استاندار گیلان اخیرا اعلام کرده است که قیمت خرید تضمینی چای، بسته به کیفیت هرکیلو بین 260تا 500تومان نسبت به سال پیش افزایش یافته و با این حساب در سال 92هر کیلوگرم چای سبز با قیمت 650الی 1200تومان یعنی با افزایش بین 54 تا 72درصدی خریداری می‌شود. با این حال هنوز 2سؤال اساسی پیش روی چایکاران شمال کشور قرار دارد. نخست آنکه آیا مطالبات آنان در سال‌جاری به موقع پرداخت می‌شود و آیا کار به جایی نمی‌رسد که بحث طلب آنها مانند سال گذشته به مجلس کشیده شود؟ و دوم آنکه آیا قیمت تضمینی تعیین شده می‌تواند پاسخگوی هزینه‌های آنها باشد؟ به‌عبارت دیگر آیا نرخ تعیین شده با توجه به هزینه تمام‌شده کشت و برداشت چای سبز مناسب است و سودآوری مناسبی برای کشاورزان این حوزه دارد؟
ضرردهی کشاورزان و کارخانه‌ها
یکی از کارخانه‌داران فرآوری چای در شمال کشور در این رابطه به خبرنگار ما می‌گوید: مطمئنا قیمت تعیین شده مقرون به‌صرفه نیست. موسی زارع‌پور می‌افزاید: اکنون نیز به‌طور علی‌الحساب قیمت هر کیلو برگ سبز چای درجه یک مبلغ 900تومان و درجه دو 500تومان مثل سال گذشته تعیین شده و حدود 50درصد آن‌را نیز کارخانه‌دار باید بپردازد. وی اظهار می‌دارد: بسیاری از کارخانجات قادر به خشک‌کردن بموقع نیستند و کشاورزان کمافی‌السابق نمی‌توانند بهای برگ سبز تحویلی به کارخانجات را سروقت دریافت کنند. وی با بیان اینکه با این وضعیت کارخانه‌ها مجبور می‌شوند چای خود را ارزان در اختیار دلالان قرار دهند و متضرر شوند، می گوید: این درحالی است که میانگین یک‌کیلو چای خشک برای کارخانه شامل هزینه تولید و بهای برگ سبز حدود 45000ریال تمام می‌شود.
رها شدن باغات به امان خدا
زارع‌پور در رابطه با اینکه بسیاری ازچایکاران پیش خوری می‌کنند، یعنی از کارخانه‌ها، دلالان و بنگاه‌ها در فصل زمستان پول می‌گیرند، تا در زمان بهار و تابستان محصول خود را به آنها بدهند، اظهار می‌دارد: کشاورزان به‌علت تنگ‌دستی از بازار و بانک قرض می‌کنند اما این بدان معنی نیست که چای تولیدی خود را در فصل بهره‌برداری به آنها بدهند. وی اضافه می‌کند: کارخانه‌داران نیز اکنون در وضعیتی نیستند که به کسی بتوانند مساعده یا وام بدهند. این کارخانه‌دار در مقابل اظهارات رئیس اتحادیه چایکاران شمال کشور که اعلام کرده 92درصد برداشت برگ سبز چای درجه یک است و کیفیت برگ سبز چای در 40سال اخیر بی‌سابقه است نیز می‌گوید: کیفیت چای خشک امسال خوب است ولی مقدار تولید چای خشک به‌سبب عدم‌کوددهی مناسب و زیرکشت نرفتن بیش از 40درصد باغات و به‌دلیل به‌صرفه نبودن تولید برای کشاورز و همچنین پرداخت نشدن بموقع بهای برگ سبز در سال گذشته، در بهار امسال بسیار کمتر از سال‌های پیش است. وی ادامه می‌دهد: اصولا در فصل اصلاح باغات (در پاییز و زمستان) کشاورزان به‌خاطر نیاز مالی و پرداخت نشدن تسهیلات کود و... باغات خود را به امان خدا رها می‌کنند. وی تأکید می‌کند: برای اصلاح وضعیت موجود باید به کشاورزان وام کم‌بهره طولانی مدت داده شود و همچنین خرید محصول ثبات داشته باشد و نرخ خرید تضمینی با توجه به هزینه تولید و تورم تعیین شود.
افزایش قیمت زیر 35 درصد
اگرچه کیهان هاشم‌نیا، استاندار گیلان و نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور چای نرخ تضمینی چای در سال گذشته را بین 390تا 700تومان عنوان کرده اما رئیس اتحادیه چایکاران کشور به تازگی اعلام کرده است که این نرخ بین 500تا 900تومان به ازای هر کیلوگرم بوده و اکنون به 650تا 1200تومان افزایش یافته است. با این حساب و بنا بر سخنان ایرج هوسمی، رئیس اتحادیه چایکاران شمال کشور نرخ تضمینی چای درجه یک نسبت به سال گذشته 33درصد افزایش یافته و این میزان برای چای درجه دو20درصد است. هوسمی البته اعتقاد دارد که پس از سال‌ها بارقه امید به چایکاران کشور برگشته است. وی به فارس گفت: چایکاران از قیمت فعلی رضایت دارند. این در حالی است که زارع‌پور، کارخانه‌دار چای معتقد است اغلب کشاورزان اگر زمین‌های خود را هم بفروشند نمی‌توانند قرض‌های خود را پس بدهند. با این حساب و با توجه به قیمت تمام‌شده تولید برگ سبز چای برای کشاورز و چای خشک برای کارخانه‌دار به‌صرفه نیست و افزایش قیمت نرخ خرید تضمینی امسال فقط درمانی موقت بر مشکلات آنهاست.
تحویل چین اول با قیمت قبلی
همانطور که گفته شد چین اول برداشت برگ سبز چای در منطقه شمال کشور به اتمام رسیده اما آنچه بیشتر از همه جالب به‌نظر می‌رسد آن است که حدود 37هزار تن چای سبز با نرخ خرید تضمینی قبلی به کارخانه‌ها تحویل شده است. هوسمی در پاسخ به این سؤال که آیا مابه‌التفاوت خریدهای تضمینی قبلی پرداخت خواهد شد؟ به فارس گفت: قرار است مابه‌التفاوت خریدهای قبلی پرداخت و خریدهای جدید برگ سبز چای با نرخ مصوب انجام شود. وی درخصوص پرداخت پول چایکاران نیز گفت: تنها به برخی چایکاران از سوی معدود کارخانه‌هایی که وضعیت مالی مناسبی داشتند پول پرداخت شده است که شاید حدود یک میلیارد و 500میلیون تومان باشد اما بقیه چایکاران هنوز منتظر این پرداخت هستند.
