با وجود این، اخیرا تلاش کشاورزان پاکستانی برای صادرات پایاپای برنج به کشورمان شدت گرفته است. با دکتر عیسی کلانتری وزیر اسبق جهادکشاورزی و دبیرکل خانه کشاورز گفت‌وگو کرده‌ایم.
- با وجود تأکید سازمان حفظ نباتات مبنی بر آلودگی گندم‌های وارداتی پاکستانی به کشورمان چه توجیهی برای این واردات وجود دارد؟
درصورتی‌که سازمان حفظ نباتات آلودگی گندم‌های وارداتی پاکستان را اعلام کرده باشد به وظیفه خود عمل کرده است؛ چراکه گندم‌های پاکستانی به نوعی بیماری قارچی و بذر علف‌های هرز آلوده است و به همین دلیل در سال‌های گذشته گندم پاکستانی به کشورمان وارد نشده است. درصورتی که مسئولان با صادرات برق و نفت به این کشور قادر به دریافت پول صادرات این محصولات نیستند، بهتر است به جای واردات گندم نسبت به واردات برنج باسماتی پاکستانی که از کیفیت قابل‌قبولی برخوردار است، اقدام کنند؛ چرا که به این وسیله می‌توان کمبود 700 تا 800 هزار تنی برنج کشور را نیز تأمین کرد.
- تأثیر مبادله پایاپای سایر محصولات کشاورزی بر تولید داخل چگونه خواهد بود؟
واردات پایاپای محصولات کشاورزی از کشورهایی که فاقد قرنطینه هستند خطر بیماری و شیوع آفات کشاورزی را تشدید می‌کند. همچنین تشدید این واردات موجب کاهش انگیزه کشت گندم می‌شود گرچه کشاورزان مجبور هستند از 6میلیون و 300هزار هکتار سطح زیرکشت، سالانه2.5میلیون هکتار را به کشت زمستانه اختصاص دهند که 500هزار هکتار جو و 2میلیون هزار هکتار گندم را شامل می‌شود و بنابر نرخ خرید ممکن است این میزان کم یا زیاد شود اما سطح زیرکشت خالی نمی‌ماند. امسال نیز پیش‌بینی تولید13.5میلیون تنی گندم محقق نخواهد شد و خرید مازاد گندم بین 6 تا 6.5 میلیون تن خواهد بود که بازهم نیاز به واردات بیش از 2میلیون تن گندم است.
- موضوع قاچاق گندم چه تأثیری در افزایش واردات گندم خواهد داشت؟
با توجه به ممنوعیت صادرات به جرأت می‌توان گفت هیچ گندمی از طریق راه‌های زمینی و گمرکات رسمی به کشورهای همجوار به‌ویژه عراق صادر نمی‌شود و درصورتی‌که منظور از قاچاق گندم خروج این محصول از برخی مرزها با اسب، قاطر یا وانت بار باشد نیز این قاچاق در حد 300 تا 400 هزار تن بوده و این رویه از قبل نیز وجود داشته و نمی‌توان آن‌را توجیهی برای کمبود یا واردات گندم قلمداد کرد. موضوع قاچاق گندم در سال گذشته به‌دلیل کاهش شدید تولید این محصول مطرح شد تا توجیهی برای کمبود این محصول باشد اما امکان قاچاق 8 میلیون تن گندم از کشور وجود ندارد تا بتوان از آن به‌عنوان سرپوشی برای محقق‌نشدن وعده تولید بیش از 14میلیون تنی گندم استفاده کرد.
- آیا افزایش قیمت خرید تضمینی می‌تواند مانع قاچاق گندم شود؟
باید پذیرفت که قیمت خرید تضمینی گندم نسبت به سایر محصولات کشاورزی بسیار پایین بوده و به‌نظر می‌رسد سیاست منسجمی برای خرید تضمینی این محصول وجود ندارد. قبلا هنگام مطرح شدن موضوع خودکفایی نرخ خرید تضمینی گندم به‌شدت افزایش یافت اما اکنون قیمت 700تومانی خرید تضمینی انگیزه تولید را از بین برده و نرخ منصفانه‌ای نیست.
