حجت الاسلام و المسلمین مسعود عالی درباره مفهوم دعا و نیایش به خبرنگار مهر گفت: نیایش همان راز و نیاز و مناجات و ارتباط با خدا به معنای عام است. اینکه آدم نجوایی با خدا داشته باشد و او را به گونه‌ای بخواند در واقع دعا کرده است.
وی افزود: دعا و خواندن خدا و خواستن از خدا با یکدیگر متفاوت هستند، خواستن را به زبان عربی مسألت یا مسألت کردن می گویند. الزاماً این طور نیست هر که دعا می کند و خدا را نیایش می کند چیزی هم از خدا بخواهد، حتی ممکن است بیشتر اوقات خواستن و مسألت کردن نیز مطرح باشد؛ موضوع مهم این است که دعا و نیایش در واقع یک خلأ از انسان را پر می‌کند. انسان موجودی است که روح الهی در او دمیده شده و بنا به فرهنگ قرآنی، اگر این انسان ارتباط با خدا نداشته باشد تهی است یعنی احساس نیاز دارد و هیچ چیزی او را پر نمی کند.
این پژوهشگر دینی ادامه داد: در وجود انسان جلوه ای از خدا قرار گرفته است، طبیعتاً وقتی با خدا ارتباط نداشته باشد، احساس خلأ می کند و نمی تواند هویت اصلی خودش را حس کند. در قرآن آیه ای به این مضمون آمده که اگر دعای شما نباشد و ارتباط با خدا نباشد خدا به شما اعتنایی نمی کند به این معنی است که ایجاد احساس هویت در وجود انسان در گرو نیایش و دعاست. اگر انسان بخواهد به خودش هویت انسانی ببخشد در واقع با نیایش، راز و نیاز ، برقراری ارتباط معبود و عبد و ارتباط با خدا می تواند به این اصل مهم و اساسی دست یابد.
این محقق دینی درباره آداب دعا و درخواست از خدا تصریح کرد: معصومین در کلمات و ادعیه شان به ما یاد دادند که چطور باید با خداوند صحبت کنیم، چطور باید چیزی را از او بخواهیم و در خانه شان را بزنیم. این کارها آدابی دارد، به هر حال اینکه چه چیزی مسألت کنیم مهم است. آداب دعا به معنای زمینه هایی که آدم باید فراهم کند تا ارتباط بهتری برقرار کند. این آداب به عنوان مثال شامل با وضو بودن، رو به قبله بودن، در جمع دعا کردن، دست‌ها را بالا بردن، ابتدا و انتهای دعا همراه صلوات بودن. اینها آداب دعاست که در روایات ما گفته شده است.
وی افزود: همه اینها زمینه هایی را فراهم می‌کند تا بهتر بتوانید ارتباط برقرار کنید. این بخش دعا نیست بلکه آداب دعا است. بعضی وقت‌ها معارف بسیار عمیقی در دعاها هست که اگر خود این دعاها تحلیل بشود برای موقعیت های مختلف انسان راه حل های مختلف دارد. برای حالت مریضی، سلامتی، جنگ، صلح و... این دعاها هر کدام خاصیتهای مختلفی دارند به تعبیر حضرت آیت الله بهجت کتاب مفاتیح الجنان خودش یک داروخانه است این دعا مثل داروخانه که انواع و اقسام داروهای بیماری‌ها در آن است، انسان این دعاها را باید بشناسد و با زبان دل بگوید.
حجت الاسلام عالی درباره مسائلی که انسان می‌تواند از خداوند درخواست کند، گفت: در روایات آمده از خدا حتی کوچکترین چیزهای زندگی و مسائل مادی را طلب کنیم، در روایات آمده که به حضرت موسی (ع) گفته شد که: «موسی نمک طعامت را هم از ما بخواه»، حتی اگر کوچکترین چیزهای زندگی باشد به هرحال پیش خداست و جای غریبه نیست. همه چیز را از او بطلبد و این خواستن و طلب درست درجات دارد و بالاترین درجه خواستن از خدا، خواستن خودش است، خواستن این امر که همیشه با خود او باشد و از معبود خود جدا نشود، عاقبت بخیر باشد، خواستن همراهی با اولیای الهی، اما در عین حال چیزهای مادی را هم بخواهد و این همان چیزی است که توصیه شده است.
