رقابتهای دوره بیستوچهارم از روز 10خرداد با انجام بازیهای گروه سه در شرایطی آغاز میشود که بازیهای دوگروه دیگر ازجمله گروه دوم که تیم ملی والیبال ایران در آن قرار دارد از روز 17خرداد شروع خواهد شد. با توجه به اهمیت این بازیها و در استقبال از نخستین حضور تیم ایران در لیگ جهانی والیبال، در این گزارش تلاش کردهایم ضمن نگاهی به چگونگی شکلگیری این رویداد و همچنین نحوه آمادهسازی تیم ملی ایران، شما را با آخرین موقعیت حریفان تیم ملی کشورمان در لیگ جهانی والیبال بیشتر آشنا کنیم؛ حریفانی چون روسیه، کوبا و ایتالیا که در مجموع 11بار فاتح این رقابتها شدهاند و نیز دو تیم صربستان و آلمان که برای خود در این جمع داعیه صعود دارند.
شروع لیگ جهانی والیبال به 23سال پیش، یعنی به سال1990 میرسد؛ زمانی که روبن اگوستای مکزیکی در اوج قدرت خود در راس فدراسیون جهانی والیبال قرار داشت و با پیشنهاد ماتسودایرا، نایبرئیس وقت ژاپنی خود پایهگذار لیگی شد که هماکنون در گذر زمان تبدیل به یکی از رویدادهای ورزشی معتبر در جهان شده است. تا چند دوره اول فقط چند تیم معدود از چند قاره خاص توانایی حضور در این لیگ را داشتند اما بهتدریج لیگ جهانی والیبال توانست پای تمامی قارهها را به این لیگ باز کند. تعداد اولیه تیمها با گذشت بیش از دو دهه از 10تیم به 18تیم افزایش پیدا کرده و هیچ بعید نیست که در آینده نزدیک شمار تیمهای شرکتکننده به مرز 24تیم نیز برسد. هر چند در این دوره با کنارکشیدن مصریها آفریقا بدون نماینده ماند و پرتغال دوباره به لیگ بازگشت ولی اتفاق مهم دیگر لیگ امسال ورود ایران به این لیگ جهانی است. با گذشت 23سال سرانجام تیمی از غرب آسیا به لیگ جهانی راه پیدا کرده در حالی که تا قبل از این همواره این امتیاز در انحصار تیمهای شرق این قاره (کشورهای ژاپن، چین و کره) بود.
تغییر شیوهای که به ضرر تیمهای ضعیفتر شد
نکته حائز اهمیت قبل از شروع دوره بیستوچهارم لیگ جهانی، تصمیماتی بود که به ضرر تیمهای در حال توسعه تمام شد. یکی از این موارد، تغییر شیوه بازیهای دور مقدماتی و امتیاز میزبانی بیشتر قائلشدن برای تیمهای با رتبه بالاتر در جدول FIVB بود؛ نکته مهمی که امتیاز میزبانی ایران از تیمهای بزرگ جهان مثل ایتالیا، روسیه و کوبا در تهران را گرفت. البته با این تغییر شیوه، ماندن ایران در لیگجهانی دوره بعد حتمی شد.
استراتژی ولاسکو
این تغییر شیوه خولیو ولاسکو، سرمربی آرژانتینی صاحب سبک تیمملی والیبال ایران را بر آن داشت تا در استراتژی خود برای شرکت در این بازیها تجدید نظر کند و در حضور نخست ایران بهدنبال کسب تجربه برای شاگردانش در رویارویی با بزرگان جهان برای دورههای آینده باشد. چنین بود که سرمربی باتجربه تیم ملی با سبک و سنگینکردن برنامههای سالجاری خود در لیگ جهانی بهدنبال شناسایی تیم اصلیاش برای دفاع از عنوان قهرمانی در جام ملتهای آسیا2013 در امارات است و به همین دلیل هم در فهرست 22نفرهاش برای لیگ جهانی بهجای فراخواندن نفرات با تجربه، فرصت بازیکردن را به جوانان جویای نام داده است. ولاسکو چندی پیش در همین رابطه در گفتوگوی اختصاصی با همشهری تأکید کرد که در لیگ جهانی این دوره هرگز بهدنبال صعود نیست ولی تلاش دارد ضمن آمادهکردن تیمش برای جام ملتها، حداکثر استفاده را از بازی خانگی با دو تیم آلمان و صربستان ببرد و در مصاف با تیمهای قدرتمندی چون روسیه، کوبا و ایتالیا هم به کیفیت بازی بازیکنانش بیشتر چشم دارد.
آشنایی با حریفان ایران
روسیه: روسها در میان حریفان ایران بدون تردید مهمترین بهحساب میآیند. دارنده مدال طلای المپیک لندن و قهرمان دودوره لیگ جهانی در سالهای2002 و 2011که پنجمقام نایب قهرمانی و هفت مقام سومی هم از 22دوره حضور خود در لیگ جهانی دارد با حفظ ترکیب و ساختار قبلیاش در این دوره نیز بهرغم استعفای ولادیمیر آلکنو و کنار گذاشتن تتلوخین و الکسیاوبموچیف از بختداران اصلی قهرمانی بهشمار میرود. بهنظر میرسد که آمدن ورنکوف، سرمربی لوکوموتیو نووسیبرسک بهعنوان سرمربی جدید و قهرمان باشگاههای اروپا بعد از نتایج خوبی که آلکنو از خود بر جا گذاشت بهدنبال تدوام موفقیتهای گذشته خود هستند.
با این اوصاف روسها تغییرات آنچنانی نسبت به دوره قبل لیگ جهانی و بازیهای المپیک نداشتهاند و در فهرست 22نفره این تیم نام ستارههای بزرگی چون ماکسیم میخائیلوف، ولکوف، آپالیکوف، گرانکین، موزرسکی، وربوف و بوتکوف به چشم میخورد و کاپیتانی این تیم همچنان با تاراس است. روسها اکثر بازیهای دور مقدماتی خود را در شهر کالینگراد برگزار میکنند که تماشاگران متعصبی دارد. روسها با سبک والیبال قدرتی و متکی به بازی فیزیکی و با اتکا به قد بلند همواره در طول تاریخ یکی از قدرتهای بلامنازع والیبال جهان بودهاند و نقش انکارناپذیری نیز در تکامل این ورزش داشتهاند. دو بازی اول ایران در شروع لیگ جهانی با این تیم قدرتمند خواهد بود.
کوبا: کوباییها نیز در چهاردهه اخیر همواره در زمره تیمهای بزرگ جهان بودهاند و با 22دوره حضور در لیگ جهانی جزو تیمهای باسابقه به شمار میروند. کسب یک قهرمانی در سال1998، پنج نایب قهرمانی و دو مقام سومی هم حاصل این حضور طولانی است. کوباییها به جز لیگ جهانی یک مدال برنز المپیک، دو نقره و دو برنز جهان و یک مدال طلای جام جهانی و چندین نقره و برنز به همراه 15قهرمانی در مسابقات منطقه نورسکا را در کارنامه خود دارند.
با وجود آنکه گفته میشد شاید در این دوره برخی از بازیکنان بزرگ کوبایی بهدلیل بیتوجهی فدراسیون والیبال کشورشان به درخواست حضورشان در تیمهای اروپایی، تیم ملی کشورشان را تحریم کنند اما معرفی فهرست اولیه خلاف این موضوع را نشان داد و بهنظر میرسد که دو طرف در این زمینه به توافقهایی دست پیدا کردهاند. یکی از بزرگترین مشکلات ستارههای کوبایی در چند دهه اخیر مخالفت وزارت ورزش این کشور با حضورشان در لیگهای معتبر اروپایی بوده است. کوبا در این دوره نیز تمامی ستارگان خود ازجمله ویلفردو لئون ونرو، رونالدو سیپیدا، یوآندری دیاز کارمناتی، یوردان بیستل آستنگو و اسبل ساندوبال را در اختیار دارد و سرمربیگری این تیم نیز همچنان با ساموئل بلک وود است.
ایتالیا: ایتالیا دومین تیم پرافتخار پس از برزیل در لیگ جهانی و دارنده هشت عنوان قهرمانی، یکی دیگر از حریفان سرشناس ایران محسوب میشود. بازیهای ایران و ایتالیا همیشه در سالهای اخیر دیدنی و حساس بوده و آتزوریها از روزی که ولاسکو، سرمربی اسبق این تیم سرمربی تیم ایران شده، حساسیت بیشتری نسبت به گذشته از خود نشان میدهند، تا جایی که ولاسکو با تأیید این موضوع به همشهری میگوید: دو بازی با ایران برای ایتالیاییها بهمراتب بیشتر از سایر بازیها اهمیت دارد و مطمئن باشید آنان تلاش میکنند تا بهترین بازی خود را در مقابل ما انجام دهند. ایتالیا بعد از پشتسرگذاشتن چندین سال از آن دوران طلایی با نسل تازهای از ستارههای جوان خود در این دوره بهدنبال تکرار آن روزهای طلایی با ولاسکو است. جوانانی چون زایتسف، ساوینی، تراویتسا، پرودی، بیرلی و گیوو با کسب تجربه لازم میخواهند جا پای بزرگان بازنشستهای چون ماسترنجلو، الساندرو فی، ورمیگلیو و جیانی بگذارند. زورزی ستاره دهه90 ایتالیاییها بسیار به موفقیت این تیم خوشبین است.
صربستان: صربها شرایطی شبیه ایتالیا در این دوره دارند. آنها هم با بازنشستهشدن ستارگان بزرگی چون برادران گربیگ، میلوکوویچ و جانیک هماکنون با نسل جدیدی از بازیکنان جوان مثل آتاناسوویچ، برادران کواکوویچ، پتکوویچ، دراگان استانکوویچ و ساسا استاروویچ بهدنبال دستیابی به موفقیت بزرگی در والیبال دنیا هستند. صربستان با 16دوره حضور در لیگ جهانی اگرچه به مقام قهرمانی نرسید ولی با در اختیار داشتن چهار نایبقهرمانی و سه مقام سومی و بارها حضور در مرحله نهایی و مدال طلا و نقره المپیک و چندین مقام قهرمانی در اروپا خود را در این دوره هم ، یکپای صعود میداند. در جدالهای رسمی میان دو تیم یکبار ایران و یکبار صربستان پیروز شده است. در دیدارهای غیررسمی میان دو تیم هم تقریبا همین شرایط حاکم بودهاست.
آلمان: آلمانیها نیز بهرغم اینکه خیلیها روی این تیم در جمع بزرگان جهان حساب بازنمیکنند با 10دوره حضور در لیگ جهانی تیم کمتجربهای نیستند؛ خصوصا آنکه آنها در سالهای اخیر بهعنوان یک پدیده در والیبال اروپا و جهان نتایج بسیار ارزشمندی گرفتهاند. هینن بلژیکی بعد از برکناری لوزانو توانست تیم قدرتمندی بسازد که حتی در مسابقات مقدماتی اروپا بالاتر از بلغارها راهی المپیک لندن شد. ا و در این دوره از لیگ جهانی هم خیالهای بزرگی در سر دارد. ژرمنها با وجود نداشتن گروزر و آندرا، کاپیتان قدیمی خود، با ستارگانی چون شوبس، بیوگراپی و مارکوس بوم چشم به صعود دارند که کاری است تقریبا دشوار و نشدنی. ایران و آلمان تاکنون بازی رسمیای مقابل هم در رده بزرگسالان نداشتهاند و تنها رویارویی دو تیم مربوط به جام واگنر لهستان است که ایران سه بر صفر باخت.
آسمان لیگ جهانی والیبال در انتظار ستارههای جدید
بیست و چهارمین دوره لیگ جهانی والیبال در حالی از روز دهم خردادماه آغاز میشود که بسیاری از ستارههای بزرگ این ورزش بعد از المپیک لندن به اجبار و یا به دلایل مختلف از تیمهای ملی کشورهای خود بازنشسته شده و در این دوره از بازیها غایب هستند. به این ترتیب بازیهای این دوره فرصت مغتنمی برای ستارههای جوان خواهد بود که در آسمان لیگ جهانی بدرخشند و جا پای ستارههای قدیمی بگذارند. ازجمله این ستارههای بازنشسته و غایب در جام بیست و چهارم در تیم ایتالیا میتوان به لوئیجی ماسترآنجلو 38ساله، ساموئل پاپی 40ساله و آلساندرو اشاره کرد که تا سال2012 در تیم ملی ایتالیا درخشیدهاند. در تیم برزیل دیگر خبری از جیبا، ستاره 37ساله و سرجیو سانتوس و همچنین مورالیو آندرس نیست. در تیم لهستان، مدافع عنوان قهرمانی، پاول زاگومنی، پاسور افسانهای 35ساله از این تیم خط خورده است. کلایتون استنلی، ستاره 35ساله هم غایب بزرگ آمریکاییها محسوب میشود. در تیم روسیه هم سرگئی تتلوخین و الکسیاوبموچیف کنارگذاشته شدهاند. آلمانها هم بدون یورن آندرا و گروزر میآیند و در تیم بلغارستان به جز نیکلا نیکولوف بازیکن متین ورامین که به دلیل شدت مصدومیت در لیگ ایران این بازیها را از دست خواهد داد. نیکولوف و ماتی کایسسکی هم در لیگ امسال غایبند.