ایران در حالی کره را شکست داد که حریف ما با میانگین سنی 24سال به میدان آمد. میانگین سنی تیم ملی اما یک علامت سؤال را بهوجود میآورد؛ اینکه کدامیک از این بازیکنان میتوانند ایران را در جامجهانی با کیفیت فنی بالا همراهی کنند؟ در حال حاضر رحمان احمدی 33ساله است و در سالهای پایانی دوران فوتبالش به سر میبرد. البته برای دروازهبانها، سن ملاک درستی برای تشخیص آمادگی نیست اما رحمان در جامجهانی 34ساله و نزدیکتر به روزهای پایانی فوتبالش میشود.
سیدجلال حسینی 32ساله است و سال آینده پا میگذارد به 33سالگی. امیرحسین صادقی هم مثل سیدجلال است؛ او بازیکن 32سالهای که در جامجهانی 33سالگی را تجربه میکند. پژمان منتظری 30ساله است و سال جامجهانی 31ساله میشود. هاشم بیکزاده 30ساله است و سال آینده برای حضور در مسابقات جامجهانی پا به 31سال میگذارد. آندو 31ساله است که سال بعد میشود 32ساله. جواد نکونام هم سنی بالای 30 دارد. کاپیتان تیمملی 33ساله است که زمان حضور در جامجهانی میشود یک هافبک 34ساله. مجتبی جباری 30سال دارد و اگر در جامجهانی بازی کند با 31سال سن در ترکیب تیمملی قرار میگیرد. مسعود شجاعی 29سال دارد و برای جامجهانی پا به دهه سوم زندگی خود میگذارد. خسرو حیدری هم مثل جباری و بیکزاده 30ساله است که یک سال دیگر تبدیل میشود به یک مدافع هافبک 31ساله. در خط حمله هم نوبت میرسد به رضا قوچاننژاد؛ جوانترین بازیکن تیمملی که 26ساله است و در جامجهانی در قامت یک بازیکن 27ساله میتواند یک مهره سرنوشتساز برای تیمملی لقب بگیرد. جز یک بازیکن، باقیمانده ترکیب اصلی تیم ملی را بازیکنان بالای 30سال تشکیل میدهند.
با این شرایط، کار تیمملی برای حضور در جامجهانی سخت میشود. این را هم میدانیم که تغییر نسل، آن هم یک سال پیش از حضور در جامجهانی کار عاقلانهای نیست و قطعا کیروش همچنین تفکری در سر ندارد. تیمملی با میانگین سنی 30سال و 5ماه، موفق شد کره را در اولسان شکست دهد. حالا برای خیلیها این سؤال بهوجود میآید که آیا این تیم برای حضور در جامجهانی پیر نیست؟ البته شاید حضور چند بازیکن جوان مثل کریم انصاریفرد، یعقوب کریمی، آرش افشین، جهانبخش، محمدرضا خانزاده، محسن مسلمان، پیام صادقیان، محمدمهدی نظری، میلاد غریبی و مصطفی شجاعی بتواند میانگین سنی تیمملی را پایینتر بیاورد.
جلال چراغپور، یکی از کارشناسان فوتبال ایران در این مورد میگوید: «تا آغاز جامجهانی میانگین سنی تیم بالاتر میرود. در دیدار برابر کره هم ما از روی انفجار عضله یک جوان 26ساله به گل رسیدیم. ضمن اینکه قوچاننژاد بازیکنی است که از سوی کیروش دیده شده و توانست آن صحنه را برابر کرهجنوبی بهوجود بیاورد. چند استعداد دیگر نیاز داریم تا به تیم اضافه شود. فکر میکنم کیروش متوجه شده که سن تیمملی در میانه میدان زیاد است. تیموریان، نکونام و سایر بازیکنانی که در میانه میدان بازی میکنند و در سطح اینها هستند سنشان بالا رفته و پدیدهای هم در این قسمت نداریم. شاید دژاگه بتواند میانه زمین را ترمیم کند ولی به غیر از او سایر بازیکنان مانند محمد نوری، پژمان نوری و... پا به سن گذاشتهاند. بنابراین اشکال اصلی ما در این بخش است».
زنگ تفریح نباشیم
چراغپور در قسمت دیگری از حرفهایش تأکید میکند که تیمملی نباید فقط بهعنوان یک شرکتکننده به جامجهانی برود. او میگوید: «باید به این موضوع توجه داشته باشیم که به جامجهانی رفتن و در جام جهانی بازی کردن 2 مقوله جدا از هم هستند. رفتن به جامجهانی شادی خودش را داشت و حالا در جامجهانی بازی کردن مختصات خودش را دارد. برای اینکه در جامجهانی هم مردم خوشحال شوند، احساس شعف کنند و فوتبال ملیمان در ویترین جامجهانی دیده شود و وضعیتی مانند عربستان در جامجهانی پیدا نکنیم، تیمملی باید پروسهای را طی کند. ما نباید زنگ تفریح باشیم و این از همهچیز مهمتر است».
کیروش هم مدتی پیش در یک مصاحبه تأکید کرد که تیمملی نباید زنگ تفریح و جوجه اردک زشت جامجهانی باشد. چراغپور در مورد حرفهای این مربی میگوید: «کیروش هم میداند که این فوتبال خیلی کار دارد و همینطور هم هست. در چند روز گذشته جام کنفدراسیونها برگزار شد و با دیدن بازیها متوجه میشویم که چه اتفاقی در حال رخ دادن است. تأکید میکنم کیروش مربی بزرگی است و کارش را هم خوب بلد است و از این نظر جای نگرانی نیست اما ابزار محدود است».
نقطه قوت ایران چیست؟
چراغپور اشارهای هم به نقطهقوت تیم ملی میکند: «نقطهقوت فوتبال ما این است که بازیکنانمان نمای فردی هوشمندانهای دارند. این نمای فردی که میگویم شاید فقط ویژه ایرانیها باشد یا تنها در بعضی از کشورها دیده شود. اینجا بازیکنی مانند جباری، نویدکیا و کریمی تولید میشود. گلی که برابر کره زدیم بهخاطر هوش قوچاننژاد بود و همهچیز در این ضربهوجود داشت. خداداد عزیزی هم یک نابغه بود و در دیدار برابر آلمان بسیار زیبا ماتئوس را دریبل زد. گلی که به استرالیا زدیم هم ازجمله این حرکتها بود. در مجموع باید بگویم چندان دست و پا بسته نیستیم. کیروش به این نقطه قوت پیبرده و گاهی بازی را بهعهده خود بازیکنان میگذارد. در حال حاضر شجاعی را در ترکیب میگذارد تا چیزی از خودش نشان دهد. او معتقد است اگر توپ برای ما باشد موقعیت خودش ایجاد میشود».
این نوع بازی قبول نیست
تیمملی در حالی بهعنوان سرگروه به جامجهانی رفت که خیلیها معتقدند مردان کیروش بازیهای زیبا و تماشاگرپسندی انجام ندادند. چراغپور در توضیح این دیدگاه میگوید: «احساس من این است که ما تمام موجودیت فوتبالمان را در یک ظرف ریختیم و به مصاف کره، لبنان و قطر رفتیم و اوج فوتبالی که نمایش دادیم مقابل کرهجنوبی بود اما این نوع بازی برای جامجهانی قابلقبول نیست. این یک واقعیت است. نوع بازی با کره برای صعود به جامجهانی خوب بود ولی نمیتوان آن را به جامجهانی برد؛ در این صورت حتما اتفاقات بدی رخ خواهد داد. تیم فعلی با تیم جام جهانی 98که همه در اوج بودند قابل مقایسه نیست. آن تیم، رویایی و غیرقابل تکرار بود و پس از جامجهانی فرانسه چند نفر به اروپا رفتند. در جامجهانی 2006 برابر پرتغال و مکزیک قرار گرفتیم و چند نفر از نسل قبلی هم در تیم ملی حضور داشتند و بعضی از آنها هم با برانکارد از زمین بیرون آمدند. وقتی که از این جامجهانی برمیگردیم فکر میکنم فوتبال ما برای سالها دچار مشکل میشود و در خط حمله و میانی دچار فقر بازیکن میشویم. پس از برگشت از این جامجهانی باید بهصورت جدی به این مسائل بپردازیم».