بنابر این بهتر است شرکتهای بورس سود کمتری در مجامع عمومی تقسیم کنند. علی سعیدی عضو هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در گفتوگو با همشهری با استناد به گزارشهای فدراسیون جهانی بورسها (WFE) گفت: با بررسیهای انجام شده و براساس اطلاعات رسمی فدراسیون جهانی بورسها، ایران رتبه نخست تقسیم سود را در بورسهای دنیا در اختیار داشته و فقط بورس قاهره جایگاهی نزدیک به ایران دارد.
وی با بیان اینکه تقسیم سود نقدی در مجامع عمومی شرکتهای بورس از توان نقدی شرکتها میکاهد، افزود: تقسیم بخش زیادی از سود سالانه در مجامع عمومی آثار منفی زیادی بر شرکت دارد، به همین دلیل است که شرکتها در کشورهای مختلف سود کمتری در مجامع عمومی تقسیم و بخش زیادی از آن را ذخیره میکنند تا صرف توسعه شرکتها و در مجموع توسعه بازار اوراق بهادار شود.به گفته وی حتی برخی از شرکتهای بزرگ ازجمله شرکتهایی که در بخش تکنولوژیهای برتر دنیا فعالیت میکنند، اساساً سودی در مجامعشان تقسیم نمیکنند.
او با ذکر مثالی به تشریح این موضوع پرداخت و ادامه داد: فرض کنید شما صاحب یک سوپرمارکت هستید و در سال 300میلیون تومان سود بهدست آوردهاید، نکتهای که در مورد این سود وجود دارد این است که کل این سود بهصورت نقد در حسابهای شما موجود نیست بلکه بخش زیادی از آن بهصورت کالا در قفسههای فروشگاه شما بهصورت کالا موجود است. حال فرض کنید که قرار باشد سود سالانه را محاسبه و نهایتا برداشت کنید، با چنین شرایطی برای برداشت این مقدار سود باید کالاهای موجود را بفروشید تا سود لازم را تأمین کنید؛ در حالیکه بهاحتمال زیاد شما ترجیح میدهید به اندازه نیاز نقدی، از سود برداشت کنید و مابقی صرف توسعه فعالیت کسب و کار شما شود.
به گفته او ذخیره سود در شرکتها، توان مالی شرکت را افزایش میدهد و بهتر است سهامداران اصرار کمتری بر دریافت سود داشته باشند و شرکتهای بورسی هم سود کمتری تقسیم کنند. انباشت سود به افزایش ارزش حقوق صاحبان سهام منجر شده و در نتیجه شرکتها امکان استفاده بیشتر از بدهیها (از جمله تسهیلات بانکی) را خواهند داشت و این بهمعنای بزرگ شدن اندازه شرکت و به تبع آن ایجاد ارزشافزوده در شرکت است (البته اگر نرخ بازده داراییها از هزینه سرمایه شرکت بیشتر باشد).
کاهش توان مالی شرکتها
عضو هیأتمدیره سازمان بورس و اوراق بهادار تصریح کرد: تقسیم سود زیاد در مجامع عمومی شرکت جلوی رشد شرکت را میگیرد؛ بهدلیل اینکه سودی که میتواند صرف انجام فعالیتهای عملیاتی و طرحهای توسعه شود بین سهامداران تقسیم میشود. در عین حال سهامداران باید توجه کنند که ذخیره سود در حسابهای شرکت، اثر خود را بهطور مستقیم در افزایش قدرت شرکت و قیمت سهام نشان میدهد. این بهمعنای این است که حقوق صاحبان با تقسیم سود کمتر، بیشتر میشود و اگر سهامداران نیاز نقدی داشته باشند، میتوانند بخشی از سهام خود را بفروشند.
سعیدی با تأکید بر اینکه توزیع سود کمتر در مجامع عمومی موجب رشد فعالیت شرکتها در شرایط رونق اقتصادی و مانع کاهش حجم فعالیتها و ناتوانی شرکت در ایفای تعهدات در شرایط وجود نوسانات اقتصادی خواهد شد توضیح داد: شرکتها عموما بهدنبال تأمین سرمایه در گردش هستند. در شرایط معمول، افزایش حجم فعالیتها به افزایش نیاز به سرمایه در گردش منجر میشود اما در شرایط تورمی، حتی با فرض ثابتبودن حجم فعالیت شرکت، بازهم نیاز به افزایش سرمایه در گردش وجود دارد.
هرچند درصورت سودآوربودن عملیات، پس از دوره گردش عملیات شرکت و وصول نقد فروش، سرمایه در گردش مازاد بازیافت میشود ولی در آغاز چرخه عملیات این وجه مورد نیاز است که درصورت عدمتأمین آن، حجم فعالیتها کاهش مییابد. به این ترتیب زمانی که یک شرکت در شرایط تورمی مجبور به توزیع سود زیاد در مجمع عمومی شود ممکن است با کسری سرمایه در گردش مواجه شود و حتی نتواند فعالیتهای عملیاتیاش را به درستی انجام دهد.
او با بیان اینکه اگر شرکتها نتوانند سرمایه در گردششان را تأمین کنند به فعالیتهایشان ضربه وارد میشود، گفت: اگر سهامداران، شرکتها را متعلق بهخودشان بدانند، سیاست توزیع سود در مجامع تغییر میکند و این موجب میشود شرکتها بتوانند سرمایهگذاری بیشتری در طرحها و پروژههای عملیاتیشان داشته باشند.
حتی بخش خصوصی در شرایط سخت اقتصادی سود نقدی برداشت نمیکند یا کمتر برداشت میکند تا انباشت سرمایه بهعنوان اندوخته احتیاطی عمل کرده و درصورت افزایش بیرویه قیمتها، توان پرداخت وجود داشته باشد و بقای شرکت تأمین شود. به گفته وی در شرایطی که تورم رو به افزایش است شرکتها برای حفظ بقا باید سود کمتری توزیع کنند تا بتوانند از گردنه سخت اقتصادی عبور کنند.