براساس آنچه دیروز در مهر منتشر شد تپه تل برمی که در سال 1347در فهرست آثار ملی کشور و به شماره 403به ثبت رسید نزدیک به 3 دهه است که به یک روستا تبدیل شده است.
تپه تل برمی که در کنار شهرستان رامهرمز قرار دارد از چند روز گذشته و به دستور بخشداری مرکزی رامهرمز مورد تعرض قرار گرفته و بخشداری رامهرمز در حال حفر جوی کانال فاضلاب روی این تپه باستانی است.براساس این گزارش، همچنین اداره راه و شهرسازی قصد دارد از کنار روستای تل برمی، جاده دسترسی به شهرستان رامشیر را دوبانده کند. درحالی‌که شورای روستا و بخشداری مدعی هستند حفاری‌ها برای کانال‌کشی تا عمق 30سانتی‌متری انجام شده است اما مشاهدات عینی از تعرض یک متری به این تپه حکایت دارد.
مجتبی گهستونی، سخنگوی انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان درباره پیگیری‌های انجام شده درخصوص این خبر گفت: در تماس با سرهنگ صادقی، فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی خوزستان وی از تعرض‌های صورت‌گرفته ابراز نگرانی کرد و گفت که انجام پروژه مورد نظر بدون مجوز صورت گرفته و بخش حقوقی اقدام لازم را انجام خواهد داد. حتی مدیر اداره میراث فرهنگی شهرستان رامهرمز نیز گفته است که اقدام قضایی برای شکایت از عوامل تعرض به تپه صورت گرفته است.
گهستونی افزود: تل برمی یا برمک در جنوب شهر رامهرمز و در فاصله یک کیلومتری محله کیمه، مکانی که اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی رامهرز در آن قرار دارد واقع شده، اما به‌دلیل اهمیت تپه، تاکنون حفاری‌های غیرعلمی و غیرمجاز بسیاری روی آن صورت گرفته و اشیایی از قبیل مجسمه جانوران و سفال‌های منقوش و اجسام دیگر به‌دست آمده است.
به گفته وی، این تپه به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، شهری عیلامی بوده که زیر خاک مدفون شده است. وی افزود: تعرض‌های جدی به تل‌برمی با آغاز جنگ ایران و عراق و اسکان بخشی از جنگ‌زدگان روی این تپه با خانه‌سازی و حفاری‌های غیرمجاز شدت گرفت. در کنار ساخت‌وسازهای بی‌رویه، تأسیس کانال‌های فاضلاب، ساخت خطوط لوله آب و جاده‌های دسترسی در سال‌های متمادی، هریک به‌نحوی سبب تخریب و صدمه‌زدن به محوطه باستانی تل‌برمی شده‌اند.
گهستونی گفت: در تاریخ ششم شهریور ۱۳۸۳ این محوطه عظیم به بهانه کشیدن لوله گاز با 2 کانال مورد هجمه دیگری قرار گرفت. از ابتدا قرار بود که این مهمانان ناخوانده به‌صورت موقت در این مکان ساکن شوند اما با صدور مجوزهایی برای برخورداری از آب و برق و گاز و تلفن روزبه‌روز بر علاقه‌مندی آن ساکنان برای ماندن و نرفتن بیشتر شد.
وی گفت: با اینکه در سال1391 مراحل لایه‌نگاری این تپه توسط لیلی نیاکان صورت گرفت و مدت زیادی از تعیین عرصه و حریم آن نمی‌گذشت حفاری غیرمجاز عمیقی تا عمق بیش از 20متر نفس این محوطه مهم را بند آورد به‌گونه‌ای که برای انجام این حفاری از 2خانه کمک گرفته می‌شد که منجر به دستگیری و حبس چند نفر شد.
گهستونی افزود: لازمه انتقال اهالی این تپه که بعضی از آنها با اغفال‌شدن از درون خانه‌های خود اقدام به حفاری غیرمجاز و تخریب می‌کنند، انجام اقدامات لازم در قالب تعاونی‌های مسکن برای پاکسازی محوطه است. با جلوگیری‌نکردن از تعرضات و تخریب‌های وسیعی که در عرصه و حریم محوطه صورت گرفته بیم آن می‌رود که یکی از مدارک منحصر به فرد از تمدن عیلامی از بین برود.انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان طی نامه‌هایی از سازمان میراث فرهنگی خوزستان خواستار خرید تدریجی منازل ساکنان بر عرصه و حریم این محوطه منحصر به فرد باستانی از طریق قانونی شده است.
به روایت تاریخ
وسعت تپه باستانی تل برمی در سال ۱۳۴۷، 540متر شرقی- غربی و 340متر شمالی- جنوبی یعنی ۱۸ هکتار و حداکثر ارتفاع آن ۱۰ متر گزارش شده است. این مرکز باستانی به تقریب وسط دشت رامهرمز و در سمت راست رودخانه‌الله قرار گرفته است. مطالعات باستانی توسط باستان‌شناسان خارجی، دوران استقرار جمعیت در این تپه را شوش متاخر(هزاره پنجم پیش از میلاد) هزاره سوم پیش از میلاد، عیلامی نو (نیمه اول هزاره پیش از میلاد) هخامنش، سلوکی، پارتی، ساسانی و اسلامی، تاریخ‌گذاری کرده‌اند. از این محوطه تعدادی کتیبه نیز به‌دست آمده ازجمله یک کتیبه سنگی به خط میخی متعلق به هزاره چهارم پیش از میلاد، 2 آجر نوشته به خط میخی یکی متعلق به اونتاش- ناپیرشاه پادشاه قدرتمند دوره عیلام میانه و سازنده زیگورات چغازنبیل و دیگری کتیبه عیلامی نو- بر آجر نوشته‌ای که حکایت از بازسازی معبدی به فرمان شیلهاک اینشوشیناک قدرتمندترین پادشاه سلسله شوتروکیدها در دوره عیلامی میانه دارد.
همچنین در تل برمی گل‌نوشته‌ای به‌دست آمده که به‌دلیل کوچکی نمی‌توان آن را قرائت کرد اما از روی نوع نوشتار، آن را به دوره عیلام نو منسوب می‌کنند. به گفته کارشناسان، امروزه به کمک تل برمی می‌توان الگوی رابطه متقابل سرزمین مرتفع (انشان) و سرزمین کم ارتفاع (شوش) در طول زمانی طولانی در یک ناحیه واسط میان پایتخت‌های ایلام باستان، شوش و اَنشان را پیگیری کرد. مهم‌ترین استقرار جمعیتی در شرق خوزستان در هزاره سوم پیش از میلاد در تل برمی شکل گرفته است. داده‌های باستان‌شناسی از وجود یک شهر مهم در نیمه دوم هزاره سوم پیش از میلاد در تل برمی حکایت می‌کنند. تاکنون هیچ معبد یا ساختار شهری متعلق به هزاره سوم پیش از میلاد در حوزه تمدن عیلام حفاری و مطالعه نشده است و کاوش‌های باستان‌شناسی در تل برمی می‌توانند اطلاعات منحصر به فردی درخصوص معماری مذهبی و شهری سرزمین ایران در هزاره سوم پیش از میلاد ارائه بدهند.
