اوخر سال گذشته بود که امیر سیاری فرمانده نیروی دریایی ارتش از تأسیس یک پایگاه مهم دریایی در جنوب شرقی آبهای سرزمینی ایران یا همان سواحل "مکران" خبر داد. او این خبر را 29 بهمن ماه سال گذشته در یک همایش در منطقه چابهار داده بود.
آنطور که امیر سیاری گفته بود، این پایگاه دریایی جزو منطقه دریایی کنارک محسوب خواهد شد و نیروی دریایی ارتش پیش از این در این مناطق حضور نظامی نداشت، اما امروز برای دفاع از منافع و منابع آبی کشورمان در این منطقه حضور خواهد داشت.
فرمانده نیروی دریای ارتش وظیفه این پایگاه را کنترل رفت و آمدها اعلام کرده و گفته بود، با حضور نیروی دریایی در این منطقه، باید از این به بعد با اشراف بیشتری بتوانیم رفت و آمدها در منطقه را "کنترل" کنیم.
پسابندر، روستایی کوچک در حاشیه سواحل دریای عمان و در منطقه صفر مرزی ایران و پاکستان واقع شده است.
امیر سیاری سواحل جنوب شرقی را از مهمترین سواحل ایران میداند
در حال حاضر ارتش جمهوری اسلامی ایران در سواحل دریای عمان چندین پایگاه دریایی در اختیار دارد که برخی از آنها نقش منطقه دریایی را ایفا میکنند. منطقه دریایی کنارک، پایگاه دریایی رأس میدانی و حالا پایگاه دریایی پسابندر جزو چند پایگاه مهم ارتش ایران محسوب میشوند.
قرار است که بر اساس اعلام دریادار سیاری، از این پایگاه جهت تأمین و پشتیبانی یگانهای اعزامی به آبهای آزاد و بینالمللی نیز استفاده شود.
اما بر اساس آنچه اخیراً معاون مهندسی نیروی دریایی ارتش اعلام کرده، احداث باند پهپاد، استقرار یگان هوادریا، حوضچه و تأسیسات دریایی و موشکی و آمادهسازی زیرساختهای اولیه برای یگانهای تکاور از جمله اقداماتی است که در راستای ارتقای توان ارتش در سواحل جنوب شرقی بهویژه پایگاه دریایی پسابندر انجام شده است.
اصولاً استقرار پهپاد در یک پایگاه نظامی یا دریایی، نشانگر این است که این پایگاه مأموریت دفاع هوایی و رصد هوایی تحرکات دشمن را هم بهعهده دارد و استقرار تجهیزات مدرن از جمله تجهیزات پهپادی و موشکی در پایگاه پسابندر، ویژگی متمایز کننده این پایگاه محسوب میشود.
در این میان، شاید پسابندر از اهمیت ویژهتری نسبت به بقیه پایگاهها برخوردار باشد؛ براساس برآوردی که سازمانهای بینالمللی در سال 2006 انجام دادهاند، روزانه چیزی حدود 16٫5 تا 17 میلیون بشکه نفت خام از طریق تنگه هرمز و دریای عمان از منطقه خارج و به سرتاسر دنیا صادر میشود.
از سوی دیگر، آمریکا در برخی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، پایگاه دریایی دارد. پایگاه دریایی بحرین که در آن ناوگان پنجم نیروی دریایی ارتش آمریکا مستقر است، شاید مهمترین پایگاه نظامی این کشور در جنوب خلیج فارس باشد.
موقعیت پسابندر در دیواره خلیج گواتر و نقطه صفر مرزی
اما ویژگی مهم این پایگاه آنجا مشخصتر میشود که این پایگاه در منطقه مدخل ورودی دریای عمان مستقر شده است و ازآنجایی که همه کشتیهای جنگی، باربری و نفتکشها فقط میتوانند از طریق دریای عمان وارد منطقه شده و از مسیر تنگه هرمز به خلیج فارس بروند، وجود یک پایگاه نظامی دریایی با تجهیزاتی مدرن در مدخل ورودی این دریا، "موقعیت استراتژیک" آن پایگاه را نشان میدهد یعنی همان موقعیتی که امروز پایگاه دریایی پسابندر داراست.
حالا با توجه به موقعیت خاص پسابندر، این پایگاه میتواند بهراحتی با استفاده از تجهیزات راداری و گشتهای دریایی و پهپادی، تمام رفت و آمدها به این منطقه مهم را رصد کند و بر همین اساس میتوان پایگاه دریایی پسابندر را "چشم رصدگری" برای رصد تمام تحرکات اقتصادی و نظامی در مدخل ورودی دریای عمان و حتی پایش برنامههای دشمن برای حضور نظامی در منطقه خلیج فارس نامید، البته استقرار رادارهایی از جنس "سپهر" نیز میتواند برد رصدگری این پایگاه را بیشتر کند.
حسین دلیریان - تسنیم