هدف اصلی از افتتاح این تالار، عرضه محصولات صادراتی و انجام مبادلات بینالمللی و تبدیلشدن ایران به مرجع قیمت برخی از کالاها در سطح منطقه و حتی در جهان بود. اما از آن زمان تاکنون محصولات پتروشیمی و فراوردههای نفتی به صورت پراکنده و نامنظم در تالار صادراتی بورس کالا عرضه شدند و شرکتهای پتروشیمی عمدتا بهصورت مستقل به صادرات محصولاتشان پرداختند.
در این بین نتیجه مثبت را شرکتهایی گرفتند که به سازوکار معاملات بورس اعتماد کرده و کالاهای خود را ازطریق بورس به بازارهای جهانی صادر کردند. بهعنوان نمونه تولیدکنندگان بزرگ قیر کشورمان پس از چند سال عرضه محصولاتشان در بورس، شاهد استناد مراجع معتبر بینالمللی به نرخهای قیر ایران هستند.
همچنین در بخش مبادلات صنعتی و معدنی، به اذعان تولیدکنندگان سنگ آهن کشور، آنها در هیچ بازاری نمیتوانستند با چنین شفافیت و رقابتی کالاهای خود را قیمتگذاری و صادر کنند. براین اساس، تمام این شرایط باعث شده تا کارشناسان اقتصادی بر صادرات انواع محصولات پتروشیمی و فراوردههای نفتی ازطریق بورس کالا تاکید کنند.
طبق آمار،55 تولیدکننده در تالار صادراتی بورس کالای ایران اقدام به عرضه میکنند. از مهمترین عرضهکنندگان صادراتی در تالار محصولات صنعتی و معدنی این بورس طی 6ماه نخست سال جاری میتوان به معادن سنگ آهن جلالآباد، سنگان، میشدوان، گلگهر(2و4)، سورک و شرکت ککسازی زرند اشاره کرد.
عباس یعقوبی مدیر امور ناظران و تالارهای بورس کالا با اشاره به این موضوع گفت: در تالار فراوردههای نفت و پتروشیمی بورس کالای ایران نیز شرکتهای پالایشی مانند نفت تبریز، نفت اصفهان، نفت شازند اراک و نفت بندرعباس به همراه مجتمعهای پتروشیمی مانند پتروشیمی کرمانشاه، خارک، آبادان و شرکت نفت بهران نسبت به عرضه تعدادی از کالاهای تولیدی خود اقدام کردهاند. وی با بیان استقبال تولیدکنندگان قیر از عرضه کالا در تالار صادراتی بورس کالای ایران گفت: هم اکنون 27شرکت تولیدکننده قیر، انواع قیر تولیدی خود را از طریق رینگ صادراتی بورس کالای ایران برای صادرات به بازارهای جهانی عرضه میکنند و از عمدهترین عرضهکنندگان گروه قیر در تالار صادراتی بورس کالای ایران میتوان به شرکتهای نفت جی، نفت پاسارگاد، توسعه کروس انرژی، قیر آکام، نگین فخر آذربایجان، بام گام عایق ارومیه، آذربام عایقکار، ایزوگام تبریز، بامگستر زرینشرق، نگین گام پارس و ... اشاره کرد.
ارتقای کیفیت و استاندارد قیر
یعقوبی با بیان اینکه قبلا فقط 2شرکت نفت پاسارگاد و نفت جی در تالار صادراتی بورس کالا نسبت به عرضه قیر اقدام میکردند، گفت: امروز بورس کالای ایران با فراهمکردن بستری مناسب در تالار صادراتی خود توانسته است به این میزان تنوع در شرکتهای عرضهکننده قیر دست یابد. ضمن آنکه با استفاده از گواهینامه صادراتی بورس کالا که خود نقطه قوت و اتکای معاملات صادراتی محسوب میشود و تعاملات صورتگرفته با گمرک جمهوری اسلامی ایران، میتوانیم شاهد شفافیت هرچه بیشتر معاملات صادراتی باشیم. وی افزود: از سوی دیگر با توجه به اینکه شرکتهای تولیدکننده قیر برای عرضه این کالا در تالار صادراتی بورس ملزم به دریافت گواهینامه استاندارد ملی قیر هستند، این امر موجب تولید قیر با کیفیت بالاتر و ارتقای استاندارد این کالا در کشور شده است. مدیر امور ناظران و تالارهای بورس کالای ایران گفت: تالار صادراتی این بورس از سال گذشته تاکنون میزبان عرضه 66 زیرگروه کالایی مختلف از انواع محصولات صنعتی، معدنی و فراوردههای نفتی و پتروشیمی بوده است. او در این خصوص ادامه داد: از دیگر فراوردههای نفتی عرضهشده در تالار صادراتی علاوه بر قیر میتوان به گوگرد، اوره، روغن، انواع حلالها، سود کاستیک و... اشاره کرد. همچنین در گروه محصولات صنعتی و معدنی سنگ آهن دانه بندی و کک از جمله محصولات عرضهشده در این تالار هستند.
رکورد 114 میلیون دلاری تالار صادراتی
یعقوبی گفت: بالاترین حجم و ارزش معاملات تالار صارداتی طی 6 ماه نخست سال، به هفته منتهی به 20شهریور ماه اختصاص دارد. طی هفته مذکور ( 16 الی 20 شهریور ماه) ارزش معاملات به 114میلیون و 817 هزار دلار بالغ شد که این رقم رکوردی تازه را در معاملات هفتگی تالار صادراتی بورس کالای ایران ثبت کرد.
رشد 85درصدی حجم معاملات صادراتی
یعقوبی ادامه داد: تالار صادراتی بورس کالای ایران طی 6 ماه نخست امسال در مجموع شاهد معامله بیش از 2 میلیون و 700 هزار تن کالا به ارزش حدود 951 میلیون دلار بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر حجم 85درصد و از نظر ارزش بیش از 19درصد افزایش نشان میدهد. یعقوبی گفت: در 6 ماه نخست امسال تالار صادراتی بورس کالای ایران شاهد معامله 10 هزار تن گوگرد به ارزش بیش از 685 هزار دلار، 300 تن مواد شیمیایی به ارزش بیش از 109 هزار دلار، 100تن کک به ارزش بیش از 24هزار دلار، حدود یک میلیون و 317هزار تن قیر به ارزش بیش از 808میلیون دلار و 8هزار تن حلال به ارزش بیش از 9میلیون دلار بود. او افزود: طی 6 ماه اخیر یک میلیون و 450 هزار تن سنگ آهن دانهبندی به ارزش بیش از 132 میلیون دلار در تالار صادراتی معامله شد که از نظر حجم 480درصد و از نظر ارزش 618درصد رشد را نسبت به مدت مشابه سال قبل نشان می د
بورس کالا؛ مرجع قیمتگذاری
عبدالکریم هاشمی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی نیز گفت: هماکنون ایران در تولید بسیاری از محصولات مانند محصولات پتروشیمی سرآمد منطقه است و میتوانیم با صادرات این کالاها از طریق بورس کالا، به مرجع و الگوی قیمتگذاری در منطقه تبدیل شویم.
او افزود: بورس کالا یک مرجع قانونی، شناختهشده و پذیرفتهشده در عرصه داخلی و بینالمللی است و باید محصولات مختلفی را که در آنها دارای مزیت هستیم، ازطریق این بازار شفاف و رسمی به بازارهای جهانی عرضه کنیم. بهگفته هاشمی، تحقق این کار بزرگ، منافع زیادی را برای کشور و صنعت پتروشیمی به دنبال دارد، بهطوریکه کالاها در بازاری رقابتی و کاملا شفاف، کشف قیمت و صادر میشوند و امکان ایجاد رانت و حضور دلالان و واسطهها در مبادلات وجود نخواهد داشت. او با تاکید براینکه بورس کالا بهترین مکان برای صادرات کالاهای مختلف است، گفت: زمان آن فرارسیده است که به بورس کالا بیش از گذشته اعتماد کنیم.
لغتنامه بورس کالا
پارازایلین در ماده اولیه الیاف مصنوعی، ترفتالیک اسید، صنایع دارویی، حشرهکشها و حلالها مورد استفاده قرارمیگیرد. بنزن نیز به عنوان یک حلال برای صمغها، روغنها، پلاستیکها، رنگها، چربیها و لاستیک استفاده میشود. یکی از کاربردهای عمده بنزن در تولید سایر ترکیبات شیمیایی مانند نایلون، رزین، پلاستیکها، الیاف سنتزی، رنگینهها، لاستیکها، آفتکشها، شویندهها و داروهاست. گفتنی است، در حال حاضر بیشترین مصرف اتیلن گلایکول به منظور تولید سیال خنککننده موتور است. از اتیلن گلایکول به عنوان ضدیخ در خودرو و ماشینآلات استفاده میشود. وکیوم باتوم نیز ماده اولیه تولید قیر و نفتکوره است و 70درصد ماده اولیه نفت کوره VB است. لوبکات ماده اولیه جهت تولید انواع روغنهای روانکننده و صنعتی است که خوراک کارخانههای روغنسازی است. اسید کلریدریک یا هیدروکلرید اسید نیز ترکیبی از هیدروژن و کلر است که رایجترین کاربرد آن تولید جوهرنمک است. این اسید بسیار قوی و خورنده بوده و در از بینبردن جرم سرامیکها بسیار مؤثر است. همچنین این محصول در پاککردن فلزات، صنایع ساخت رنگ و صنایع تولید دارو استفاده می شود.