این در حالی است که پسته یکی از مهم‌ترین پتانسیل‌های اقتصادی ایران برای ارزآوری محسوب می‌شود که طی سال‌های اخیر با وجود تحریم‌ها با ارزآوری سالانه 1/6 میلیارد دلاری نقش قابل توجهی در پویایی اقتصاد بین‌المللی ایران داشته است. به گزارش مهر، صنعت پسته در استان کرمان سالانه 1/6 میلیارد دلار ارزآوری برای کشور به همراه دارد اما این رقم سال به سال درحال کم شدن است.
10سال قبل ایران تنها تولید‌کننده پسته جهان محسوب می‌شد و بازارهای آمریکا، اروپا و آسیا در اختیار پسته کاران ایرانی قرار داشت به‌طوری که برخی شرکت‌های پسته ایرانی اقدام به احداث تاسیسات قابل توجهی در بنادر اروپا به‌خصوص در آلمان کرده بودند و کار صادرات، انبار، بسته‌بندی و فروش پسته را از قلب اروپا انجام می‌دادند. اما پس از مدتی کوتاه عدم‌برنامه‌ریزی مناسب برای توسعه باغ‌های پسته و رونق و حمایت از این صنعت موجب بروز مشکلات عدیده‌ای در این صنعت شد درحالی‌که درصورت حمایت از پسته‌داران و ایجاد شرکت‌های سهامی عام و مشارکت همه مردم در این شرکت‌ها و ایجاد زمینه اشتغال در زمینه تولید و فراوری در قالب شرکت‌های تعاونی می‌توانستیم هم اشتغال را گسترش دهیم و هم به قولی انحصار در تولید پسته را از دایره قشری خاص خارج کنیم اما نه‌تنها این کار را نکردیم بلکه با دیدگاه‌های سیاسی خاص حمایت از صنعت پسته را به حداقل ممکن کاهش دادیم. این درحالی بود که در همان زمان نیز کشورهای غربی در حرکتی مشکوک و سیاسی و مطرح کردن آلوده بودن پسته ایران به آفلاتوکسین طی چند سال بازار پسته را در آمریکا و اروپا از دست ایرانی‌ها خارج کردند.
آمریکا، ترکیه و یونان مهم‌ترین رقیب‌های ایران در بازار جهانی
همزمان نیز دشت‌های گسترده فلوریدای آمریکا و دشت‌های ترکیه و یونان به کشت پسته اختصاص یافته بود. هر چند یونان در این میان نتوانست خود را موفق نشان دهد، در حال حاضر کار به جایی رسیده که نه‌تنها بازار کشورهای اروپایی بلکه بازار بسیاری از کشورهای همسایه در دست تولید‌کنندگان آمریکایی پسته است. محمد نظری‌زاده، کارشناس اقتصادی استان کرمان و فعال صنعت پسته در گفت‌وگو با مهر در این خصوص اظهار داشت: استان کرمان به‌صورت سنتی قطب تولید پسته در جهان محسوب می‌شود و در این میان رفسنجان مهم‌ترین مرکز تولید پسته در استان کرمان است.
وی افزود: 80درصد پسته ایران هم‌اکنون در استان کرمان تولید می‌شود و این نشان از اهمیت کشاورزی در این استان دارد. این فعال اقتصادی گفت: پسته کالایی لوکس صادراتی است و حتی در شهرهای تولید‌کننده نیز به‌عنوان آجیل رایج استفاده نمی‌شود زیرا جنبه ارز آوری آن مهم‌تر است اما اینکه می‌گویند در انحصار افرادی خاص است اینگونه نیست زیرا هر فردی می‌تواند با سرمایه‌گذاری، تلاش و زحمت و صبر در این صنعت حضور یابد. وی گفت: خشکسالی در کرمان مهم‌ترین چالش استان است به‌طوری که هر سال به‌دلیل بی‌آبی بخشی از باغ‌های استان خشک می‌شود.
دلالان موجب گرانی پسته در بازار داخلی هستند نه تولید‌کنندگان
وی افزود: خشک‌شدن باغ‌های پسته یعنی کاهش تولید، کاهش اشتغال، افزایش بیکاری، کاهش صادرات ملی و در نهایت بروز تبعات مختلف اقتصادی و اجتماعی در استان کرمان. این صادر‌کننده پسته گفت: هر سال نهاده‌های تولید، مثل: کود، سم، نیروی کار گران‌تر و آب کمتر می‌شود و در نهایت قیمت تمام‌شده برای کشاورز ایرانی افزایش می‌یابد و دیگر توان رقابت با تولید‌کننده خارجی که از تمام امکانات استفاده می‌کند را ندارد اما طوری گفته شده که جامعه این تصور را دارد که هر سال بر سود تولید‌کننده افزوده می‌شود. وی گفت: در بازار داخلی دلیل گرانی پسته تنها دلالان هستند؛ همان عاملی که بارها به مسئولان گفته شده در زمینه کالاهای مختلف مخرب است اما هیچگاه چاره‌ای برای آن اندیشیده نشده است. وی بیان داشت: اگر فکری به حال این اوضاع و جو‌سازی علیه پسته‌کاران نشود، به‌زودی پسته آمریکا و ترکیه در بازار ایران هم وارد می‌شود و با این وضعیت خشکسالی هم دیگر اثری از باغ‌های پسته در کرمان نمی‌ماند.
سالانه 20هزار هکتار باغ پسته در کرمان خشک می‌شود
نایب‌رئیس اتاق ایران نیز از خشک‌شدن سالانه 10درصد باغ‌های پسته استان کرمان خبر داد. محسن جلال‌پور افزود: طبق آمار موجود 200هزار هکتار باغ پسته در استان کرمان وجود دارد که بیشترین حجم باغ‌های پسته ایران را تشکیل می‌دهد و پایه اقتصادی استان محسوب می‌شود.وی ادامه داد: طبق بررسی‌های صورت گرفته هر سال حداقل 20هزار هکتار باغ پسته در استان کرمان خشک می‌شود و این سرمایه ملی است که هر سال هدر می‌رود. رئیس اتاق بازرگانی استان کرمان گفت: اگر برای حل این مشکل چاره‌اندیشی نشود به‌زودی این صنعت از بین می‌رود و باید این محصول را از سایر کشورها وارد کنیم.
