این جمله دکتر صادق خرازی، سفیر پیشین کشورمان در فرانسه است که در مصاحبهای در تابستان امسال آن را در تحلیل تحولات سوریه گفته بود. اکنون که ششماه از آن روز میگذرد، جدیدترین تحولات سوریه را در گفتوگویی با دکتر خرازی بررسی کردهایم. مشروح این مصاحبه را در ویژهنامه نوروزی همشهری که هفته آینده منتشر میشود میخوانید.
- شما پیشبینی کرده بودید اگر اسد ششماه دوام بیاورد، اوضاع سوریه عوض میشود. اکنون شرایط چه تغییری کرده است؟
روزبهروز هر چه جلوتر میرویم شرایط نشان میدهد که سیستم حاکمیتی حزب بعث مستقرتر شده و اکنون آن ازهمپاشیدگی سابق را کمتر میبینیم. این مسئله نشان میدهد که در برابر سه فشار از درون، بیرون و منطقه که سیستم سیاسی سوریه را آچمز کرده بود این کشور حالا استقرار جدیدی پیدا کرده است. حکومت این کشور توانسته هم جریانهای موسوم به ترور را تا حدی مدیریت و کنترل کند و هم از طرف دیگر از نقش مردم در امنیت استفاده کند.
این کشور همچنین توانسته موقعیت منطقهای خود را مستحکمتر کند و از طرفی هم به اروپا و آمریکا نشان داده و ثابت کرده که جریان مخالف سوریه همان جریان ترور، وحشت و خشونت است که در عراق و افغانستان فعال هستند. سوریه توانسته در این رابطه یک مدیریت زیرکانه داشته باشد و موفق شود. نقش سه کشور چین، روسیه و ایران هم در کنار سوریه، نقشی فوقالعاده استراتژیک بوده و به موقعیت منطقهای و بینالمللی سوریه کمک کرده است. از طرف دیگر هم بهدلیل اختلافهایی که بین جریان افراط و جریان معارض کلاسیک وجود داشته آنها نتوانستند آن اعتمادسازی را برای دنیای غرب و در داخل این کشور بهوجود آورند. حکومت سوریه اکنون میرود تا تجربهای جدید را در شرایط آرام داشته باشد.
- موضع طرفهای خارجی در این بین چه تغییری کرده است؟
فشار غربیها اکنون کمتر شده است. در این میان اشتباههای استراتژیک قطر از همه حتی از عربستان سعودی و ترکیه بیشتر بوده و در حال ادامه دادن این اشتباههاهم هستند. مقاومت بشار، مقاومت قابل توجهی است و سوریه توانسته به خوبی از شرایط منطقهای و بینالمللی خودش استفاده کند. سوریها همیشه نشان دادهاند که مدیران خردمندی در دوران بحران و سختیهایشان هستند.
- شما در گذشته به اشتباههای استراتژیک دولت سوریه که به هر حال در وضعیت کنونی نقش داشته است اشاره کردهاید. فکر میکنید حکومت سوریه متوجه این اشتباهها شدهاند و اکنون در حال اصلاح آنها هستند؟
بهنظرم نگاه منطقهای ایران همیشه این بوده که مسائل پیرامونی بشار اسد را بهگونهای به او گوشزد کند. هر نوع رفتار پلیسی در برابر مردم اشتباه استراتژیک بود. نمیشود با پدیدههای اجتماعی، رفتار امنیتی و پلیسی داشت و این یکی از اشتباههای بشار بود که تا حدی توانسته آن را اصلاح کند. بهکارگیری نخبگان و چرخش نیروهای سیاسی از دیگر مسائل مهم است. بشار اسد چرخش خوبی در این زمینه داشته است. اگر وضع به همین صورت پیش رود و اتفاق جدیدی رخ ندهد در سال ۲۰۱۴ بعید است بشار اسد نتواند رأی خوبی برای ماندن بهدست آورد. اسد یک اقلیت ۱۷-۱۸ درصدی علوی را دارد. از سنیها ۳۰ تا ۳۵ درصد براساس آمار خود سازمان ملل از طرفداران جدی اسد هستند. با درنظر گرفتن حامیان کرد و مسیحی، بشار اسد حمایت بیشتر از ۵۰درصد مردم را با خود دارد. بشار اسد بهنظر من اگر درست عمل کند مشکل ثبات و رایآوردن را نخواهد داشت.