ناصرخسرو یکی از خیابان های قدیمی تهران است که از نخستین سال های جنگ و همزمان با آغاز تحریم های همه جانبه علیه ایران، به تدریج به پاتوق فروشندگان داروهای نایاب تبدیل شد؛ کوچه پس کوچه هایی تنگ که هر گوشه آن پر بود از فروشندگان معجون زندگی.
اغلب کسانی که در دو دهه گذشته با داروهای نایاب و کمیاب سروکار داشته اند، خیابان ناصرخسرو را به عنوان تنها مرکز تهیه چنین داروهایی می شناسند. در واقع اغلب داروهای خاص، پس از ورود به کشور از چرخه توزیع داروخانه ای خارج و در خیابان ناصرخسرو عرضه می شدند.
این در حالی است که هنوز هم بیماران برای تهیه دارو های نایاب خود مجبورند با مراجعه به داروخانه های ۱۳آبان و هلال احمر در تهران، نیاز خود را تامین کنند. با این همه، واقعیت آن است که بسیاری از مراجعه کنندگان به این مراکز، هرگز به داروی خود دست نمی یابند.
ناصرخسرو اما داروخانه بزرگی بود که همه جور دارویی در آن یافت می شد. این دارو ها که از سوی باندهای بزرگ و پر قدرت با سوءاستفاده از سهمیه های نهادها و سازمان ها وارد کشور می شد، از سوی دلالان خرده پا خریداری و در نهایت از طریق فروشندگان خرده پا در خیابان ناصرخسرو عرضه می شد.
به رغم اینکه فرمانده نیروی انتظامی و وزیر بهداشت تاکید کرده اند که با پاکسازی خیابان ناصرخسرو قصد دارند تا به توزیع داروها سروسامانی بدهند، اما به نظر نمی رسد تا هنگام ساماندهی عرضه داروهای نایاب در کشور، برخورد با فروشندگان دارو در ناصرخسرو بتواند مشکلی را حل کند.
در این میان هرچند که تاکنون هیچ آمار رسمی درباره تعداد جان باختگان حاصل از نبود دارو بر اثر تحریم و موارد مشابه آن ارائه نشده، اما با یک حساب سر انگشتی می توان حدس زد تعداد جان باختگان کم نبوده است و هیچ کس هم البته مسئولیت آن را برعهده نمی گیرد.
به هر حال باید پذیرفت که چنانچه جغرافیای جرم محدود نشود بسیاری از خیابان های شهر استعداد تبدیل شدن به ناصرخسرویی دیگر را دارند.
درواقع مبارزه با توزیع داروهای قاچاق از طریق اشغال مکان هایی نظیر ناصرخسرو و تنبیه قاچاقچیان دارو به تنهایی به جایی نخواهد رسید و مسئله مبارزه با قاچاق فقط با تکیه به این شیوه شکست خواهد خورد.
مشکل توزیع داروهای قاچاق را باید به شیوه های مختلف نظیر توجه به ضرورت ورود برخی از داروهای مورد نیاز بیماران به کشور و به شیوه قانونی حل کرد.
پزشکان نیز نباید بیماران را به تهیه داروهایی که در فهرست داروهای مجاز کشور قرار ندارد، ترغیب کنند که این امر نیز نیاز به فرهنگ سازی دارد.
زمانی که پزشکان از داروهایی که در فهرست دارویی کشور وجود ندارد برای بیماران تجویز می کنند، بیماران به هر طریقی که شده آن را تهیه می کنند، چرا که این داروها برای بیمارستان لازم است و زمانی که داروخانه ها نتوانند آن را در اختیار بیماران قرار دهند آنان نیز به تهیه آن از مکان غیرمجاز اقدام می کنند.
