در این میان تحلیل اخیر اکونومیست از سنگینتر شدن موازنه قدرت به نفع ایران در منطقه حکایت دارد. این رسانه در گزارشی که با عنوان «شیر پارسی پنجههای خود را از دست نداده است» منتشر کرد، نوشت که به 2 دلیل موازنه قوا بین ایران و سایر جهان در حال تغییر بهنفع ایران است: اولا بهدلیل پیشرفت برنامه هستهای ایران چرا که جمهوری اسلامی ظرف کمتر از 2 سال و با وجود تحریمها توانسته است 9هزار سانتریفیوژ نصب کند و به این ترتیب ظرفیت غنیسازی اورانیوم خود را دو برابر کرده است.
ثانیا، برخی تحولات دیگر که منافع غرب را تهدید میکنند، در اطراف ایران در حال رخ دادن هستند. با وجود مشکلات اقتصادی، ایران همچنان در مقایسه با همسایگانش قدرتمند و علاقهمند است که قدرت خود را به خارج تسری دهد. در این گزارش آمده است که حضور دولت عراق و لبنان درکنار سوریه باعث شده است که ایران از قدرت زیادی در منطقه برخوردار شود و نتیجه هم این شده است که «وقتی قدرت پارسی در حال افزایش است، برای غرب وقت عقبنشینی از خاورمیانه نیست»؛ بهنظر میرسد این مسئله ریشه در یک ترس از موازنه قدرت در منطقه دارد. پس از انتخابات ایران و انتخاب حسن روحانی بهعنوان رئیسجمهور منتخب شاهد بودیم که کشورهایی مانند انگلیس، فرانسه و قطر که در زمان دولتهای نهم و دهم روابط خود را با جمهوری اسلامی کمرنگ کرده بودند پیام تبریک فرستادند.
اروپا به دنبال بهبود روابط
بسیاری از تحلیلگران نیز معتقدند که بهبود روابط با کشورهای اروپایی در برداشتن تحریمها مؤثر خواهد بود، چراکه بسیاری از محدودیتهایی که برای ایران اعمال میشود در چارچوب مصوبات سازمان ملل و شورای امنیت نیست بلکه تحریمهایی هستند که اتحادیه اروپا و آمریکا بهطور یکجانبه و حتی خارج از قطعنامههای وضع شده، اعمال کردهاند و بهنظر میرسد علائمی که از بهبود روابط میان ایران و اروپا دیده میشود در نهایت منجر به کاهش تحریمها نیز بشود.
برخورد مثبت با انتخابات
سایت دیپلماسی ایرانی در یادداشتی درباره سنگینتر شدن موازنه قدرت در منطقه به نفع ایران نوشته که نگاهی گذرا به نخستین مواضع کشورهای بزرگ غربی بعد از انتخاب روحانی بهعنوان هفتمین رئیسجمهوری اسلامی ایران نشان میدهد که جملگی این کشورها هیچگونه برخورد منفی با نتیجه انتخابات نداشته و خود را در برابر واقعیتی جدید در جامعه ایران یافته که باید رویکرد جدید را در پیش بگیرند؛ برای مثال کاخ سفید بر انجام گفتوگوهای مستقیم با ایران درخصوص پرونده هستهای و نیل به یک راهحل دیپلماتیک کامل از طریق تعامل تأکید کرد.
کاترین اشتون (که به نمایندگی از اتحادیه اروپا و نه گروه 1+5بیانیه داد) نیز بر عزم جدی اتحادیه اروپا برای دستیابی سریع به توافق و راهحل دیپلماتیک در مورد برنامه هستهای ایران تأکید کرد. وزارت خارجه انگلیس در بیانیه منتشره به نگرانیهای بینالمللی درباره برنامه هستهای ایران توجه کرده و فرصت جدید بهوجود آمده را برای به کارگیری رویکردی متفاوت و برقراری روابط سازندهای با جامعه بینالمللی قابل بهرهبرداری توصیف کرد. البته با وجود همه این خواستههای طرف غربی حجتالاسلام و المسلمین حسن روحانی که خود دستکم 16سال در ارتباط با موضوع برنامه هستهای ایران بوده، در تمامی کتابهای خود خاطرنشان ساخته است که انرژی هستهای و دستیابی به فناوری آن برای ملت ایران امری حیاتی است و در شعارهای خود نیز خاطرنشان کرد که «سانتریفیوژها باید بچرخد و کنار آن چرخ کارخانهها نیز باید بچرخد».
بحران در منطقه
اما از بعد دیگر کشورهای همسایه ایران و سایر کشورهای منطقه به نوعی بحرانهای مختلف را پشت سر میگذارند؛ در عراق و پاکستان طی 2 هفته اخیر شاهد بمبگذاریها و ناآرامیهای مختلف بودیم و در ترکیه نیز با وجود اینکه اردوغان تحت لوای سیاستهای اسلامگرایانه وارد میدان شد اما پیش از انتخابات ایران گرفتار معضلات شدید داخلی گشت، ماجرای درگیریهای میدان تقسیم در ترکیه درست در روزهایی صورت گرفت که ایران به جشن شنبه وحدت- شنبه پس از انتخابات- به پا خاسته بود.
روزنامه الحیات در تحلیلی نوشته است بهنظر میرسد جمهوری اسلامی ایران با تغییری که در دولت آن پیش آمده به سمتی میرود که جای الگوی ترکی را که این روزها حزب عدالت و توسعه آن دچار مشکلات داخلی شده است، بگیرد. صحت و غلط بودن این تحلیل در اینجا مورد بحث نیست اما یکی از شواهدی است که نشان میدهد الگوی ایران در حال فراگیری منطقه خواهد بود و مجموعه این مسائل خود دلیلی است بر تحلیلهای مشابه اکونومیست که متوجه این تغییر در موازنه قدرت منطقهای به نفع ایران شدهاند، از همین رو تلاش خواهند کرد تا این تغییر به راحتی و بدون هزینه برای ایران نباشد.