تاریخچه رسمی استفاده از سلاح شیمیایی در جهان به سال 1915برمیگردد؛ وقتی آلمان در جنگ جهانی اول، از گاز سمی برای تصرف شهر ایپر در بلژیک استفاده کرد. آمار کشتهشدگان این حمله متفاوت است و از 5هزار تا 15هزارنفر گزارش شدهاست. بعد از آن، بریتانیا در دهه 1920از گاز سمی نامعلومی علیه عراقیها و عمدتا کردهایی که علیه حکومت استعماری بریتانیا در عراق اعتراض و شورش کردند، استفاده کرد.
وینستون چرچیل نخستوزیر پیشین بریتانیا آشکارا از استفاده از سلاح شیمیایی حمایت میکرد و مخالفان این جنگافزار را افرادی دلنازک میخواند. سپس در سالهای 1935و 1936، نظامیان ایتالیا در جنگ حبشه از گاز خردل علیه کشورهای لیبی و اتیوپی استفاده کردند. این حمله 15هزار کشته به جا گذاشت.ژاپن نیز از گاز خردل و سیانور و کلر در جنگ با چین استفاده کردهاست. این اقدام در سال 1945تا 1947روی داد. برآورد دقیقی از شمار تلفات این حملات وجود ندارد.
آمریکا در جنگ ویتنام در سالهای 1955تا 1975، برای نابود کردن جنگلهایی که مخفیگاه چریکهای ویتکونگ بود، از مادهای سمی به نام عامل نارنجی استفاده کرد. وزارت خارجه ویتنام میگوید نزدیک به 5میلیون ویتنامی در معرض این ماده سمی قرار گرفتند و بیش از 400هزار نفر از آنها کشته یا معلول شدند. هنوز هم در ویتنام کودکان معلولی متولد میشوند که پزشکان میگویند عامل نارنجی باعث معلولیت آنها شدهاست.
آمریکا هرگز این اتهام را قبول نکرده و همواره آن را رد کردهاست اما در سالهای اخیر پذیرفت برای پاکسازی منطقه از ماده سمی موسوم به عامل نارنجی، سرمایهگذاری کند. عراق در جنگ 8ساله علیه ایران، از گاز خردل، گاز اعصاب، گاز خفهکننده و سیانور استفاده کرد. به تازگی نشریه آمریکایی فارین پالیسی به نقل از اسناد تازه منتشرشده سیا نوشت، آمریکا از تصمیم و برنامه صدام برای حمله شیمیایی علیه ایران مطلع بوده ولی کاری برای جلوگیری از آن انجام نداده است.
هزاران مجروح شیمیایی در ایران اکنون قربانیان زنده فاجعهای هستند که توسط صدام در جنگ 8ساله صورت گرفت. صدام علیه مردم کشور خودش هم از این سلاح مرگبار استفاده کردهاست. در سال 1988، صدام با حمله شیمیایی به حلبچه به نیت خودش از کردهای عراقی بهخاطر همراهی با ایران در جنگ انتقام سختی گرفت. در این حمله هولناک هزاران غیرنظامی کشته شدند.
مظنونین همیشگی
تاکنون آمریکا، روسیه، لیبی، عراق، هند و آلبانی کشورهایی هستند که آشکارا سلاح شیمیایی دارند و داشتن آن را اعلام کردهاند. البته کشورهای دیگری هم هستند که ظن آن میرود سلاح شیمیایی داشته باشند. ازجمله آنها آنگولا، کرهشمالی و کرهجنوبی هستند. همچنین رژیم صهیونیستی که همواره درباره توان تسلیحاتیاش سیاست ابهام را در پیش گرفته و مثلا با وجود اینکه همه میدانند مسلح به سلاح هستهای است اما داشتن آن را نه رد میکند و نه تأیید یکی از مظنونان اصلی داشتن زرادخانه تسلیحات شیمیایی است. اخیرا نشریات آمریکایی هم وجود چنین سلاحهای مرگباری را در رژیم صهیونیستی تأیید کردهاند.
در این میان بعضی کشورها زیرنظر دفتر خلع سلاح سازمان ملل متحد، نابودی زرادخانههای تسلیحاتی خود را آغاز کردهاند. ازجمله این کشورها هند، آلبانی و احتمالا کرهجنوبی هستند. روزنامه واشنگتنپست اخیرا نوشت، آمریکا 90درصد از سلاحهای شیمیایی خود را نابود کردهاست. براساس گزارش واشنگتنپست، روسیه هم 70 درصد از زرادخانه شیمیاییاش را از بین بردهاست. البته زرادخانههای شیمیایی کشورها لزوما نابود نمیشوند و بعضی از آنها زیرنظر دفتر خلع سلاح سازمان ملل، به تاسیسات و امکاناتی با مصارف صلحآمیز تبدیل میشوند.