نکته دیگری که در این دوره از جشنواره تجسمی فجر بسیار مورد انتقاد قرار گرفت موضوعی بودن رشته‌ها بود که همین موضوع ریزش مخاطبان جشنواره را به‌دنبال داشت. به عقیده کارشناسان اصولا در کشور ما بسترسازی لازم برای نگاه موضوعی در برگزاری جشنواره به‌وجود نیامده است که به‌نظر می‌رسد این مسئله باید در دانشگاه‌ها پیگیری شود تا هنرمندانی در این زمینه پرورش یابند و سپس از آنها خواسته شود، تا در جشنواره‌ای با موضوع مشخص به ارائه اثر بپردازند. به‌عنوان نمونه وقتی از بین 1500 اثر نقاشی فقط 36 اثر مرتبط با موضوع به تأیید داوران می‌رسد، موید کمبودهای زیادی است.
جشنواره پیرامون هنر انقلاب نبود
عبدالمجید حسینی‌راد از استادان حوزه نظری هنر که در نخستین و دومین دوره جشنواره تجسمی فجر در سمت دبیر بخش همایش و مقالات و این دوره نیز به‌عنوان داور حضور داشته در ارزیابی خود از جشنواره پنجم معتقد است: متأسفانه آنچه از آثار رسیده به این دوره از جشنواره دریافت کردیم، مقالات جامع و چالش‌برانگیزی پیرامون هنر انقلاب نبود و آثار ارائه شده زوایای پنهان مانده از هنر انقلاب را نشان نمی‌داد و حتی به بررسی جامع‌تر از این هنر نیز نمی‌پرداخت. این استاد دانشگاه به ذکر دلایل کاستی‌های موجود اشاره کرده و می‌گوید: عمده دلیل این موضوع این است که در جشنواره بحث پژوهش و مباحث نظری اهمیت چندانی ندارد. وقتی شاهد هستیم مقالات سه دوره گذشته چاپ نشده موید همین موضوع است. وی ادامه می‌دهد: در نخستین دوره این رویداد ما تعدادی از اندیشمندان بین‌المللی را در جشنواره داشتیم که به ارائه مقاله پرداختند. این هنرمندان از بیرون به هنر انقلاب و ایران نگاه کرده بودند و بسیاری از زوایای مغفول مانده هنری را به ما نشان دادند. این در حالی است که رفته‌رفته سیر نزولی آغاز شد؛ در حدی که در این دوره حتی بخش همایش هم حذف شد. وی با اشاره به اقدام مسئولان پنجمین جشنواره تجسمی فجر در زمینه انتشار مقالات ادوار گذشته جشنواره تجسمی فجر گفت: این اتفاق دیر رخ داد اما باز هم بسیار خوب و قابل‌تقدیر است. ما باید اینگونه آثار را در زمان خودشان ارائه دهیم که در سیر تکوینی خود با پیشرفت روبه‌رو شوند.
جشنواره، نقشه‌راه ندارد
همچنین اصغر کفشچیان‌مقدم، هنرمند حوزه هنر جدید با بیان اینکه جشنواره هنرهای تجسمی فجر هم تأثیرات مثبت و هم منفی داشته است، گفت: برپایی این جشنواره در حد همین حالت نیز خوب است اما در بخش‌هایی چون تولید و پژوهش کار و تلاش چندانی انجام نمی‌پذیرد و زیاد جدی گرفته نمی‌شود. وی ادامه داد: در سال‌های اخیر به لحاظ تعداد جشنواره‌ها پیشرفت داشته‌ایم اما جنبه کیفی آنها پایین آمده است. متأسفانه در این دوره از جشنواره تجسمی فجر پیشکسوتان حضور نداشتند و به‌نظر اساسا نقشه‌راهی در این جشنواره ترسیم نشده بود. کفشچیان‌مقدم با بیان اینکه استادان و دانشجویان آنها به مانند جشنواره فیلم فجر چندان رغبتی برای ارائه آثار خود به جشنواره هنرهای تجسمی فجر ندارند، گفت: به‌دلیل ضعف‌های موجود در بخش‌های مدیریتی و زیرساختی و اعتبارات کم، به‌نظرم جشنواره هنرهای تجسمی فجر چندان موفق عمل نکرده است.
زمینه‌سازی مشارکت هنرمندان
غلامعلی طاهری هنرمند نقاش و از اعضای شورای سیاستگذاری جشنواره تجسمی فجر که دبیری نخستین دوره این جشنواره را نیز بر عهده داشته، در ارزیابی خود از روند این دوره از جشنواره گفت: با توجه به تمامی زحماتی که طی پنج دوره گذشته کشیده شده در اهدافی که برای برپایی جشنواره تجسمی فجر طرح‌ریزی شد بود، تاکنون به اهداف کمی رسیده‌ایم. طاهری درباره کمبودهای جشنواره تجسمی فجر گفت: به‌طور کلی جنبه‌های اجرایی بر جنبه‌های علمی جشنواره اولویت یافته و زمینه‌های علمی جشنواره که باید گام به گام پیشرفت می‌کرد به‌دلیل مشکلات اجرایی معطوف به این بخش شده است، درحالی‌که باید به بخش محتوایی و جنبه‌های هنری جشنواره بیش از پیش اهمیت داد و روی آن سرمایه‌گذاری کرد. وی درباره ایجاد فرصت برای رشد جشنواره تجسمی فجر پیشنهاد کرد: اول باید زمینه مشارکت گسترده هنرمندان را در جشنواره فراهم کنیم و مدنظر داشته باشیم که مشارکت هنرمندان حرفه‌ای چه اعتباری به جشنواره فجر خواهد داد. دوم اینکه زمینه‌های انگیزشی برای جذب هنرمندان، نیازمند نگاه آزاد به هنر است؛ یعنی برگزاری موضوعی از مشارکت همه‌جانبه هنرمندان می‌کاهد. سوم زمینه‌ای فراهم کنیم که آثار برگزیده که از بدنه جشنواره به‌دست می‌آیند و به‌عنوان هنر معاصر کشور برگزیده می‌شوند، کاندیدای حضور در جشنواره‌ها و بی‌ینال‌های بین‌المللی باشند. چهارم زمینه‌ای فراهم شود تا این تابو شکسته شود و هنرمندان حرفه‌ای نیز خود را در معرض قضاوت قرار دهند و محک بزنند؛ زیرا در میان هنرمندان همواره این موضوع مطرح است که بسیاری از آنها به روز نیستند و سال‌هاست بر برخی از آموخته‌های خود ایستاده‌اند و بعضا شاهد هستیم که دانشجویان می‌پرسند چرا آثار 30سال پیش برخی از استادان امروزشان هیچ فرقی نمی‌کند.
دعوت صوری از هنرمندان مطرح
بهزاد شیشهگران از اعضای هیأت مدیره انجمن نقاشان نیز با اشاره به اینکه به‌نظر می‌رسد نهادهای رسمی چندان در جلب اعتماد هنرمندان موفق نبوده‌اند خاطرنشان کرد: معمولا این جشنواره‌ها خاموش برگزار می‌شوند و هنرمندان از کوچک‌ترین مسائل در این‌باره بی‌خبرند. وی ادامه داد: در جشنواره‌هایی نظیر جشنواره هنرهای تجسمی فجر رغبتی در من برای بازدید از آثار ایجاد نشد. ما که رغبتی نداشته باشیم و بی‌توجه هستیم، دیگر از مردم چه انتظاری می‌توان داشت. شیشهگران با بیان اینکه دعوت از برخی هنرمندان شناخته شده فقط برای وجهه دادن به جشنواره‌هاست، گفت: در بسیاری از دوسالانه‌ها هنرمندان شناخته شده حضور ندارند و آنها که هستند، بیشتر به‌صورت صوری دعوت می‌شوند.
