کارنامه فعالیت چهار ساله صندوق‌های سرمایه‌گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با توجه به اندازه خود، انواع مختلفی دارند و نحوه فعالیت هر صندوق در امیدنامه قید شده است. امیدنامه باید شامل فهرستی از اوراق بهاداری باشد که صندوق نگه می‌دارد. از همین رو صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعالیت خود را بر آن اساس بنا می‌کنند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری ابزاری هستند برای تبدیل سرمایه‌گذاری مستقیم به غیرمستقیم، تا افرادی که فرصت لازم برای پیگیری اخبار بازار سرمایه را ندارند، به راحتی بتوانند در این بازار حضور یابند.
سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید واحدهای صندوق در سود و زیان آن شریک شده و به جای سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار سهام، از تجربیات مدیران سرمایه‌گذاری بهره‌مند شوند.
سرمایه‌گذاران و تازه‌واردهای بورس اوراق بهادار با خرید واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری می‌توانند سبد متنوعی از سهام را در اختیار بگیرند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک دارای سایت‌های اینترنتی هستند و ارزش هر واحد آنها به‌صورت لحظه‌ای نمایش داده می‌شود.

در صندوق‌های سرمایه‌گذاری برخی هزینه‌ها

از جمله هزینه‌های تأسیس، هزینه‌های برگزاری مجامع صندوق، کارمزد مدیر، کارمزد متولی، کارمزد ضامن، حق‌الزحمه حسابرس، حق‌الزحمه و کارمزد تسویه صندوق، حق پذیرش و عضویت در کانون‌ها از محل دارایی‌های صندوق پرداخت می‌شود و کارمزد صدور و ابطال ازجمله هزینه‌هایی است که مستقیما توسط سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود.

صندوق سرمایه‌گذاری از کجا آمد؟

برخی شواهد حاکی از این است که صندوق سرمایه‌گذاری مشترک نخستین بار در سال 1822 و در کشور هلند معرفی و نخستین صندوق سرمایه‌گذاری به شکل امروزی در سال 1924 در شهر بوستون آمریکا تشکیل شد.
براساس قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، صندوق سرمایه‌گذاری «نهادی مالی است که فعالیت اصلی آن سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار است و مالکان آن به نسبت سرمایه‌گذاری خود، در سود و زیان صندوق شریکند».

انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری

صندوق‌های سرمایه‌گذاری براساس اهدافی که دنبال می‌کنند، انواع مختلفی دارند. از مهم‌ترین انواع آن که در ایران نیز فعال هستند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با اهدف بلندمدت

این صندوق‌ها معمولا دارای هدف سرمایه‌گذاری بلندمدت (بیشتر از یک سال) هستند که به سه گروه اصلی صندوق‌های سرمایه‌گذاری اوراق قرضه، صندوق‌های سرمایه‌گذاری سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری دوگانه تقسیم می‌شوند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با اهداف کوتاه‌مدت

این صندوق‌ها معمولا دارای هدف سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت (کمتر از یک سال) هستند. این گروه از صندوق‌ها هم به دو گروه صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری بازار پول مشمول مالیات و صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری بازار پول معاف از مالیات تقسیم می‌شوند.

صندوق‌های شاخصی

این صندوق‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که عملکرد آنها مبتنی و برابر با شاخص قیمت سهام است. بر این اساس، عملکرد و نرخ بازده این صندوق‌‌ها کاملا هماهنگ با رفتار شاخص است.
در عین حال، صندوق‌های دیگری نیز با نام‌های صندوق بازار پول، صندوق رشد و توسعه، صندوق‌های قابل معامله در بورس، صندوق‌های اوراق قرضه شهرداری‌ها و صندوق سرمایه‌گذاری بین‌المللی در سایر کشورها فعال هستند.

مزیت‌های صندوق

داشتن مدیران حرفه‌ای و مسلط به امور مدیریت سرمایه‌گذاری
خرید و فروش سهام براساس تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی
تنوع سبد دارایی‌ها
کاهش ریسک
کارآمدتر‌شدن بازار
تسهیل در خرید و فروش واحدهای صندوق
وجود ضامن در صندوق‌ها، نقد‌شوندگی را تضمین می‌کند تا سرمایه‌گذاران یگ گام در قیاس با خرید سهام جلوتر باشند و درگیر صف‌های فروش نشوند.
صرفه جویی در مقیاس

معایب صندوق‌های سرمایه‌گذاری

تنوع در سبد صندوق، از یک سو ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد اما از سوی دیگر، تنوع زیاد می‌تواند موجب کاهش سودآوری شود.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری طبق امیدنامه خود موظف به سرمایه‌گذاری روی سایر اوراق بهادار هستند و از این‌رو در شرایط صعودی بازار، گاهی از بازدهی بورس اوراق بهادار عقب می‌مانند.

صندوق‌ها در جهان

در بازارهای سرمایه کشورهای پیشرفته، بخش عمده سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار، از طریق شرکت‌ها یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری و به‌صورت غیرمستقیم انجام می‌گیرد. هم‌اکنون بیش از
80 میلیون نفر در آمریکا در صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، سرمایه‌گذاری کرده‌اند. برای این تعداد از سرمایه‌گذاران، بورس، همان صندوق سرمایه‌گذاری است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سطح جهان، روی اوراق دارایی (سهام)، اوراق بدهی (اوراق قرضه شرکتی)، اوراق قرضه و اوراق مشارکت دولتی (بدون ریسک) سرمایه‌گذاری می‌کنند و از طریق
خالص‌ارزش دارایی‌هایشان ارزیابی می‌شوند.

صندوق‌ها در ایران

عمر فعالیت صندوق‌های سرمایه‌گذاری در ایران چندان طولانی نیست. صندوق سرمایه‌گذاری کارآفرین، نخستین صندوق سرمایه‌گذاری است که در سال87 براساس قانون بازار اوراق بهادار فعالیت خود را آغاز کرد.
با ورود صندوق‌های سرمایه‌گذاری به بازار سهام، مدیران حرفه‌ای وارد بازار شده و خرید و فروش‌های افراد غیرحرفه‌ای تاحدودی کاهش یافته است. با افزایش فعالیت این صندوق‌ها، عمق بازار نیز افزایش می‌یابد و در مجامع شرکت‌های بورسی هم شاهد حضور سرمایه‌گذاران حرفه‌ای‌تر خواهیم بود.

صندوق سرمایه‌گذاری کارآفرین، نخستین صندوق سرمایه‌گذاری مشترک است که فعالیت خود را در بورس اوراق بهادار آغاز کرده است. این در حالی است که تا پایان دی ماه امسال تعداد 87 صندوق، متشکل از 24 صندوق با درآمد ثابت، پنج‌صندوق مختلط، پنج‌صندوق در سهام با اندازه بزرگ، 52 صندوق در سهام با اندازه کوچک و یک صندوق شاخصی در بورس اوراق بهادار فعالیت می‌کنند. در مجموع ارزش این صندوق‌ها بالغ بر 24‌هزار و 405 میلیارد ریال است.

نسبت فعالیت صندوق های سرمایه گذاری در بورس تهران تا پایان دی ماه 1391