وی از جمله چهرههای هنری سالهای دور کشورمان به حساب میآید و بیشتر مردم با هنر او خاطرات زیادی در ذهن دارند.
برخی از چهرههای هنری درباره سعدی افشار اظهار نظر کردهاند که در پی میآید:
بعید میدانم کسی بتواند راه «سعدی افشار» را ادامه دهد
پرویز پرستویی گفت: بعید میدانم کسی را بتوانیم داشته باشیم که راه سعدی افشار را ادامه بدهد.
این بازیگر در گفتوگو با ایسنا، با ابراز تاسف از درگذشت سعدیافشار از آن به عنوان تنها بازمانده نمایش سنتی در ایران و سیاهبازی نام برد و اظهار کرد: او یادگار آئینهایی بود که امروز فراموش شده است. این ضایعه را به همه کسانی که دستی در عرصه نمایش دارند و تمام جامعه هنری تسلیت میگویم.
وی افزود: رفتن سعدی افشار داغی است که باید امروز نگران شد که دیگر نمایش سنتی نخواهیم داشت.
پرویز پرستویی چندی پیش هنگام بیماری سعدیافشار در گفتوگویی با ایسنا برلزوم حمایت از آخرین بازمانده نسل سیاهبازی در ایران تاکید کرده بود و اعلام داشت: مطالبی را درباره تنهایی ایشان این روزها خواندم که بسیار مرا متأثر کرد.
یادمان نرود سعدی افشار زمانی چارلی چاپلین ایران بوده و شادی را به لبان بسیاری نشانده است و در حال حاضر تنهاست و کسی در کنارش نیست. او که سالها به هنر این مملکت خدمت کرده، نباید در خانهاش چشم به راه کسی باشد که بخواهند سراغی از او بگیرند. امیدوارم حکایت سعدی افشار حکایت آن جانباز نشود که داروهایش را قطع کردند و اشکهایش را درآوردند.
پرستویی با بیان این که هنرمند همیشه مهجور است اظهار کرد: بیاییم او را دریابیم از مسئولین هیچوقت کمک نخواهیم و معتقدم آنها به کمک ما نیاز دارند اما از اهالی محترم هنر تقاضا می کنم تک تک جمع شویم و به هر شکلی که میشود حمایت خودمان را از سعدی افشار اعلام کنیم و در آستانه جشنواره فجر که همه تلاش میکنند کدورتها کنار رود، همه به احترام این جشن کنار هم جمع شوند و یادی از این هنرمند بکنیم.
سعدی افشار مرجع همه افرادی بود که وارد عرصه سیاهبازی میشدند
قطبالدین صادقی چهره شناخته شده تئاتر با اشاره به اینکه سعدی افشار به مدت 5 دهه بهترین چهره سیاهبازی ایران بود او را مرجع همه کسانی دانست که وارد این عرصه میشدند.
صادقی درباره تأثیرگذاری زندهیاد سعدی افشار در زمینه سیاهبازی و نمایشهای ایرانی به خبرنگار مهر گفت: سعدی افشار به مدت 5 دهه بهترین چهره سیاهبازی ایران بود و حتی تبدیل به نماد نمایش روحوضی شد. او مردی با تربیت و فرهنگ مردمی بسیار ریشهدار بود. او تکنیکهای بسیاری بهویژه به لحاظ زبانی را به مرور زمان آموخته بود و در کنار آن حضوری استثنایی روی صحنه تئاتر داشت که ناشی از صدای نقرهای و زنگدار منحصر به فردش بود.
این هنرمند با سابقه تئاتر تأکید کرد: سعدی افشار حضور روحی تمام عیاری روی صحنه تئاتر داشت که باعث میشد بر صحنه و همچنین بازیگران دیگر چیره شود. از دیگر ویژگیهای جذاب او شوخیهای سرضرب و بداههگوییهای منحصر به فردش بود که همه اینها باعث شد تا از سعدی افشار چهرهای محبوب، موفق و استثنایی آفریده شود.
کارگردان و نویسنده آثار متعددی نظیر "یادگار زریران"، "هفت قبیله گمشده" و "سحوری" ادامه داد: هر کسی که وارد عرصه سیاهبازی شد کم و بیش مرجع اول و آخرش سعدی افشار بود. بعد از زندهیاد مهدی مصری هیچ کس موفقتر و بهتر از سعدی افشار نبود.
صادقی در پایان یادآور شد: سعدی افشار بیشتر از آنچه از هنرمندان پیش از خود درباره سیاهبازی آموخته بود، به این هنر افزود. به دلیل بیماری در سالهای اخیر وضعیت جسمانی خوبی نداشت ولی قدرت و شیرینی بیانش توانسته بود این موضوع را جبران کند.
حیف شد، سعدی افشار درگذشت
علی نصیریان با اظهار تاسف فراوان از درگذشت سعدی افشار گفت: ایشان آخرین بازمانده از نسل بازیگران سیاهبازی بود که به طور خودجوش فعالیت میکرد و با رفتن او، نسل این بازیگران به پایان رسید.
این هنرمند باسابقه تئاتر، سینما و تلویزیون در گفتوگو با ایسنا، ادامه داد: سعدیافشار فردی خودجوش بود که با استعدادی فوقالعاده بازی میکرد. او متعلق به نسلی بود که نه مدرسه رفته بودند و نه آموزشی دیده بودند اما از طریق تقلید هنرمندان پیشکسوت به این مهارتها دست یافتهبودند.
نصیریان یادآور شد: سعدی افشار جوهر و استعداد بسیار بالایی داشت از نظر بدیههسرایی حرکات بسیار شیرین صورت، حرکت بسیار قشنگ بدن و ... به حدکامل و استادی بود.
این هنرمند باسابقه تئاتر در عین حال خاطرنشان کرد: این استعدادهای بعدی را انکار نمیکنم اما معتقدم با رفتن سعدیافشار دیگر نظیر او را از نسل هنرمندان خودجوش مستعد و فوقالعاده شیرین نداریم و درگذشت او باعث تاسف همه ماست اما امیدوارم جوانان با الگو گرفتن از این نسل، نگذارند جای آنها خالی بماند.
او با اشاره به برگزاری جشنواره تئاتر آئینی-سنتی اظهار امیدواری کرد با برپایی این جشنواره یادبود این هنرمندان زنده نگه داشته شود.
علی نصیریان در پایان به ایسنا گفت: واقعا حیف شد که سعدی افشار درگذشت امیدوارم روحش شاد باشد چرا که یک عمر مردم را شاد کرد و خنده بر لب آنها نشاند.
«سعدی افشار» شاعر ادبیات شفاهی زمان خود بود
دلنوشته مجید امرایی پژوهشگر و کارگردان تئاتر در خصوص زندهیاد «سعدی افشار»:
«هنر سعدی در صداقت گفتار و کلامش بود»، سعدی با زبان شیرین و نگاه پر نفوذش در سختترین دلها راه مییافت، او از دنیا تنها یک چیز داشت و آن شاد کردن دل مردمان بود، در حالی که خود دلی پر غصه داشت با کلام زیبا و دل نشینش چند دهه هنر نمایشی و اصیل و ایرانی را فریاد زد، تا یگانه زمان خود بماند، «سعدی شاعر ادبیات شفاهی زمان خود بود».
او که رنج تنهایی را در صندوقچه دل خود نهان داشت و هرگز در مقابل جفا پیشگان سرخم نکرد، پس سعدی شاد باش که شاد زیستی و این هنر، هنرمند راستین است.
(تقدیم به روح بزرگ مرد نمایش سیاه بازی ایران زنده یاد «سعدی افشار» که تنها زیست و تنها رفت، او که روز جمعه را برای رفتنش انتخاب کرد)
ابراب خودم دنیا رو رها کرد - ابراب خودم خدا رو صدا کرد
ابراب خودم بز بز قندی - ابراب خودم، دیگه نمیخندی؟
ابراب خودم سرتو بالا کن - ابراب خودم، نظری به ما کن
ابراب خودم تو تنها رفتی؟ - ابراب خودم حرفها تو گفتی؟
ابراب خودم چشم انتظاری؟ - ابراب خودم دیگه جون نداری؟
ابراب خودم بزبز قندی - ابراب خودم چرا نمیخندی؟
ابراب خودم دردت دوا شد؟ - ابراب خودم از ما جدا شد
ابراب خودم دنیا سرابه؟ - ابراب خودم دلش کبابه
ابراب خودم هبه قند بود - ابراب خودم چه سر بلند بود
ابراب خودم رنگش، سیاه بود - ابراب خودم دلش چو ماه بود
ابراب خودم قند و نمک بود - ابراب خودم حرفاش قشنگ بود
ابراب خودم همه رو میدونست - ابراب خودم میگفت، میتونست
ابراب خودم دنیا همینه - درد و غصهها روی زمینه
ابراب خودم چه بیریا بود - نقل و گفتههاش مثل دوا بود
ابراب خودم رفتی - هرچی خواستی رو گفتی
ابراب خودم نشکن - درد و غصه رو بشکن
بشکن بشکنه؟ - بشکن - من نمیشکنم- بشکن
اینجا بشکنم؟ - بشکن - اونجا بشکنم؟ - بشکن
اینجا بشکنم - یارگله داره - اونجا بشکنم دل نمیزاره
تجربیات ˈسعدی افشارˈ باید ره توشه هنرمندان در تولید نمایش های سنتی قرار گیرد
دبیر شانزدهمین جشنواره بین المللی نمایش های آیینی و سنتی با بیان آنکه آموخته های هنرمندان نسل سعدی افشار از طریق سینه به سینه به آنهامنتقل شده و شکل آکادمیک نداشته است گفت: تجربیات این هنرمند فقید برای زنده ماندن باید ره توشه هنرمندان در تولید نمایش های سنتی قرار گیرد.
داود فتحعلی بیگی در گفت و گو با ایرنا با بیان آنکه همچنان بر این نکته تاکید دارم که ماندگاری هنرهای سنتی، تولیدات و شیوه کار اساتید پیشکسوت این رشته در گرو آموزش مستمر و پیوسته صورت خواهد گرفت افزود: آموخته های زنده یاد سعدی افشار و هنرمندان نسل او بیشتر از طریق انتقال دانش هنر نمایش سنتی به شکل سینه به سینه صورت می پذیرفته و هنرمندان آن نسل از جنس دانش آموختگان محیط های آکادمیک نبودند.
وی با اشاره به گفته سعدی افشار مبنی بر مرگ تئاتر سنتی ایران به دلیل عدم وجود جریان مستمر تولید و اجرای عمومی ادامه داد: این هنرمند فقید در دوران جوانی مدام بر صحنه های نمایشی حضور داشت و طی سالیان اخیر به دلیل کهولت سن و بیماری کمتر فرصت داشت که در نمایشی به عنوان بازیگر حضور داشته باشد اما ادامه حیات نمایش های سنتی را در گرو تولید و اجرای مستمر این آثار در تالارهای نمایش می دانست.
کارگردان نمایش ˈمجلس سیاه بازی امیرارسلان نامدارˈ با اشاره به عدم جمع آوری و تدوین کامل تجربیات هنرمندان پیشکسوتی چون سعدی افشار از دانشجویان و فعالان جوان عرصه هنر نمایش خواست که دانسته ها و نکات تکینکی و اجرایی آثار این هنرمند پیشکسوت را ره توشه و دست آویز فعالیت خود در مسیر تولید آثار نمایش ایرانی قرار دهند.
وی ادامه داد: با وجود هنرمندان جوان و علاقه مندی مردم و مسوولان به گونه های مختلف نمایش ایرانی نمی توان گفت که با درگذشت سعدی افشار شاهد مرگ هنر نمایش سیاه بازی خواهیم بود، بلکه این شیوه نمایشی با حضور جوانان و نگاه روزآمد و علمی آنها دچار تغییراتی در مسیر تکامل خواهد شد و می توان امیدوار بود تا نمایش ˈتخت حوضیˈ و سایر گونه های نمایش ایرانی در آینده با شکل و شمای جامع تری تولید و به اجرای عمومی برسند.
کارگردان نمایش ˈبیژن و منیژهˈ با اشاره به لزوم تاسیس دانشگاه و هنرستان ویژه نمایش های آیینی و سنتی گفت: سال ها است طرح تاسیس یک دانشگاه، دانشکده و یا هنرستان مختص گونه های مختلف نمایش ایرانی را به وزارت علوم و آموزش پرورش ارائه کرده ایم اما اجرایی شدن این طرح تا به امروز در دستور کار قرار نگرفته است و امیدواریم در آینده نزدیک شاهد فعالیت نهادهای علمی و آکادمیک مختص هنرهای سنتی و آیینی ایران باشیم.