اول اینکه از نظر سیاست‌گذاران ترکیه تاکید رهبران کرد عراقی برای وارد کردن این منطقه در دولت منطقه‌ای کردستان، نشانه‌ای از هدف آنها برای استقلال از عراق است.
بر اساس این دیدگاه رهبران کرد عراقی به دلیل منابع نفتی منطقه کرکوک می‌خواهند با استفاده از این منطقه، کشور کردستان از نظر اقتصادی به کشوری نیرومند تبدیل شود. این مغایر با سیاست ترکیه برای یکپارچه نگه داشتن عراق است. این سیاست ترکیه از جنگ اول خلیج فارس در سال 1991 بوده است. دلیل دوم علاقه ترکیه به آینده کرکوک وجود تعداد زیادی از ترکمن‌ها در این منطقه است. دلیل سوم هم نگرانی کلی ترکیه درباره ثبات عراق است.
پیوستن کرکوک به دولت منطقه‌ای کردستان نه تنها با مخالفت ترکیه و ترکمنستان بلکه با اعتراض عرب‌ها و آشوری‌های ساکن در این منطقه و همچنین دولت‌های عرب مواجه است. بنابراین یکی از پایه‌های اصلی سیاست ترکیه درباره عراق مخالفت با پیوستن کرکوک به دولت منطقه‌ای کردستان است. پیشنهاد ترکیه برای این منطقه حمایت از موقعیت ویژه این شهر چند قومی است.
در همین حال ترکیه تلاش‌هایش را بر تعویق همه پرسی معطوف کرد که بر اساس قانون اساسی عراق باید تا دسامبر سال 2007 برگزار شود. دولت ترکیه می‌گوید برگزاری این همه‌پرسی درباره کرکوک که نتایج آن از همین حالا معلوم است، مشکل را حل نمی‌کند بلکه برعکس بر تنش‌ها و بی‌ثباتی شهر می‌افزاید.
ترکیه در چارچوب سیاست‌هایش در قبال عراق از نیمه دهه 1990 شروع به علاقه نشان دادن به ترکمن‌های عراق کرده است. این کار با هدف گسترش نفوذ ترکیه بر تحولات عراق صورت می‌گیرد.
در همین راستا ترکمن‌های عراق گروهی با نام جنبش ترکمن‌های عراق تشکیل دادند که از سوی ترکیه حمایت می‌شود و اکنون به دنبال به رسمیت شناخته شدن از سوی جامعه جهانی به عنوان بخشی از سیاست عراق است. در پایان دهه 1990 ترکمن‌های عراق از طریق ایجاد ائتلاف‌هایی با گروه‌های مختلف در داخل ترکیه، به عاملی مهم در سیاست این کشور هم تبدیل شدند.
ترکیه و جامعه ترکمن‌های عراق، کردها را به اعمال فشار برای به کنترل درآوردن شهرهایی متهم می‌کنند که ترکیب جمعیتی متفاوتی دارند و با این کار در پی بیرون راندن ساکنان عرب و ترکمن از منطقه کرکوک هستند. اما دو حزب اصلی کردستان عراق این اتهام را رد می‌کنند.
کردهای عراق از آغاز جنگ در این کشور کنترل شهر کرکوک را در دست داشتند. آنها هم در شورای شهر و هم در میان شبه نظامیان کرد قدرت دارند و این ابراز نگرانی درباره اعمال نفوذ کردها در تغییر ترکیب جمعیتی شهر کرکوک به دلیل همین قدرت و نفوذ است.
در جریان جنگ سال 2003 عراق و علی‌رغم تضمین‌هایی که قبلاً داده شده بود، اتحادیه میهنی کردستان وارد شهر کرکوک شد و قراردادهای گذشته مربوط به زمین‌ها را بر هم زد. شهر کرکوک در زمان حکومت صدام حسین هدف سیاست‌های عربی سازی صدام قرار گرفت و کردها، ترکمن‌ها، آشوری‌ها و دیگر اقوام این شهر به شدت محدود و سرکوب می‌شدند.
اکنون این بی‌عدالتی که علیه این اقوام صورت گرفته به نوعی باید جبران شود. اما برخورد با این موضوع بسیار حساس است و باید به شیوه‌ای صورت گیرد که کمترین خسارت و هزینه را داشته باشد. از زمان جنگ تاکنون درگیری‌ها و قتل‌های زیادی برای جبران بی‌عدالتی‌های گذشته صورت گرفته‌است. اگر اختلافات به جا مانده از گذشته به آرامی و به بهترین شکل حل شود خشونت و درگیری در کرکوک به حداقل می‌رسد. اما اگر چنین نشود شهر کرکوک به کانون درگیری‌ها و خشونت‌های قومی تبدیل می‌شود.
ترکیه بارها پیشنهاد کرده که کرکوک به کریدور مستقیم زمینی میان ترکیه و بغداد تبدیل شود که این پیشنهاد از سوی حزب دموکراتیک کردستان رد شده است. میزان تجارت ترکیه با عراق با در نظر گرفتن فعالیت‌های اقتصادی ثبت نشده مرزی، به بیش از 10 میلیارد دلار می‌رسد. ترکیه یکی از تامین کنندگان اصلی برق به شمال عراق است.
صدها شرکت مقاطعه کاری ترک در عراق اکنون مشغول فعالیت هستند. عبدالله گل ،وزیر خارجه ترکیه تهدید کرده است که اگر شرایط به همین صورت ادامه یابد همکاری ترکیه در عراق پایان خواهد یافت.
دیلی استار/ 22 می
