البته معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش دیروز مدعی شد که در سال تحصیلی 91-90پنج میلیون و 945هزار و 90نفر از دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل تحت پوشش تحصیلی آموزش و پرورش قرار گرفتند.فاطمه قربان در این‌باره به ایرنا گفت: منظور از بازمانده از تحصیل افراد هفت تا 16ساله افرادی هستند که سن آنها از سن ورود به مدرسه گذشته و به مدرسه مراجعه نکرده‌اند یا پس از گذراندن یک یا چند سال تحصیلی مدرسه را ترک کرده‌اند.
وی افزود: در هر صورت سن این افراد نباید از 16سال برای ورود به دوره ابتدایی بیشتر باشد و استفاده از نیروی کار فرزندان در مناطق عشایری و روستایی به‌گونه‌ای است که امروزه بسیاری از این فرزندان از تحصیل محروم هستند؛ از این‌رو بسترسازی و آگاهی بخشی به اولیای آنان و همچنین حمایت‌های مالی از افراد بی‌بضاعت می‌تواند اقدام مهمی در راستای حمایت از این افراد باشد.
پوشش 98.6درصدی لازم‌التعلیم‌ها
قربان درباره آخرین اقدامات آموزش و پرورش برای افزایش پوشش تحصیلی بین لازم‌التعلیم‌ها به ایسنا گفت: آموزش و پرورش تلاش کرده تا عدالت آموزشی را در سراسر کشور برقرار کند و بر همین اساس طبق آمار رسمی 98.6درصد از لازم‌التعلیمان کشور تحت پوشش آموزش قرار دارند.
وی ادامه داد: نیمی از 1.4درصد بازمانده از تحصیل را کودکان متولد نیمه‌دوم سال تشکیل می‌دهند که همواره در آمار بازمانده‌های از تحصیل، اسامی آنها وجود دارد. به گفته قربان، حدود پنج‌درصد از اسامی شناسایی شده در آمار بازماندگان از تحصیل به‌معنای واقعی بازمانده نیستند، چرا که برخی از آنان ممکن است به‌علت فوت و باطل‌نکردن شناسنامه هنوز در فهرست آموزش و پرورش باشند. همچنین عدم‌اعلام سن واقعی در برخی از مناطق و سایر عوامل از دیگر مواردی است که این آمار را به‌شدت کاهش می‌دهد. به گفته معاون وزیر آموزش و پرورش، نتایج نهایی آمار بازماندگان از تحصیل که مربوط به جذب و شناسایی کودکان در سن تعلیم در مناطق روستایی و حاشیه شهرهاست، اواسط بهمن‌ماه نهایی و اعلام می‌شود.
ثبت‌نام نکردن حدود 300هزار لازم‌التعلیم
پس از سخنان معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش در آبان 91مبنی بر اینکه از مهر‌ماه 91تا آبان‌ماه حدود 20هزار لازم‌التعلیم بازمانده از تحصیل شناسایی شده است و پیش‌بینی می‌شود تعداد واقعی بازمانده از تحصیل کمتر از پنج هزار نفر باشد؛ همشهری طی گزارشی این آمار را نقد و اعلام کرد که حدود 300هزار کودک لازم‌التعلیم در دبستان‌ها ثبت‌نام نکرده‌اند.
بازمانده از تحصیل نداریم
معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش 15مهر‌ماه 91نیز به خبرگزاری پانا گفت: به‌نظر ما بازمانده از تحصیل وجود ندارد، چراکه در دورترین نقاط کشور حتی بین عشایر، تمامی امکانات لازم آموزشی برای همه دانش‌آموزان تهیه و فراهم شده است.
بیش از سه میلیون و 200هزار بازمانده از تحصیل
چند‌ماه پیش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی براساس سرشماری سال85آمار تکان‌دهنده‌ای منتشر کرد: بیش از 3.2میلیون کودک بین شش تا 17ساله بازمانده از تحصیل در کشور وجود دارد که یا اصلا به مدرسه نرفته‌اند یا در طول سال‌های تحصیل به دلایل مختلف از تحصیل بازمانده‌اند.
وظیفه آموزش و پرورش نیست
در آموزش و پرورش دیدگاهی وجود دارد مبنی بر اینکه تهیه آمار کودکان بازمانده از تحصیل وظیفه آموزش و پرورش نیست. معاون مدیرکل دفتر خلاقیت و نوآوری ابتدایی آموزش و پرورش سال88دراین باره گفت: رویکرد این وزارتخانه پوشش صددرصدی کودکان لازم‌التعلیم است، ما از پوشش تحصیلی در استان‌ها با خبر هستیم و از کودکان بازمانده از تحصیل خبر نداشته و اصولا هم وظیفه‌ای در این زمینه نداریم.
مرتضی شکوهی در پاسخ به این پرسش مهر که شما به‌عنوان ارگان رسمی آموزشی چگونه برنامه‌ریزی سالانه و بلندمدت خود را دنبال می‌کنید درحالی‌که آمار دقیقی از کودکان بازمانده از تحصیل یا ترک تحصیل ندارید، گفت: آموزش و پرورش در این زمینه کوتاهی نکرده و پوشش تحصیلی ما هم‌اکنون بیش از ۹۹ درصد است و در برخی از استان‌ها همچون یزد به ۱۰۰درصد رسیده است.
البته بین اظهارات معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش در سال 91مبنی بر اینکه طبق آمار رسمی98.6 درصد از لازم‌التعلیمان کشور تحت پوشش آموزش قرار دارند با سخنان مدیرکل دفتر خلاقیت و نوآوری وزارت آموزش و پرورش در سال88مبنی بر پوشش صددرصدی دانش‌آموزان ابتدایی نیز اختلاف معناداری مشاهده می‌شود و از پوشش صددرصدی به پوشش 98.6 درصدی رسیده‌ایم.
آمار نهایی، بهمن 91
معاون وزیر آموزش و پرورش پاییز 91وعده داد که نتایج نهایی آمار بازماندگان از تحصیل که مربوط به جذب و شناسایی کودکان در سن تعلیم در مناطق روستایی و حاشیه شهرهاست، اواسط بهمن‌ماه نهایی و اعلام می‌شود. اواخر بهمن‌ماه 91رئیس مرکز آمار فناوری اطلاعات و ارتباطات آموزش و پرورش از تهیه مشخصات بازماندگان از تحصیل خبر داد و گفت:
اسامی و مشخصات این ۱۴۵هزار نفر به معاونت آموزش ابتدایی ارائه و هماهنگی‌های لازم با ثبت احوال انجام شد و در نهایت مشخصات کامل همراه با نشانی دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل تهیه شد. یوسف نوری با بیان اینکه برخی از افراد موجود در فهرست بازماندگان از تحصیل در کشور نیستند، توضیح داد: برخی از این دانش‌آموزان که در کلاس درس نیستند معلول بوده و برخی نیز به خارج از کشور رفته‌اند.
اغلب بازماندگان از تحصیل را کودکانی تشکیل می‌دهند که وارد مدرسه شده‌اند، اما بعد از چند سال تحصیل، مدرسه را رها می‌کنند.به هر روی بین آماری که مسئولان وزارت آموزش و پرورش اعلام می‌کنند تناقضاتی وجود دارد. معاون آموزش ابتدایی آبان‌ماه 91می‌گوید 20هزار لازم‌التعلیم بازمانده از تحصیل شناسایی شده که تعداد واقعی پنج هزار نفر است.بهمن‌ماه 91رئیس مرکز آمار، فناوری اطلاعات و ارتباطات آموزش و پرورش اعلام می‌کند که اسامی و مشخصات 145هزار لازم‌التعلیم بازمانده از تحصیل به معاونت آموزش ابتدایی ارائه شده است.
از طرفی سخنان معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش از حکایت تلخی روایت می‌کند؛ پنج میلیون و 945هزار و 90لازم‌التعلیم بازمانده از تحصیل که معلوم نیست چند درصد آنها به ادامه تحصیل روی آورده‌اند. البته معاون وزیر مدعی پنج هزار لازم‌التعلیم بازمانده از تحصیل دائم‌شده و رئیس مرکز آمار آموزش و پرورش اعلام کرده که 145هزار نفر و همشهری براساس آمار سازمان ثبت احوال مدعی است که در سال تحصیلی جاری حدود 300هزار کودک در سن دوره ابتدایی (شش تا 9ساله) در دبستان‌ها ثبت‌نام نکرده‌اند.
آمار دقیقی از افراد لازم‌التعلیم بازمانده از تحصیل در کشور وجود ندارد یا اگر هم وجود دارد بنا به دلایلی اعلام نمی‌شود و آمار اعلام‌شده هم تناقضاتی دارد. اگر بیش از پنچ میلیون لازم‌التعلیم طی سال تحصیلی 91-90تحت پوشش تحصیلی قرار گرفته‌اند یقینا درصدی از آنها از چرخه آموزش و پرورش خارج شده و به فرض اینکه این میزان 10درصد با شد اکنون بیش از 500هزار لازم‌التعلیم بازمانده از تحصیل در کشور داریم.فراموش نکنیم که رئیس نهضت سوادآموزی درباره افزایش آمار کم‌سوادان و بی‌سوادان اظهار نگرانی کرده است.
