همزمان با رفتن علی‌احمدی به ساختمان خیابان سپهبد‌قرنی، قانون حذف کنکور نیز تصویب شد. او در مدتی که در وزارت آموزشوپرورش بود سعی کرد مقدمات اجرای قانون حذف کنکور را فراهم کند، درعین حال معتقد بود که حذف کنکور ناعادلانه است و به جای مدرسه کنکور، باید مدرسه زندگی ایجاد کرد. علی‌احمدی تأکید داشت: پراهمیت جلوه‌دادن کنکور عامل غفلت از تدابیر فرهنگی است و وقتی کنکور از یک سال به پایه‌های پایین‌تر تحصیلی تسری می‌یابد، شدت تأثیر اضطراب و استرس آن از یک سال به چند سال منتقل می‌شود.وی معتقد است: قانون حذف کنکور، آموزشوپرورش را دچار چالش می‌کند و برگزاری کنکور تنها برای 13رشته مطلوب دانشگاه‌های پرآوازه کشور کافی است. با دکتر علیرضا علی‌احمدی، عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، وزیر سابق آموزشوپرورش و رئیس اسبق دانشگاه پیام‌نور، گفت‌وگوی کوتاهی درباره کنکور انجام داده‌ایم که در پی می‌آید.
- به‌نظر شما که سال‌ها سابقه فعالیت در حوزه آموزشی(رئیس دانشگاه پیام‌نور و وزیر آموزشوپرورش) را دارید، آیا حذف کنکور امکان‌پذیر است؟
عطش توصیف‌ناپذیر جوانان برای ادامه تحصیل و صف ورود به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی یکی از فرصت‌های طلایی جاری کشور است که می‌تواند به سرمایه انسانی برای پیشرفت و تعالی کشور در آینده تبدیل شود. از بین انبوه متقاضیان ورود به مؤسسات آموزش عالی است که امکان جذب استعدادهای برتر برای تحصیل در دانشگاه‌ها فراهم می‌شود.
رونق دانشگاه‌هایی چون آزاد اسلامی، غیرانتفاعی، پیام‌نور و دانشگاه‌های کم‌آوازه کشور موکول به این خیل عظیم مشتاقان ورود به دانشگاه‌هاست که حاضرند هزینه تحصیلات عالیه را در قالب شهریه دانشگاهی به‌صورت‌های مختلف آموزش‌های غیرحضوری، الکترونیک، شبانه و آزاد پرداخت کنند. وجود این همه متقاضی ورود به دانشگاه‌هاست که فرایند جذب دانش‌آموختگان مقاطع تحصیلی ارشد و دکتری را در دانشگاه‌های دولتی، آزاد اسلامی، پیام‌نور و غیرانتفاعی به‌عنوان کادر و عضو هیأت علمی توسعه می‌بخشد. تا وقتی که متقاضیان ورود به آموزش عالی در هر یک از مقاطع تحصیلی در کشور با ظرفیت‌های پذیرش دانشجو در هر مقطع در دانشگاه‌های دولتی قابل مقایسه نباشد و تا وقتی که متقاضیان ورود به رشته‌های تحصیلی پرمتقاضی نتوانند در رشته تحصیلی دانشگاه مورد نظر تحصیل کنند، چاره‌ای جز رتبه‌بندی متقاضیان ورود به دانشگاه‌ها با مقایسه توانمندی‌های آموزشی و استعدادهای تحصیلی آنان باقی نمی‌ماند، منتها پرسش این است که آیا همچنان باید با کنکور سراسری آن هم سالی یک‌بار به پذیرش دانشجو اقدام کرد یا راهکار دیگری وجود دارد؟ آیا طبق آنچه در قانون آمده است واقعا کنکور حذف‌شدنی است؟ آیا با تحقق این قانون، واقعا کنکور حذف شده است؟ آیا روند پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها قابل اصلاح است؟ چگونه؟
از نظر اینجانب به‌عنوان فردی که تصدی وزارت آموزشوپرورش و ریاست بزرگ‌ترین دانشگاه دولتی کشور را سالیان متمادی عهده‌دار بوده‌ام آن است که اجرای قانون موسوم به حذف کنکور، نه‌تنها موجب حذف کنکور در کشور نمی‌شود بلکه مدارس ما را در مقاطع دبیرستان و حتی پیش از آن از «مدرسه برای زندگی» به «مدرسه برای کنکور» جهت‌دهی می‌کند، چرا که هر جلسه امتحانات دبیرستانی که به‌صورت سراسری برگزار می‌شود، خود یک جلسه کنکور است با آسیب‌های به‌مراتب بیشتر از آسیب‌های آزمون سراسری ورود به دانشگاه‌ها.
- در واقع کلاس‌های کنکور و تست‌زنی و استرس کنکور به دوره دبیرستان تسری پیدا می‌کند؟
بله، از همین روست که مهارت تست‌زنی و برگزاری کلاس به سبک کلاس کنکور نه‌تنها برای متقاضیان دانش‌آموخته آموزشوپرورش توسعه می‌یابد بلکه برای دانش‌آموزان دبیرستانی و حتی پیش از آن نیز توجیه‌پذیر می‌شود و به مدد درآمدهای سرشار برگزارکنندگان کلاس‌های کنکور و آزمون‌های شبه‌کنکور و متأسفانه تعامل ناسالمی که با بخشی از دبیران مدارس و احیانا مسئولان مدارس برگزار می‌کنند، موفق می‌شوند روند برگزاری کلاس‌های کنکور، آزمون‌های کنکور و فروش کتاب‌های تست را گسترش بخشند و به جای آنکه تمرکز فعالیت‌های خانوارها و مدارس برای یادگیری در حد متعارف و هدایت فرزندان به سوی شیوه زندگی سالم و یادگیری سبک زندگی اسلامی ایرانی باشد، کانون توجه دانش‌آموزان به موفقیت در آزمون‌های پایانی به شیوه کنکور سراسری و موفقیت در حوزه تست‌زنی و موفقیت در کنکور تبدیل می‌شود.
در شرایط کنونی با توجه به گسترش و تعدد نوع دانشگاه‌ها در کشور و تفاوت معنادار در سطح علمی دانشگاه‌ها و در شهرهای بزرگ و شهرستان‌ها، تفاوت فاحش در شهریه دریافتی دانشگاه‌ها و تقاضای فراوان برای ورود به آموزش عالی دولتی بدون‌شهریه یا با شهریه کم (در مقایسه با شهریه‌های بالاتر دانشگاه‌های آزاد اسلامی و غیرانتفاعی)، روحیه حاکم بر جوانان که موفقیت در کنکور سراسری را مایه مباهات خویش نزد دوستان و همکلاسان و خانواده می‌دانند و بالاخره تفاوت ظرفیت واقعی موجود آموزش عالی برای پذیرش دانشجو در رشته‌های خاص در مقایسه با تعداد متقاضیان ورود به رشته‌های پزشکی (پزشکی عمومی، دندانپزشکی و...) رشته‌های مهندسی(برق، صنایع، مکانیک، کامپیوتر، معماری، عمران، مهندسی پزشکی، فناوری اطلاعات و...) و رشته‌های علوم انسانی(حقوق، مدیریت، جامعه‌شناسی، روانشناسی و...) آن‌هم برای دانشگاه‌های پرآوازه‌تر تهران و شهرهای بزرگ، حذف کنکور سراسری را غیرممکن می‌نمایاند و ظاهرا چاره‌ای جز اصلاح روند برگزاری کنکور با اصلاح قانون موسوم به قانون حذف کنکور نیست.
- در مقطع کنونی چه راهکاری پیشنهاد می‌کنید؟
فوری‌ترین کار در مقطع کنونی اصلاح قانون موسوم به حذف کنکور است که با همکاری مسئولان وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و آموزشوپرورش در دستور کار کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی قرار دارد به‌گونه‌ای که سهم نمرات امتحانات دبیرستان و پیش‌دانشگاهی در کنکور حذف شود و سالی سه بار آزمون سراسری (در تیر، شهریور و بهمن ماه) توسط سازمان سنجش آموزش کشور برگزار شود و نتایج آن تا سه سال برای هر داوطلب معتبر تلقی شود. درصورتی‌که اختلاف معناداری بین میانگین و انحراف معیار نتایج حاصل از برگزاری هر نوبت آزمون سراسری با نوبت دیگر آزمون وجود داشته باشد، سازمان سنجش آموزش کشور با همکاری متخصصان آمار ضریب تبدیل مناسبی برای اعتبار هر آزمون تعیین کند و تا هنگام پذیرش نمرات آزمون‌ها برای ورود به دانشگاه‌ها برای داوطلبان مدنظر قرارگیرد.
البته ممکن است به‌جای آزمون سراسری، آزمون هریک از مواد امتحانی کنکور سراسری به‌صورت جداگانه و تخصصی طی چند نوبت در سال برگزار شود و نمرات آن نزد سازمان سنجش آموزش کشور برای هر داوطلب حفظ شود. همچنین می‌توان بین چندبار آزمون هر فرد در یک ماده امتحانی، نمره آزمون بهتر را ملاک گزینش قرار داد.
تجربه امسال حذف کنکور برای بسیاری از رشته محل‌های دانشگاه‌های پیام‌نور و آزاداسلامی ارزیابی شود و ضمن برگزاری آزمون سراسری مشترک برای همه دانشگاه‌های کشور اعم از دولتی، آزاد اسلامی، غیرانتفاعی به دانشگاه‌هایی که ماموریت ترویج علم و رسالت عمدتا آموزشی دارند، اجازه داده شود برای تکمیل ظرفیت‌های اشباع نشده خویش بتوانند بدون کنکور نیز دانشجو پذیرش کنند.
پس به‌طور خلاصه درخصوص آزمون سراسری ورود به دوره کارشناسی پیوسته و ناپیوسته دانشگاه‌ها پیشنهاد ما بدین شرح است: برگزاری آزمون سراسری دانشگاه‌های دولتی، آزاد اسلامی، پیام نور و غیرانتفاعی به‌صورت مشترک و سالی سه‌بار پس از امتحانات پایان ترم دانش‌آموزان پیش دانشگاهی و دبیرستانی؛ یعنی کنکور سراسری مشترک در بهمن ، تیر و شهریور‌ماه هرساله برگزار شود و نتایج آن تا سه سال برای داوطلب معتبر باشد.
پذیرش دانشجو در مهر‌ماه و بهمن‌ماه هرسال به‌صورت سراسری و توسط سازمان سنجش آموزش کشور و در قالب ظرفیت‌های درخواستی دانشگاه‌های کشور اعم از دولتی و غیردولتی صورت پذیرد و به دانشگاه‌هایی که متقاضی پذیرش دانشجو بدون کنکور نیز هستند برای تکمیل ظرفیت اشباع‌نشده آنان اجازه پذیرش دانشجو بدون کنکور با هماهنگی سازمان سنجش آموزش کشور داده شود. برگزاری امتحانات پایان ترم آموزشوپرورش دردوره دبیرستان و پیش دانشگاهی به روال سابق برگردد و به شیوه امتحانات تشریحی برگزار شود و نیاز به اعمال نمره آنها در پذیرش دانشگاه‌ها نباشد.
