بر اساس آمار اعلام شده از سوی پزشکی قانونی در سال 91 در ایران 598 نفر بر اثر مسمومیت با قرص برنج جان خود را از دست داده اند که نسبت به 463 نفر سال گذشته با رشدی 23 درصدی رو به رو است.
قرص برنج که به نام فسفید آلومینیوم نیز شناخته می شود قرصی است که یک عدد آن قادر است هزاران شته را از بین ببرد. این قرص از خود گاز فسفید تولید می کند و از آن برای جلوگیری از آفت زدگی برنج در انبار استفاده می شود. مسمومیت با این قرص هم از راه استنشاق، هم از راه تماس پوستی و هم به صورت خوراکی اتفاق می‌افتد. مصرف خوراکی آن باعث تهوع، درد معده، استفراغ، اسهال، تنگی نفس، احساس سرما، عطش ، سر درد، تشنج و کما می شود.
طی سال های 1387 تا 1390 در ایران هزار و 311 نفر به علت مسمومیت با قرص برنج کشته شدند که از این تعداد 696 نفر مرد و 615 نفر زن بودند. حال با احتساب آمار سال 91 تعداد قربانیان این قرص طی پنج سال گذشته به هزار و 909 نفر قربانی این قرص شده اند.
به گفته پزشکان، سم قرص برنج سمی است که بر روی سلولها تاثیر بدی می گذارد و تنفس سلولی را از بین می برد و باعث آسیب جدی به اعضا و ارگانهای دیگر بدن مثل کلیه ها و قلب می شود. مرگ با قرص برنج مرگ بسیار دردناکی است و فرد عطش زیادی به آب دارد. در این مرگ فرد تا زمانی که زنده است هوشیار و بیدار بوده و سوزش بدی در بدن خود احساس می کند. بر اساس علامت های بالینی فرد دچار خستگی و کمبود اکسیژن می شود. بطوریکه بدنش رو به کبودی رفته و دچار خفگی سلولی خواهد شد. این روند روندی غیر قابل برگشت است و مسمومیت با قرص برنج برابر با مرگ است.
معمولا افراد زیر 24 ساعت فوت می کنند که زمان مرگ بستگی به ایرانی یا خارجی بودن قرص، تاریخ مصرف، میزان مقاومت فرد و تعداد آن دارد.مرگ بر اثر مصرف این قرص حتمی است و یک عدد از آن نیز می تواند باعث مرگ شود.
در حالی تعداد قربانیان قرص برنج در حال افزایش است که پلیس و وزارت بهداشت هیچ نظارتی بر فروش غیرقانونی این قرص در عطاری ها نمی کنند.
دکتر جعفری، پزشک بخش مسمومین بیمارستان الغدیر با اشاره به نبود نظارت های لازم بر فروش این قرص، اظهار داشت: متاسفانه برخی عطاری ها به راحتی این قرص را در اختیار مشتریان خود قرار می دهند. در یکی از موارد نادر زنی پس از مسمویت با قرص برنج زنده ماند. او بعد از بازگشت به زندگی اظهار داشت: برای گرفتن قرص برنج به عطاری رفتم که او پس از مشاهده اصرارهایم چند قرص به من داد. یکی دیگر از بیماران می گفت به عطاری رفته و ادعا کردم برای خودکشی قرص برنج می خواهم که او محل دیگری را به من معرفی کرد و گفت در آنجا قرص های برنج قویتری می توانم پیدا کنم تا راحت تر بمیرم.
این متخصص تاکید کرد، در مسمویت با قرص های دیگر 99 درصد بیماران زنده می مانند اما در مسمومیت با قرص برنج 99 درصد بیماران جان خود را از دست می دهند. اگر بشود قرص های برنج را از عطاری ها جمع آوری کرد و در فروش آن نظارت های لازم را داشت می توان آمار خودکشی با قرص برنج را در جامعه کاهش داد.
بر اساس آمارهای پزشکی قانونی بیشتر قربانیان در چهار استان تهران، مازندران ، گیلان و لرستان قرار دارند.
محمد غمخوار - مهر
