این درحالی است که موته به‌دلیل آنکه بالغ بر 12هزار قوچ، میش، کل، بز و آهو را در خود جای داده، به‌لحاظ شمار جمعیت حیات‌وحش، بااهمیت‌ترین پناهگاه حیات‌وحش کشور محسوب می‌شود.
فعالیت مجدد بعد از 38سال
به گزارش همشهری، تاریخ پروانه بهره‌برداری از معدنی که فعالیت آن در مهم‌ترین محدوده پناهگاه حیات‌وحش موته آغاز شده مربوط به پیش از انقلاب (21/3/ 1353) است اما به‌دلیل آنکه عملیات اکتشاف و استخراج معدن، حیات‌وحش این منطقه را با خطر جدی مواجه می‌ساخت، مسئولان وقت محیط‌زیست با بهره‌برداری از معدن مذکور مخالفت کردند.
در واقع فعالیت این معدن از اوایل سال54 به‌طور کلی متوقف شد؛ با وجود این، مشخص نیست چگونه پس از 38سال دوباره برای این معدن مجوز اکتشاف و استخراج صادر شده است؟ این درحالی است که براساس مجوز صادر شده، متولیان معدن مجازند در محدوده‌ای به وسعت 4کیلومترمربع سنگ تراورتن استخراج و برداشت کنند؛ آن هم در محدوده‌ای که بیشترین آبشخورهای حیات‌وحش منطقه را در خود جای داده است.
گزارش‌های دریافتی حاکی از آن است که با آغاز عملیات اکتشاف و ورود ماشین‌آلات سنگین به محدوده مورد نظر، وحوش منطقه متواری شده و برای تأمین آب به مناطق دیگر هجوم برده‌اند و درنتیجه امکان شکار آنها از سوی متخلفان فراهم آمده است.
این گزارش می‌افزاید: ادامه عملیات معدنکاوی مذکور در پناهگاه حیات‌وحش موته که تردد کامیون‌های متعدد را در پی دارد ازیک سو، باعث پراکنش وحوش و برهم زدن آرامش حیوانات و درنتیجه شکار بی‌رویه آنها می‌شود و از سوی دیگر، استخراج سنگ تراورتن سبب تخریب بخشی از بهترین مراتع منطقه می‌شود که از پوشش گیاهی بسیار بالایی برخوردار است.
پناهگاه حیات‌وحش موته در محدوده‌ای به وسعت 220هزار هکتار در جنوب شهرستان دلیجان، جنوب شرق شهرستان محلات، شرق شهرستان گلپایگان و شمال‌شهرستان میمه و شاهین‌شهر واقع شده است؛ با وجود این، تنها 22محیط‌بان حفاظت از این پناهگاه را برعهده دارند. 5پاسگاه محیط‌بانی و 5دستگاه خودرو تمام تجهیزاتی است که در اختیار محیط‌بانان منطقه قرار دارد. اما تنها معدن سنگ تراورتن، پناهگاه حیات‌وحش موته را تهدید نمی‌کند.
معادن متعدد دیگری نیز در این پناهگاه حیات‌وحش فعالند که امنیت وحوش منطقه را باخطر جدی مواجه کرده‌اند که از آن جمله می‌توان به معدن سنگ طلا در قلب منطقه موته، معدن آتش‌کوه در شمال منطقه، معادن جاجرمی و گدارسرخ در غرب منطقه و معادن لای‌بید در جنوب منطقه اشاره کرد. اجازه برداشت از معدن تراورتن آن هم در مهم‌ترین بخش پناهگاه حیات‌وحش موته، این نگرانی را ایجاد کرده که صاحبان معادن متروکه‌ای که در منطقه وجود دارد با شیوه‌های مختلف بتوانند برای این معادن مجوز استخراج کسب کنند و بدین‌ترتیب مجالی برای حیات‌وحش منطقه باقی نماند.
تاخت‌وتاز در مهم‌ترین بانک ژن آهوی ایرانی
مدیرکل دفتر حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره اهمیت پناهگاه حیات‌وحش موته به همشهری گفت: این منطقه که از لحاظ تنوع زیستی یکی از بانک‌های ژن سازمان حفاظت محیط‌زیست محسوب می‌شود، بین استان‌های مرکزی و اصفهان واقع شده اما به‌دلیل توسعه فعالیت‌های صنعتی و معدنی و گسترش سکونتگاه‌ها در این استان‌ها، فشار به این منطقه روزبه‌روز بیشتر می‌شود. عبور راه‌های مواصلاتی اصلی که مرکز ایران را از شمال به جنوب متصل می‌کند و همچنین احداث خط آهنی که قرار است از این منطقه گذر کند از دیگر عوامل تهدید‌کننده این پناهگاه حیات‌وحش محسوب می‌شود.
حسین محمدی تصریح کرد: در حال حاضر بخش عمده جمعیت آهوی ایرانی در استان اصفهان به‌خصوص در پناهگاه حیات‌وحش موته وجود دارد؛ ضمن آنکه سازمان حفاظت محیط‌زیست توانسته است بزرگ‌ترین بانک ژن آهوی ایرانی را در این منطقه ایجاد کند. با وجود این، به‌دلیل فعالیت‌های معدنی و صنعتی و نیز توسعه سکونتگاه‌ها و ایجاد راه‌های مواصلاتی، این زیستگاه حالت جزیره‌ای پیدا کرده و بدیهی است که افزایش این فعالیت‌ها درنهایت باعث از‌بین‌رفتن تنوع ژن و قطع ارتباط بین محدوده‌های مختلف این زیستگاه و سایر زیستگاه‌ها می‌شود که نتیجه آن زوال و نابودی جمعیت حیات‌وحش منطقه است.
مدیرکل دفتر حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست در پایان گفت: با توجه به اهمیت پناهگاه حیات‌وحش موته، انتظار می‌رود متولیان صنعت و معدن مانع از صدور مجوزهایی شوند که جز تهدید و نابودی حیات‌وحش ثمر دیگری ندارد.
