همچنین در برخی موارد مشکلات دهانی میتواند نشانه سایر بیماریها، مانند دیابت باشد.
به گزارش لایوساینس این گزارش همجنین بیماری لثه را با بیماری قلبی، زایمان زودرس و حتی آرتریت زانو ارتباط داده است.
دکتر دانلد راتکلیف، رئیس بخش طب دندانی در بیمارستان دانشگاهی ستاتن آیلند در نیویورک میگوید: "دهان محل ورودی به بقیه بدن ما است."
به گفته او پژوهشهای فزایندهای حاکی از آن است که رابطهای میان باکتریها- و التهابی که باکتریها در دهان ایجاد میکنند- و بسیاری از بیماریها وجود دارد."
از جمله بیماریهایی که بهداشت دهان بر آنها موثر است، میتوان به این موارد اشاره کرد:
دیابت
یک عارضه دیابت بیماری لثه است. تاثیر دیابت با شیوههای گوناگون بر رگهای خونی میتواند جریان خون را مختل کند، و این وضعیت به نوبه خود لثهها را تضعیف میکند و آنها را در معرض عفونت قرار میدهد. دیابت همچنین در مواردی که به درستی درمان نشده باشد، قند خون را بالا میبرد، و میزان بالی قند یا گلوکز خون رشد باکتریها در دهان را تشدید میکند.
یک بررسی در سال 2011 نشان داد که دندانپزشکان میتوانند افراد مبتلا به دیابت را در 73 موارد فقط بر اساس شمارش دندانهای از دسترفته و معاینه شکاف غیرطبیعی میان دندانها و لثهها تشخیص دهند. اگر دندانپزشکان نتایج آزمایش خون بیماران را هم بدانند، میزان دقت تشخیصیشان درباره دیابت به 92 درصد میرسد.
بسیاری از افراد دچار دیابت از بیمار بودن خود خبر ندارند، و بر اساس نتایج این بررسی دندانپزشکان میتواند نقش عمدهای در شناسایی افراد دیابتی ایفا کنند.
بیماری قلبی
چندین بررسی بیماریهای پریودنتال، یا عفونتهای باکتریایی مزمن لثهها، را با افزایش خطر حمله قلبی و سکته مغزی ارتباط دادهاند.
برای مثال یک بازبینی 9 بررسی پیشین در سال 2003 نشان داد که افراد دچار بیماری پریودنتال در مقایسه با افراد فاقد این بیماری 19 درصد بیشتر در معرض خطر دچار شدن به بیماری قلبی- عروقی قرار دارند.
دلیل این رابطه روشن نیست. برخی از پژوهشگران معتقدند که بیماری پریودنتال التهاب در بدن را افزایش میدهد، و این امر به نوبه خود یک عامل خطرساز برای بیماری قلبی است. سایر دانشمندان حدس میزنند که ممکن است باکتریها از دهان به درون جریان خون راه پیدا میکند، و در ساخته شدن پلاکهای مسدودکنننده شریانها شرکت میکند. یک بررسی در سال 2005 بوسیله پژوهشگران دانشگاه کالیفرنیا وجود باکتریهای دهانی را درون پلاک شریانی را ثابت کرد.
با این حال هنوز بسیار زود است که گفت بهداشت بدن دهان واقعا باعث بیماری قلبی شود. به گفته انجمن قلب آمریکا این دو عارضه عوامل خطرساز متعدد مشابهی دارند، از جمله سیگار کشیدن، سن بالا و دیابت و این امر ممکن است توضیحدهنده همراهی این دو بیماری با یکدیگر باشد.
سال گذشته انجمن قلب آمریکا اعلام کرد که شواهد قطعی درباره اینکه بیماری لثه واقعا باعث بیماری قلبی شود، یا اینکه درمان مشکلات دندانی از بیماری قلبی پیشگیری کند، وجود ندارد.
با این وجود در برخی از عوارض قلبی، رابطه میان بهداشت دهان و بیماری قلبی تثبیتشده تر است. آندوکاردیت، عارضهای که شامل التهاب پوشش داخلی دریچههای قلب است، بیش از همه ناشی از باکتریها ( از جمله باکتریهای دهانی)است که وارد خون میشوند و به قلب میرسند.
اگر وضع بهداشت دهانی شما نامناسب باشد، فعالیتهایی مانند مسواک زدن بافت دهانی را پاره میکند و به باکتریها اجازه میدهد که به جریان خون وارد شوند. اما آندوکاردیت در افراد دارای قلب سالم به ندرت رخ میدهد.
بهداشت دهانی و بارداری
بررسیها بیماری پریودنتال و افزایش خطر زایمان زودرس در زنان باردار را با هم ارتباط دادهاند. با وجود اینکه این بررسیها نمیتوانند ثابت کنند که عفونتهای لثه باعث زایمان زودرس شدهاند، فرضیه برخی از پژوهشگران این است که پاسخ ایمنی به چنین عفونتهایی ممکن است باعث تحریک زایمان زودرس شود.
اما به نظر نمیرسد درمان بیماری پریودنتال خطر زایمان زودرس را کاهش دهد. یک بررسی در سال 2011 در استرالیا نشان داد که زنان مبتلا به بیماری پریودنتال نسبت به زنان فاقد این بیماری مدت بیشتری طول میکشد تا باردار شوند.
آرتریت زانو
یک بررسی در سال 2012 نشان داد باکتریهای دهان ممکن است در برخی از موارد استئوآرتریت (آرتروز) زانو و آرتریت روماتوئید نقش داشته باشند. این پژوهشگران مایع سینوویال، مایع درون مفصل، در 36 نفر مبتلا به آرتریت زانو را مورد آزمایش قرار دادند. در پنج نفر از بیماران باکتریهای لثه درون این مایع یافت شد. در دو بیمار باکتری یافتشده در مایع مفصلی با باکتری یافتشده در دهان مشابهت ژنتیکی داشت.
به گفته این پژوهشگران وجود باکتری در مفاصل ممکن است آرتریت را تشدید کند. البته با توجه به کوچک بودن شمار افراد مورد بررسی در این پژوهش، بررسیهای بیشتری مورد نیاز است تا ثابت شود که آیا باکتریهای دهانی میتوانند باعث آرتریت شوند یا آن را بدتر کنند یا نه.
بیماری تنفسی
باکتریهای دهانی در صورت که فرد پلاک دندانی را استنشاق کند، ممکن است به ریهها هم راه پیدا کنند. این امر ممکن است به ذاتالریه یا سایر بیماریهای شدید تنفسی بینجامد.
خطر این رویداد در افراد دچار بیماریهای زمینهای مانند عوارض ناتوانکننده دستگاه ایمنی بیشتر است.
ورود باکتری به راههای هوایی ممکن است بیماریهای مزمن ریوی مانند آمفیزم را تشدید کند.
سابقه کامل پزشکی
بسیاری از افراد فکر میکنند که وضعیت بهداشت دهانیشان بر بقیه بدنشان موثر نیست. در واقع بسیاری از آنها هنگامی که به دندانپزشک مراجعه میکنند سابقه پزشکی کاملشان از جمله داروهایی که مصرف میکنند، را بیان نمیکنند.
دکتر رادکلیف میگوید: "افراد فکر نمیکنند که ما به دانستن برخی از این اطلاعات نیاز داریم، زیرا فکر نمیکنند این موارد به دندانپزشکی ارتباطی داشته باشد."
به گفته او برای مثال افرادی که به علت سرطان پستان، سرطان پروستات، و پوکی استخوان دارو مصرف میکنند، توجهی نمیکنند که این داروها بر توانایی ترمیم استخوانی تاثیر میگذارد.
او میگوید: "اگر ما دندان این افراد را بکشیم، استخوان ممکن است بهبود پیدا نکند و این امر زمینه عفونت را فراهم میکند."
به گفته رادکلیف باید به بیماران درباره اهمیت بیان سابقه پزشکیشان به دندانپزشکشان آگاهی داد، تا ضمن اعمال دندانپزشکی آسیب نبینند.