک به دو برابر بودجه معاونت هنری ارشاد را در اختیار دارد، اکنون با اقدامات سختافزاری و نرمافزاری خود در حوزههای گوناگون، بهویژه تئاتر و سینما توانسته است خلأهای موجود در فعالیتهای وزارت ارشاد را تا حدود زیادی پر کند.
ساخت مجموعه «نینوا» در حوزه تئاتر، افتتاح مجدد سینما آزادی، برگزاری سمپوزیوم بینالمللی مجسمهسازی و... از جمله اقدامات عمده این معاونت محسوب میشود که توجه اهالی فرهنگ و هنر را به خود جلب کرده است.
خوب است، اما بیشتر شود
هادی مرزبان، بازیگر و کارگردان تئاتر و تلویزیون در اینباره میگوید: «من اطلاع دارم و مدتی است که به خوبی میبینم سازمان فرهنگی هنری خیلی خوب کار میکند؛ بهویژه در ساخت و سازها و گسترش فضاهای مربوط به فعالیتهای هنری. البته این فعالیتها وقتی به درستی دیده میشود که کامل شده و مجموعههای در حال ساخت، افتتاح شوند.»
کیومرث مرادی، کارگردان تئاتر نیز تقریباً با مرزبان همعقیده است: «به نظرم حمایتهای سازمان فرهنگی- هنری خوب، ولی کم است.»
اما یکی از انتقادهای مطرح به فعالیتهای فرهنگی شهرداری، همواره این پرسش بوده است که آیا اصولاً وظیفه شهرداری انجام این امور است؟ و آیا با این فعالیتها، موازیکاری با ارشاد و سازمانهای دیگر پیش نمیآید؟
مرزبان میگوید: «بخش عظیمی از کار شهرداری در تمام دنیا، همین کارهاست و در واقع یکی از وظایفش در بخش فرهنگ، فعالیتهایی نظیر فعالیتهای سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران است.»
در اینباره کیومرث مرادی نیز که سفرهای زیادی به کشورهای اروپایی و آسیایی داشته است، میگوید: «در اینکه در شهرداریهای تمام دنیا این قبیل کارها انجام میگیرد، شکی نیست. مثلاً در شهر پاریس بین ساعات 5 تا 8 شب بین 200 تا 300 تئاتر شروع به اجرا میکنند که همه آنها تابع مناطق مختلف شهرداری پاریساند.»
این همان نکتهای است که مرزبان به عنوان یک انتظار یا پیشنهاد مطرح میکند: «از شهرداری انتظار دارم در بخش اجرای تئاتر هم بیشتر فعالیت کند. در این بخش کمتر کار شده است. در حالی که فرهنگسراهای مختلف شهرداری میتوانند بهطور منظم اجرای تئاتر داشته باشند.»
اما محمدمهدی عسگرپور، معاون هنری سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران در اینباره میگوید: «اتفاقاً من فکر میکنم شهرداری هر چهقدر بیشتر فضاها را گسترش دهد، بیشتر کمک کرده است و با گسترش هرچه بیشتر ساخت و سازها، برنامه بلندمدتتری را انجام دادهایم تا تولید کار و اجرا.»
باید گستردهتر دید
اما مرادی پیشنهاد دیگری دارد: «اگر سازمان فرهنگی- هنری بهجای حمایت از یک نمایش، از یک گروه مشخص حمایت کند، از همه نظر به نتایج بهتری میرسد. هر منطقه شهرداری میتواند یک گروه تئاتری را مورد حمایت قرار دهد و برای فعالیتهایش، سالن و فضا در اختیارش بگذارد تا گروه مذکور به اهالی همان منطقه سرویس دهد.»
مرادی تأکید میکند: «این کار در یک برنامهریزی بلندمدت، اثرات بسیار بهتری دارد و تا حدودی نیز میتواند بزرگترین مشکل تئاتر کشور یعنی کمبود فضا و سالن را نیز حل کند.»
اما عسگرپور که اکنون در ترکیه بهسر میبرد تا مقدمات برگزاری هفته فرهنگی شهرداریهای تهران و استانبول را فراهم سازد، درباره این پیشنهاد معتقد است: «وقتی از یک نقشه کلی صحبت میکنیم، الگوبرداری در یک بخش از کشورهای دیگر ممکن است به نتیجه خوبی نرسد. مثلاً در این زمینه من مدام به منازعاتی که در سینما، تئاتر و موسیقی وجود دارد فکر میکنم و مشکلاتی که میتواند برای اجرای این طرح ایجاد کند.»
عسگرپور با اشاره به مسئله رانت در ایران و معضلات انجام اینگونه فعالیتها، ادامه میدهد: «باید گستردهتر دید. بهجای ایجاد فضاهای مصنوعی، باید ابتدا بر فضاهای عمومیمان متمرکز شویم. ما وقتی میتوانیم به این فضاها فکر کنیم که از فضاهای عمومی و اصلیمان بهطور کامل استفاده کرده باشیم.»
در عین حال، علیاکبر قاضی نظام، مدیر امور نمایشی سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران پیش از عید به فارس گفته بود: «تلاش میکنیم از حداکثر فضاهای سازمان استفاده کنیم و به نوعی بهینهسازی صورت گیرد. هدف امور نمایشی سازمان این است که سال آینده هیچ سالنی خالی نباشد و مورد استفاده هنرمندان تئاتر قرار گیرد.»