مدرن‌ترین نوع جنگ اقتصادی علیه ایران

به گزارش فارس، سردار غلامرضا جلالی رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور و فرمانده قرارگاه دفاع اقتصادی در همایش دفاع اقتصادی و پدافند غیرعامل در حوزه انرژی که در محل شرکت ملی صنایع پتروشیمی برگزار شد، ضمن گرامیداشت یاد رزمندگان وشهدای انرژی و حوزه نفت که در طول دفاع مقدس مردانه جنگیدند و پرچم استقلال و عزت کشور را به اهتزاز در آوردند، گفت: در سال توسعه اقتصادی و حماسه سیاسی با مشارکت بسیار عالی مردم حماسه سیاسی شکل گرفت و شاهد آن بودیم که با تلاش بسیار جدی مجلس شورای اسلامی با نمودی از حکومت مردم سالاری دینی ،صلاحیت وزرای پیشنهادی را به انجام رسانید.

وی افزود: امیدواریم که دولت و وزرای محترم با پشتیبان رای ملت و رای اعتماد که از مجلس گرفتند انشاالله بتوانند برنامه‌ها، ماموریتها و چارچوب‌هایی که دولت مشخص کرده را به نحو احسن انجام دهند.

جلالی ادامه داد: لازم می‌دانم که رای اعتماد مجلس را به وزیر محترم نفت، برادر عزیزمان جناب آقای مهندس زنگنه تبریک عرض کنم و تاکید داشته باشم به شرایط خاص و حساسی که در آن وجود داریم، طبیعتا شرایط امروز با شرایط و مولفه‌هایی که آقای زنگنه در مسند وزارت قرار داشتند کاملا متفاوت است، امیدوارم با درک واقعی از شرایط موجود بتوانند، اقدامات موثر و خوبی را انجام دهند.

وی تصریح کرد: برهمین اساس بر خود فرض دانسته از همه تلاش‌ها و مجاهداتهایی که برادر عزیزمان جناب آقای مهندس قاسمی، در مدت تصدی وزارت نفت کشیدند و زحمات بسیار و شبانه‌روزی و مجاهدت گونه ایشان تشکر و آرزوی توفیق و خدمت هر چه بیشتر در نظام جمهوری اسلامی در مناسب دیگر را برای ایشان آرزومندم.

جلالی ادامه داد: در مراسم تنفیذ، مقام معظم رهبری اشاره فرمودند که جنگ اقتصادی درس هایی را آموخت، یکی از نکات این بود که ما را به سمت ساحت داخلی مولفه قدرت ملی هدایت کرد. این نکته بنیادی ترین مفهوم پدافند غیر عاملی که در بیانات مطرح شد و لازم است شناخت دیگری از دنیا داشته باشیم، شناختی واقع بینانه و جدای از این مباحث سیاسی یا دیپلماسی که برای فریب ملت ها درست می کنند، عدم اعتماد به عناصر و بازی گردان اصلی در صحنه سیاست و حفظ منافع ملی برای کشور و مهندسی و ساختار قدرت ملی کشور، اساسی ترین موضوعی که می تواند برای کشور موثر باشد، با نگاه به قدرت داخل که این موضوع مراوده با خارج نیست، بلکه اتکا به داخل و استفاده از سایر مولفه ها و ظرفیت هاست.

فرمانده قرارگاه دفاع اقتصادی گفت: نکته دوم دیدگاه مقام معظم رهبری در مورد پدافند غیر عامل، مثل مصونیت سازی برای بدن انسان است و انسان را در برابر انواع حملات مصون می‌سازد، بیان ایشان تشبیه کشور به بدن انسان است که کشور را سه لایه تشبیه کردند، معظم له ذکر کردند، مصونیت بخشی در پیکره کشور و جامعه، در دستگاه های اجرایی اتفاق بیفتد؛ پیکره در واقع زیر ساخت های کشور است، جامعه، مردم و دستگاه های اجرایی نظام اجرایی کشور و چیزی که کشور را اداره می‌کند، در واقع مصون سازی با این فرض که طوری کشور را مصون سازی کنیم که اگر دشمن اقدامی کرد هیچ اثری بر کشور نگذارد، به عنوان مثال مصون سازی پزشکی، واکسیناسیونی که انجام می‌گیرد، جلوگیری می‌شود از بیماری‌های مورد نظر، در واقع پایداری کشور را در مقابل تهدیدات در سطح آسیب ناپذیری قرار دهیم.

وی ادامه داد: مفهوم آسیب ناپذیری یعنی حفظ تداوم کارکرد نه حفظ صرفا زیرساخت یا اسکلت کار برای مثال، شبکه المنار(شبکه اطلاع رسانی حزب الله) درجنگ 33 روزه، مورد شدیدترین تهاجمات و بمباران اسرائیل قرار گرفت، تقریبا تمام ساختمان ها تخریب شد ولی حتی یک لحظه هم ارتباط رهبری حزب الله با مردم قطع نشد، یعنی آسیب ناپذیری در برابر حملات و حفظ کارکرد یعنی مفهوم آسیب ناپذیری از موضع اقتصاد کشور و به تبع آن در حوزه انرژی باید این مفهوم شکل بگیرد، با حفظ کارکردها و تداوم که باید بدان توجه جدی شود. در بحث اقتصادی، انتخاب واژگان مناسب در فضای اقتصادی ممکن است، در حوزه‌های دانشگاهی ما را را دچار ابهام سازد.

رئیس سازمان پدافندغیرعامل کشور گفت: در فضای اقتصاد رابطه‌ای بین دو کشور وجود دارد بنام رابطه اقتصادی ، بهترین شکل رابطه یک کشور با کشور دیگر را اتحاد استراتژیک اقتصادی می گویند. از سطح اتحاد استراتژیک که پایین تر بیاییم همکاری استراتژیک است، به همین ترتیب سطح پایین‌تر آن می‌شود حوزه‌های رقابت اقتصادی، رقابت هم زمان با همکاری و رقابت تبدیل می‌شود به حوزه تخاصم.

وی اظهار داشت: اقتصاد را به سه طیف تقسیم بندی کرده‌اند، طیف اتحاد، طیف دوم همکاری و طیف سوم را تخاصم گویند، طیف تخاصم را به چند بخش دیگر تقسیم می‌کنند، اول ممکن است در حذف منفعت کار کنند و در بخش دوم امکان دارد در حوزه‌ اقتصاد یک کشور که نگذارند کشور دیگر حتی منفعت کسب کند و این برترین نوع و شکل رابطه اقتصادی بین دو کشور است که ویژگی های آن این است که هیچ نوع تعامل اقتصادی وجود ندارد، بلکه تخاصم است و دو کشور تلاش می‌کنند علیه یکدیگر فعالیت کرده به تمام مولفه های اقتصادی حمله شود و آن ها را تحت تاثیر قرار دهند که در این صورت جنگ اقتصادی انجام می گیرد، جنگ نظامی برای هدف اقتصادی را هم نوعی جنگ اقتصادی باید نامید مثل جنگ خلیج فارس که امریکایی‌ها جنگ نفت نامیدند ، این جنگ برای تصاحب نفت و تسلط بر منافع نفتی بلند مدت شکل گرفت.

جلالی گفت: مدل دیگر این جنگ، حمله با ابزار اقتصادی به اقتصاد کشور است ، در اینجا دیگر ابزار نظامی نیست بلکه رویکرد نرم است، با این مدل می‌توان جنگ اقتصادی را حمله با استفاده از همه مولفه های قدرت اقتصادی کشور بر علیه قدرت اقتصادی کشور، بمنظور تسلیم کشور هدف در برابر خواسته‌های مهاجم نام برد، این نوع جنگ اقتصادی برابر تحریم قرار ندارد، یعنی این نوع جنگ، تحریم نیست، تحریم یکی از ابزارهای آن است که باید به آن نگاه کرده و دنبال نمود و دلیل آنکه آمریکایی‌ها از این روش استفاده می‌کنند، این است که حوزه‌ اقتصاد حوزه بسیار مهمی بوده و شاید تاثیرگذارترین حوزه، حوزه اقتصاد باشد.

وی ادامه داد: استفاده از قدرت نظامی هزینه زیادی ازجمله هزینه سیاسی، هزینه اجتماعی و فرهنگی دارد که چنانچه از جنگ اقتصادی استفاده کنند دیگر نیازی به این هزینه ها نیست و این امر مهمی است، در حمله نظامی قدرت ریسک پیروزی بالاست. اصلی در استراتژی آمریکا وجود دارد اینکه اطمینان از پیروزی شرط شروع حمله است. از دیگر ابزار، تحریم است که از ماهیت‌های جنگ اقتصادی و مهمترین آن می‌باشد و دیگری، سایبر است که در حوزه‌های بانک و صادرات می‌باشد با محور اقتصادی و با تمرکز بر نظام بانکی.

فرمانده قرارگاه دفاع اقتصادی تاکید کرد: موضوع مهم دیگر در جنگ اقتصادی عملیات روانی است، که عملیات روانی معمولا دو بعد کلی دارد؛ ناامید سازی مردم داخل کشور که یک محور عملیات اقتصادی است و بخش دیگر فضای بیرون از کشور که فضاسازی علیه کشور است.

جلالی گفت: یک حوزه جدی دیگر در بحث جنگ اقتصادی حوزه بانک است که این نیز حوزه‌ای از جنگ اقتصادی است؛ برای مثال وقتی نظام بانکی بسته می‌شود، چه راه حل جایگزینی برابر آن وجود دارد، یا معاملات تحاطری یا اتحاد چند میدانی.

وی افزود: آخرین حوزه، حوزه دیپلماسی اقتصادی هست، به عنوان مثال یک شبکه کنترل تحریم تشکیل شده از سه گروه بهائیان، منافقین و صهیونیستها و بسیج شده‌اند برای کنترل تحریم. در واقع کارشان این است که چنانچه در کشوری جلسه‌ای در خصوص تحریم برگزار شد، دنبال کنند که در چه زمینه‌ای توافق شده، توافقات را پیگیری کرده به نتیجه رسانند.

رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور گفت: جنگ اقتصادی دارای سابقه زیادی است، لیکن مدرن‌ترین نوع آن، جنگی است که علیه ما استفاده می‌شود. این نوع جنگ یکی از پیشرفته ترین نوع آن است که در جهان شکل گرفته است. خوشبختانه اقداماتی که ما در این زمینه انجام داده ایم با خیلی از ظرفیت‌ها با آن مقابله کرده و پاسخ داده ایم.

وی ادامه داد: جنگ اقتصادی اختصاص به دولت یا شخص خاصی ندارد، گاهی ممکن است دوستان فکر کنند جنگ اقتصادی با دولت آقای احمدی‌نژاد است در صورتی که این طور نیست، مشکل آنها با نظام و ماهیت نظام جمهوری اسلامی است نه با افراد. آن‌ها دنبال این هستند که بتوانند توان اقتصادی کشور را کم کنند و در نهایت قدرت ملی ما را کاهش دهند. یکی از بزرگترین اهداف در این مدل جنگ، مردم هستند که مقام معظم رهبری در بخش های مختلف به آن اشاره کرده اند که هدف آن ها در جنگ اقتصادی تاثیر گذاری بر مردم می باشد و این یک نکته با اهمیت است.

جلالی خاطرنشان کرد: سناریوهای مختلفی از جمله اجماع علیه کشور می باشد که در فضای دیپلماسی جهان را علیه کشور متحد کرده و از همه‌ ظرفیتها و قدرتشان علیه کشور ما استفاده کنند. امریکایی‌ها تمام تلاش دیپلماتیکشان را در این حوزه متمرکز نموده‌اند، حال باید دید که وزارت خارجه در این حوزه چه اقدامی انجام داده و آیا متمرکز بر این موضوع می باشد.

جلالی گفت: سناریو دیگر اینکه تلاش می‌کنند که چالش اقتصادی در کشور ایجاد کنند، تا با عدم تامین نیازها، مشکل در حوزه‌ مردم شکل گرفته و دنبال شود؛ با انتقال چالش و تمرکز بر حوزه‌ مردم . زمانی چالش خاصیت دارد که به حوزه‌ مردم منتقل شود در مدل آمریکایی«جنگ بی قاعده» یا جنگ مردم محور، تلاش آن‌ها این است که هر چه می‌توانیم باید مسئله و مشکل در داخل کشور تولید کرده و این مشکل را به مردم منتقل کنیم تا مردم این مشکل را به حکومت منتقل کنند و در واقع مردم را ناراضی کرده و از طریق ابزار عملیات روانی مردم را از نارضایتی به سمت نافرمانی مدنی، شورش و به سمت درگیر کردن با حکومت هدایتشان کرده و مانیتورینگ کنیم.

وی افزود: فعالیت شبکه‌های اجتماعی آمریکایی‌ها بر همین اساس تلاش می‌کند و همیشه این سوال را در سوال‌های دیگر می‌پوشانند که چه میزان فشارهای به مردم منتقل شده است و آیا مردم آمادگی شورش دارند و این یعنی مانیتورینگ جامع و همیشگی افکار عمومی جامعه از طریق شبکه‌های اجتماعی است که چنانچه احساس کنند که به نتیجه رسیده‌اند و قابلیت‌های هدایت به سمت نافرمانی مدنی وجود دارد به سراغ گام بعدی یعنی عملیات ضد امنیتی، انفجار، بهم زدن و ناامن کردن کشور و فشار آوردن و سپس عملیات هم افزار که شامل عملیات سایبری اقتصادی یا عملیات بیولوژیک اقتصادی است و در آخر تسلیم در برابر خواسته‌هایشان.

فرمانده قرارگاه دفاع اقتصادی ادامه داد: عواملی که دشمن علیه ما استفاده می‌کند یکی شکست روحیه خود باروری ملی است، یعنی بپذیریم که این احتمال وجود دارد که نتوانیم در برابر آن‌ها استقامت کرده و باور نداشته باشیم که توان ایستادن در برابر آنها را داریم. موضوع دوم اینکه تاثیر چالش‌ها و زمان و مدیریت آن، کنترل فضای داخلی که بسیار اهمیت دارد و موضوع دیگر را می‌توان سوءمدیریت داخلی نامید که دارای بحث گسترده‌ای است.

رئیس سازمان پدافند غیر‌عامل راه حل‌های مقابله با جنگ اقتصادی را به دو دسته تقسیم کرد و گفت: یک دسته راه حل‌ها سیاسی و دسته دیگر راه حل‌های اقتصادی است و معتقدیم باید هماهنگی بین این دو حوزه انجام گیرد. باید دیپلماسی دفاعی اقتصادی را در حوزه سیاست راه‌اندازی کرده و ادامه دهیم، از کاهش فشار شروع کنیم و با حل و فصل کردن مسائل از طریق سیاسی با همان سه اصلی که در حوزه‌ سیاست خارجی مطرح است، مصلحت، عزت و اقتدار کشور را حفظ کرده و تعامل کنیم. نباید نسبت به حل و فصل مسائل از طریق سیاسی ناامید بود ولی زیاد هم نمی‌توان روی آن سرمایه گزاری کرد، زیرا آن‌ها نشان داده‌اند که راه‌ حلی جزء عقب نشینی و دست برداشتن از ارزش ها و اعتقاداتمان نداریم.

وی اظهار داشت: راه حل بعدی، راه حل اقتصادی است، سرمایه‌گذاری باید بر اساس راه حل اقتصادی انجام پذیرد، اولین مولفه این است که مقاومت کرده و خودمان را اداره کنیم، کشور باید برود به سمت مقاومت، مردم باید بروند به سمت مراقبت. الگوی مصرف باید اصلاح شود و در کل باید فضا، فضای دفاع مقدس اقتصادی شود و یک موضوع بسیار مهم که می‌بایست هدف‌گذاری شود این سیاست‌گذاری در حوزه مردم است زیرا اصلی ترین هدف، آن‌ها هستند.

جلالی تصریح کرد: باید از قشر آسیب پذیر حمایت شود، حمایت از تولید و توزیع کالای اساسی بین مردم. با توجه به نظام هدف‌مندی یارانه‌ها که همه افراد کشور سازمان‌دهی شده‌اند، می‌توانیم به راحتی از اقشار آسیب پذیر حمایت کنیم یعنی تاثیر اقدامات دشمن را بر قشر آسیب پذیر مدیریت کنیم و سیاست از حوزه‌ معیشتی مردم بیرون برود.

وی ادامه داد: حوزه دوم، حوزه تولید می‌باشد، یعنی اولین چیزی که در لیست تحریم قرار گرفت را در لیست تولید قرار دهیم، تحریم را با تولید حل کنیم، نه تحریم را با گدایی دیپلماتیک، زمانی می‌توانیم در حوزه سیاسی حرف بزنیم که در نقطه‌ قوت باشیم نه در نقطه ضعف، به عنوان مثال در جنگ جهانی اول و دوم، یک سوم جمعیت کشور کشته شدند، تلفات خاموش، منابع آن هم بر گرفته از کتاب‌‌های خارجی است که انگلیسی ها در خاطراتشان ذکر کرده اند. برای جلوگیری از تحریم‌ها می‌توانیم لیست تحریم ها را استخراج و برنامه تولید داخل را براساس آن اولویت بندی کرده از تحریم‌ها برای تولید استفاده کنیم.

جلالی تاکید کرد: به عنوان مثال، جداشدن از منابع نفتی که بر اساس سیاست کشور باید در بلند مدت به آن برسیم، حال که بالاجبار دارد به ما تحمیل می شود، از آن استفاده کنیم لذا موضوع تولید داخل بسیار اهمیت دارد، راه حل مبارزه با تحریم صرفا تولید داخل است که هم اشتغال ایجاد می کند، شکوفایی اقتصادی دارد، ما را از وابستگی نجات می‌دهد و گام بعدی یعنی تولید و صادر کردن محصول تولید شده در داخل را به سرانجام خواهد رساند و گام سوم که شکستن محاصره ایجاد شده در قالب جنگ اقتصادی، رفتن به سمت صادرات تولید و فروش تولیدات است.

وی گفت: در سطح راهبردی نکاتی وجود دارد، مسئله‌ای که بسیار مهم است، درک واقعی از مساله داشته باشیم، دشمن را به طور کامل شناخته و ماهیت آن را بدانیم. نکته دوم، تشکیل قرارگاه دفاع اقتصادی است. اولین اینکه بتوانیم اقدامات دشمن را کنار هم بگذاریم، مثلا چنانچه تهاجمی در حوزه زیستی انجام گرفت خطای فردی در نظر گرفته نشود، فرض را بر این گذاشته که مجموعه هستند که روی این موضوع کار می‌کنند مطالب را کنار هم گذاشته و پایش کنیم تا بتوانیم به تحلیل واحد رسیده و بتوانیم گام های بعدی دشمن را که می‌خواهند در مورد اقتصاد ما انجام بدهند حدس بزنیم.

رئیس سازمان پدافند غیر‌عامل اظهار داشت: دومین ابزار این است که اخبار و اطلاعات را در این زمینه تبادل کنیم و هماهنگی داخلی صورت گیرد، به عنوان مثال اقدامات بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، وزارت صنعت، وزارت نفت، حوزه پول، وزارت خارجه با سایر اعضاء کنار هم قرار گیرند و در کل وقتی دشمن طرح حمله می‌چیند ما هم باید طرح دفاعی داشته باشیم تا بتوانیم به آن غلبه کنیم و لذا از واجبات این است که یک طرح دفاع اقتصادی در اقتصاد کلان داشته باشیم و هر حوزه هم در آن راستا برای خود طرح اقتصادی داشته باشد.

جلالی در پایان تصریح کرد: به نوعی دیگر می‌توان گفت طرح‌های توسعه کشور به هر حوزه‌ متاثر از طرح نگاه تهدیدات و اقدامات دشمن باشد و نمی تواند بدون آن قرار گیرد و هماهنگی بین حوزه‌ها و مولفه‌ها و مسئولین اقتصادی کشور باشد، در این برهه از زمان کشور دیگر توان تحمل ناهماهنگی بین بخش‌ها را ندارد. یکی از راه‌های دیگر حداکثر بهره گیری از همه ظرفیت ملی و فراملی و همسو و یار می‌باشد و در یک جمله می‌توان گفت که رقابت با خارج و همکاری با داخل.