رابطه دین و سینما
ابراهیم فیاض، جامعه شناس و استاد دانشگاه با اشاره به دیدار مسئولان جشنواره مردمی فیلم عمار با رهبر انقلاب میگوید: آشکار شدن رابطه دین و سینما مهمترین خروجی جلسه با رهبری بود. رهبر انقلاب بحث جامع و مفصلی را درباره سینما و هرآنچه به آن مربوط میشود، طرح کردند. بحثهایی مثل تاریخ و سینما، سیاست و سینما، هنر و سینما، جغرافیا و سینما. رهبری سینما را تبیین کردند و گفتند سینما چارچوب خاصی دارد. ایشان از چارچوب سینما به هفت جوش یاد کردند. تعبیرشان از هفت جوش این بود که سینما همه هنرهای دیگر را در بر میگیرد. ایشان با صحبتهایشان در نهایت به رابطه دین و هنر رسیدند و این رابطه را آشکار کردند. فیاض میگوید: رهبری به زمان کارهای هنری خیلی تأکید داشتند و فرمودند با عجله نمیتوان کار هنری خوبی تولید کرد. باید صبر و حوصله به خرج داد. ایشان حرکت هنری در کشور را رو به جلو خواندند و گفتند، شرط این حرکت دور بودن از حاشیههاست. ابراهیم فیاض استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران است که داور دومین دوره جشنواره عمار بود.
واکسن فضای هنری
رحیم مخدومی میگوید: نکتهای دربیانات رهبری بود که شبهه مهمی را برای همه ما بر طرف میکند. از ایشان پرسیدند بچههای انقلاب باید به سینما وارد شوند یا خیر. جواب رهبری این بود، اگر به این حوزه ورود پیدا نکنیم، حتما این حوزه را از دست خواهیم داد. ما ناگزیر از ورود به این حوزه هستیم اما اگر بدون واکسینه شدن وارد شویم میکروبهای فضا ما را هم آلوده میکند. رهبر انقلاب برای این مورد نیز راهکاری ارائه دادند. خودسازی و ارتباط قوی با خدا تنها راه واکسینه شدن دربرابر این مشکلات است. مخدومی میگوید: هر فرد باید ببیند میتواند خود را واکسینه کند یا نه؟ اگر توانست، یاعلی بگوید و وارد شود اما اگر نمیتوانست، وارد نشود چون خطر بیشتری را برای خود و دیگران ایجاد خواهد کرد.
دشمن خواب نیست
محمدحسین نیرومند، کاریکاتوریست میگوید: سالهاست صحبتهای حضرت آقا در حوزه هنر را دنبال میکنم و ایشان همواره به مطالبی بهطور مستمر تأکید کردهاند. ایشان همواره تأکید بسیاری بر تربیت نیروی انسانی کردهاند،اما این مهم در حوزه کاری متصدیان و مدیران فرهنگی است اما آنها در حوزه تربیت نیروی انسانی موفق و مطلوب عمل نکردهاند. نیرومند به پاسخ رهبری به سؤال یکی از فیلمسازان جوان جشنواره عمار اشاره میکند و میگوید: دوست دارم این قسمت از صحبتهای آقا پررنگ شود تا تابوی سینما جای بچههای حزباللهی نیست، شکسته شود. خیلیها سینما را به نام خود زدهاند چون بچههایحزباللهی وارد این میدان نمیشوند. نیرومند میگوید: حضرت آقا درباره دو فیلم سینمایی «آرگو» و «لینکلن» صحبت کردند و این نشان میدهد که ایشان با همه گرفتاریهایی که در زمینه رهبری دارند باز هم به مسائل فرهنگی از این قبیل توجه میکنند. ایشان خواستند به مسئولان تذکر بدهند که دشمن با ساخت چنین فیلمهایی در حال تاخت و تاز به فضای فرهنگی کشور ماست اما در کشور ما فیلمهایی از طرف مراکز دولتی ساخته میشود که در آن هیچ اثری از دغدغه انقلاب نیست. خیلی از موضوعات انقلاب روی زمین مانده است و ما توجهی به آنها نمیکنیم. ما در حال غفلت به موضوعهای مربوط به انقلاب هستیم، موضوعهایی که اگر ساخته شوند، شاید بتوانند بخشی از واقعیتهای انقلاب را در مجامع مختلف بیان کنند. ما و مسئولین در خواب غفلت هستیم درحالیکه دیگران بیدارند و در حال ساخت فیلمهایی ضداسلامی و ضدایرانی هستند.
شروع خوب جوانها
نادر طالبزاده دبیر سومین جشنواره فیلم عمار میگوید: بخشی از سخنان رهبر انقلاب درباره امیدآفرینی و پرهیز از سیاهنمایی در هنر و عرصه سینما از سه سال گذشته در مرکز توجه ما قرار گرفته و از نمودهای این توجه،ایجاد حرکت جدید گفتمان انقلاب در رسانه و هنر است. دبیر جشنواره عمار معتقد است: از دیگر راهبردهای تحقق امیدآفرینی، پرهیز از سیاهنمایی و توجه به تربیت نیروی مسلمان وانقلابی و ورود جوانان به عرصه هنر و سینما، راهاندازی و برپایی جشنواره فیلم عمار از سه سال گذشته تاکنون است و این حرکت با قدرت ادامه خواهد یافت. او میگوید: خوشبختانه با تلاشهای انجام گرفته در سه سال اخیر گفتمان انقلاب اسلامی در سطح هنرمندان هم جای خود را پیدا کرده و در کنار برگزاری جشنواره فیلم عمار، با برگزاری میزگردها و جلسههای مختلف با حضور هنرمندان و صاحبنظران این مسئله به خوبی پیگیری شده است. این مستندساز با اشاره به سخن رهبر درباره پرهیز از اختلافهای بینتیجه میگوید: اگر به این نظر رهبری در حوزه فرهنگ و هنر توجه شود، زمینه برای بروز سلیقههای مختلف ایجاد خواهد شد. البته ما زمینه برای به ثمر رسیدن سلیقههای مختلف بهخصوص در سینما را در جشنواره فیلم عمار دنبال کردهایم.
خطر در کمین است
فرجالله سلحشور با اشاره به محورهایی از این جلسه، جوّ غالب سینماگران حاضر در جلسه را بینظیر میداند. بهاعتقاد سلحشور این جلسه دو ویژگی خیلی مهم دارد؛ جوّ غالب هنرمندان، کسانی بودند که درد دین داشتند و بچههای انقلابی سینما بودند و این یک امتیاز بزرگ برای سینمای ایران بود و اینکه همه سینماگرانی که در این جلسه صحبت کردند، دردشان درد دین بود و کسی از خودش حرف نمیزند. محور اصلی صحبتهای فیلمسازان و اهالی سینما بهروایت سلحشور در این پیام خلاصه میشود: با کمترین امکانات میشود بزرگترین کارها را در سینمای ایران انجام داد. سلحشور میگوید: خدمت رهبر انقلاب عرض کردم جشنوارههایی مثل جشنواره عمار روزنههای امید سینمای ایران هستند و بچههای عمار درد دین دارند اما خطر انحراف حتی برای آنها هم وجود دارد،چون جذابیتهای دنیای سینما و تلویزیون مثل شهرت و ثروت در کمین آنهاست. سلحشور میگوید: برای جلوگیری از انحراف سینماگران ایرانی علاوه بر اینکه باید برای آنها کلاسهای تربیتی گذاشت و قواعد هنری را هم که آنها میآموزند تغییر داد تا امکان باقی ماندن آنها در سینمای دینی بهوجود بیاید وگرنه با این وضع آموزشی، ممکن است این سینماگران هم جذب حاشیههای سینما شوند.
حیرت کردم
انسیه شاهحسینی میگوید از نوع نگاه رهبری به سینما و هنر بسیار حیرت کردم. مقام معظم رهبری با وجود دغدغهها و مسئولیتهای بسیاری که دارند ولی از جزئیات مسائل سینمای داخلی و خارجی و بهویژه منطقه آگاهی دارند، ادبیات روز جهان را به خوبی میشناسند و نگاه هنری ایشان کاملا بهروز است. این کارگردان معتقد است: اگر مدیران فرهنگی، دائم سراغ طرحهای زود بازده نمیرفتند و برنامهریزی با افق وسیعتری را در دستور کار خود قرار میدادند، فرهنگ و هنر امروز در جایگاه بهتری قرار داشت و بخشی از دغدغههای رهبری امروز محقق شده بود.
باید زیرک باشیم
کارگردان «ملک سلیمان» میگوید: اگر تهذیب نفس و تزکیه نفس نباشد، اگر استغاثه و نماز شب نباشد، اگر پناه بردن به خدا نباشد، موفقیتی در این عرصه حاصل نمیشود. اگر با این زره وارد نشویم به دره سقوط خواهیم کرد. هیچکس نمیتواند در شرایط فعلی وارد دنیایی پر از خطر و بدون زره شود، زیرا به سرعت سقوط خواهد کرد. بحرانی با توجه به سخنان رهبری درباره فکر دشمن برای تخریب، گفت: دشمن با فکر وارد شده و قصد تخریب اعتقاد و فرهنگ ما را دارد. باید در مقابل این دشمن با زیرکی و بدون حاشیه عمل کنیم. باید برنامههای منظم چند ساله ریخت تا بتوان در عرصه فرهنگ جلو رفت. باید کارهای هنری چند سالهای را طرح ریزی کرد؛ کارهایی که از نظر هنری قوی باشند.
فرصت کم بود
محمد گلریز داور جشنواره عمار، میگوید: بسیار مشتاق بودم درباره موسیقی و زمینههای گوناگون آن ازجمله موسیقی انقلابی و موسیقی متن فیلمهای سینمایی و سریالهای تلویزیونی صحبت کنم که متأسفانه فرصتی دست نداد. این خواننده تأکید میکند: ایشان عوامل جشنواره عمار، سینما و در کل هنر را دارای جایگاه و گستره بالایی دانستند و سینماگران را از قرار گرفتن در تأثیر سینمای هالیوود بر حذر داشتند و فرمودند باید مراقب بود تا سبک و مبانی سینمای هالیوود به سینمای ما تحمیل نشود. گلریز معتقد است: یکی از کلیدیترین جملههای حضرت آقا این بود که گرچه امکان دارد هنر، سرکش باشد اما همهچیز بسته به سوار آن دارد. ایشان توصیههایی هم برای تهیهکنندهها داشتند و آن این بود که شما باید خودتان و نفس سرکش را در همه ابعاد آن بهویژه در حوزه حساسی چون سینما که در لبه تیغ حرکت میکند، مهار و قرنطینه کنید. او یکی از دلیلهای مظلومیت موسیقی انقلابی را تبلیغات نادرست میداند و ادامه میدهد: در جمهوری اسلامی باید به موسیقی انقلابی بیشتر از اینها پرداخته شود که متأسفانه این اتفاق نمیافتد. گلریز همچنین از نبود صدای موسیقی انقلابی در بیست و هشتمین دوره برگزاری جشنواره بینالمللی موسیقی فجر گله دارد و در اینباره میگوید: با توجه به اینکه جشنواره موسیقی در ایام فجر و اتفاقا با همین نام هم برگزار میشود، باید کارهای انقلابی وجود داشته باشد که اینطور نیست. گلریز میگوید: خوشحالم که بعد از مدتها یک تشکل هنری انقلابی توفیق دیدار با حضرت آقا را پیدا کرد و درباره ابعاد گوناگون هنر، بهویژه سینما با ایشان به گفتوگو و تبادل نظر نشست.
تکلیفم روشن شد
سیدناصر هاشمزاده میگوید: جلسه سینماگران و برگزارکنندگان جشنواره عمار با رهبری برای هر کس دستاوردی دارد اما برای من مشخص شدن تکلیف سینما و افزایش اشتیاقم به کاری است که در حال انجام آن هستم. با همکاری یکی از دوستان طرح مستندی درباره معماری شهر تهران آماده کرده بودیم و خدمت رهبرانقلاب ارائه کردیم. از این طرح استقبال کردند و فرمودند این طرح باید جدی گرفته شود. صحبتهای رهبر انقلاب در مورد موضوع این طرح بسیار شگفتآور بود: رهبری تعریف دقیقی از معماری شهر تهران ارائه کردند و معماری تهران را وحشی، مضطرب و بدون نظام تعریف کردند. این تعبیر برای من که درباره این موضوع تحقیق کردهام، بسیار جالب بود. هاشمزاده میگوید: رهبرانقلاب فرمودند سینماگران باید یاد بگیرند با هم کارکنند. درحالیکه همه سینمای ایران در حال جنگ تمام عیار با سینمای غرب است، اتحاد بین اهالی سینما خیلی مهم است. این فیلمنامهنویس تأکید میکند: رهبر انقلاب اعتقاد داشتند اهلی شدن سینما باید به وسیله کسی انجام شود که توانایی این کار را داشته باشد .