روز جمعه گذشته ساعت 13:30 به وقت تهران، ین (واحد پول ژاپن) جهش بسیاری بزرگی در برابر دلار و دیگر ارزها داشت، به طوری که تنها ظرف چند دقیقه زوج USD/JPY از 121.33 به 120.74 سقوط کرد که برای این زوج موج بلندی محسوب می‌شود. قدرت گرفتن ین تنها در برابر دلار نبود بلکه در برابر تمامی ارزها تقویت شد.
علت اصلی این مسئله اعلام تصمیم بانک مرکزی چین دال بر افزایش پهنای باند مجاز ارزش یوان در برابر دلار بود. اقتصاد چین، اقتصادی وابسته به صادرات است و برای تقویت این بخش دولت چین سال‌هاست که ارزش یوان را در برابر دلار ثابت نگاه داشته که این مسئله موجب ارزان به نظر رسیدن کالاهای چینی در خارج از مرزهای این کشور شده است که پیامدهای چندان خوشایندی برای آمریکا و اروپا نداشته است.
یک سوم کسری تجاری آمریکا به سبب کالاهای ارزان چینی است و تولیدکنندگان آمریکایی و اروپایی نیز که قدرت رقابت با کالاهای ارزان چینی را ندارند یا بازی را واگذار کرده و تاجران وارد کننده شده‌اند و یا وضعیت موجود را تحمل می‌کنند.
دولت‌های آمریکا و اروپا اگرچه در این سال‌ها تمهیداتی از قبیل وضع سهمیه و شکایت بردن به این طرف و آن طرف اندیشیده‌اند اما همه می‌دانند تا زمانی که خانه از پای‌بست ویران است (ارزان بودن یوان) ترمیم نقش یوان (وضع سهمیه و...) چاره کار نیست، به همین دلیل در سال‌های گذشته فشار بر چین برای آزادسازی ارزش یوان دوچندان شده است.
این نکته لازم به ذکر است که به واسطه رشد سریع اقتصاد چین در چند سال گذشته اگر ارزش ارز این کشور آزاد بود می‌بایست رشد قابل توجهی می‌داشت اما ارز چینی‌ها همچون بادکنکی می‌ماند که رشد اقتصادی هر لحظه در آن می‌دمد و فشار را برای افزایش آن بیشتر می‌کند.
چینی‌ها اینگونه استنباط می‌کنند که آزاد کردن ناگهانی ارز فاجعه اقتصادی به بار می‌آورد که البته سخن درستی است و غربی‌ها نیز چنین انتظاری ندارند اما آیا آنها حتی تدریجا هم در اندیشه این کار هستند؟
در 10 سال گذشته 2 بار ارزش یوان در برابر دلار تا حدودی آزاد شده است. نوبت اول بیست و یکم جولای 2005 بود که یک باند 3درصدی برای حرکت یوان در برابر دلار در نظر گرفته شد و دفعه دوم جمعه هفته گذشته که اندکی پهنای این باند وسیع‌تر شد.
ین به عنوان نماینده جنوب شرق آسیا اتفاقات چین را در تغییرات ارزش خود نشان می‌دهد و در دو روز فوق‌الذکر نیز طوفان برای ین به راه افتاد. موجی که بیست ویکم جولای 2005 به راه افتاد بسیار مهیب‌تر از روز جمعه گذشته بود. در آن روز زوج USD/JPY از 113.00 به 110.00 فرو ریخت و یکی از بیادماندنی‌ترین روزها بازار ارز را بوجود آورد.
در آن زمان فعالان بازار به این امیدوار شدند که این قدم اول است و چین سرانجام سیاست ثابت نگه داشتن یوان را کنار گذاشته است، اما در روزهای بعد بازار پی به اشتباه خود برد. 3 درصد چندان کمکی به مشکلات چین و جهان غرب نمی‌کرد و ثانیا معلوم شد که چینی‌ها صرفا برای سبک کردن فشارها این اقدام را انجام داده‌اند و برنامه مشخصی برای آزاد سازی یوان ندارند.
به همین دلیل در روزهای بعد ین مجددا روند نزولی خود را در پیش گرفت و تمامی آنچه که در آن موج مهیب بدست آورده بود از دست داد. سناریوی روز جمعه نیز تقریبا همین گونه بود. ین بشدت قوی شد اما این بار معامله‌گران که تجربه 2 سال پیش را داشتند تنها چند ساعت در شک به سر بردند و پس از ساعتی ین مجددا ضعیف شد و بازهم آنچه بدست آورده بود را از دست داد.
سوال اینست: آیا چین این راه را ادامه می‌دهد؟ در جواب باید گفت این عمل با میل و رغبت صورت نخواهد گرفت. حقیقت این است که این تصمیم هنگام برگزاری اجلاس گروه 8 و یک هفته پیش از سفر نماینده چین به آمریکا صورت گرفت و پرواضح است که برای کم کردن فشارها بوده تا اقدامی مؤثر و عملی.
بنابراین تنها در صورت افزایش جدی فشارها دولت چین آن هم نه بزودی بلکه در دراز مدت اقدام به آزادتر کردن یوان خواهند کرد که شاید این کار کمک چندانی به ین نکند. بنابراین چنین امواجی عمر کوتاهی دارند و نمی‌توان داستان تلخ ین را تمام شده دانست، ارزی که در سال‌های گذشته کمتر کسی از فروختنش ضرر کرده است.
