براساس گزارش نیوساینتیست، حمزه مُهد صالح استادیار دانشگاه بینالمللی اسلامی مالزی در گفتگو با نشریه نیوساینتیست به دلایل مطالعاتش درباره حلال و حرام بودن محصولاتی که در دسترس مسلمانان جهان قرار میگیرند پرداخته است:
نیوساینتیست: مفهوم حلال را توضیح میدهید؟
صالح: در قوانین اسلامی انجام کارهایی مجاز است که حلال نامیده میشوند و کارهایی نیز ممنوع هستند. بر اساس قوانین غذایی اسلامی، مصرف موادی مانند گوشت خوک، محصولاتی که از بدن خوک به دست آمده باشند و الکل حرام است. در عین حال بسیاری از محصولات از نظر ترکیب، ساختاری مبهم دارند درحالیکه به مسلمانان توصیه شده که تنها از محصولاتی استفاده کنند که از حلال بودن آنها اطمینان دارند.
نیوساینتیست: شما در آزمایشگاه خود چه نوع تحقیقاتی انجام میدهید؟
صالح: من به همراه همکارانم تلاش داریم تا در محصولاتی که قرار است به عنوام محصول حلال تایید شوند، مواد غیر حلال را ردیابی کنیم. برای مثال شیمیدانان در آزمایشگاه ما محصولات را برای یافتن DNA خوک و یا وجود میزان غیرقابل قبولی از الکل بررسی میکنند. ما همچنین سعی داریم برای ترکیبات ممنوعه ترکیباتی جایگزین بیابیم،مثلا ژلاتین را به جای اینکه از بدن خوک تولید کنیم از پوست ماهی تولید میکنیم. تحقیقات ما به صنعت حلال که ارزش سالانه و جهانی آن چند تریلیون دلار تخمین زده میشود، و سازمانهای مذهبی که حلال بودن محصولات را تایید میکنند کمک خواهد کرد.
نیوساینتیست: آیا حلال بودن تنها به غذا محدود میشود؟
خیر، محدوده حلال بودن مواد آرایشی بهداشتی،محصولات مراقبتهای شخصی و داروسازی را نیز شامل میشود. برای مثال بسیاری از کپسولهای دارویی حاوی ژلاتین هستند و شرکتهای زیادی دست کم در کشورهای اسلامی در تلاشند تا این ژلاتین را از منابع حلال تامین کنند. همچنین مسلمانان میخواهند بدانند لوسیونی که بر پوست خود میزنند یا رژلبی که استفاده میکنند از نظر اسلامی قابل قبول است؟ ما همچنین غذاهایی که حیوانات مصرف میکنند را نیز مورد بررسی قرار میدهیم.
نیوساینتیست: آیا محدودههای دیگری در مطالعات شما وجود دارند؟
صالح: ما برروی حلال بودن روند تولید دارو نیز مطالعه میکنیم. برای تولید واکسن و دیگر پروتئینها، باید درون رآکتورهای زیستی کشت سلولی انجام بگیرد. برای افزایش تراکم سلولها میتوان از میکروحاملها استفاده کرد،ذرات غیر قابل انحلالی که سلولها به دور آنها متراکم میشوند، که این حاملها معمولا از ژلاتین خوک ساخته میشوند. من درحال تولید میکروحاملهایی هستم که عملکردی یکسان دارد اما از مواد حلال ساخته شدهاست. قدم بعدی بررسی مواد غذایی است که در حین کشت سلولی به سلولها داده میشود تا از سلامت بودن آنها نیز اطمینان حاصل شود.
نیوساینتیست: ذبح حلال به معنی بریدن گلوی حیوان با چاقوی تیز است پیش از آنکه خون حیوان از بدن تخلیه شود. آیا مطالعات شما این بخش را نیز پوشش میدهد؟
صالح: مرکز نظارت حلال در مالزی به بیحس کردن حیوانات پیش از ذبح شدن توصیه نمیکند، اما از آنجایی که مالزی از کشورهایی مانند استرالیا و نیوزیلند واردات گوشت دارد،کشورهایی که بیحسی پیش از ذبح در آنها الزامی است، از این رو ما در تلاشیم تا نشانگرهای زیستی از قبیل هورمونها و آنزیمهایی که درصورت استفاده بیش از اندازه از برق برای بیحس کردن حیوان در بدن او تولید میشود را در گوشتهای وارداتی بیابیم تا بفهمیم که گوشت وارداتی به واسطه ذبح اسلامی به دست آمده و یا حیوان تنها با استفاده از جریان برق کشته شدهاست.
نیوساینتیست: فکر میکنید توسعه دانش حلال به این خاطر افزایش یافته که صدور مجوز حلال بودن به تجارتی بزرگ تبدیل شده است؟
صالح: این تنها یکی از دلایل است. این تحقیقات فرصتی عالی برای شرکتها است تا نیازهای مسلمانان در سرتاسر جهان را تامین کنند. درصورتی که ملزومات به خوبی رعایت شوند و نیازها برطرف شوند، ایرادی ندارد که نیروی محرکه این دانش سود تجاری آن باشد.