این روزها زمزمههایی از تغییرات مرکز هنرهای نمایشی و قوانین اجرای تئاتر، دلجویی از هنرمندان قدیمی و باز شدن فضای تئاتر به گوش میرسد. در این میان برگشت برخی از بازیگران به صحنه تئاتر که سالها از آن دور بودند را میتوان ادامه امید به روزهای خوب برای تئاتر دانست.
حضور رضا کیانیان و علیرضا خمسه در تئاتر«عرق خورشید، اشک ماه» از این منظر اتفاق خوشایندی است که این دو بازیگر هر دو سابقه تئاتری داشتهاند. رضا کیانیان از سال ۱۳۴۵ بازیگری تئاتر را آغاز کرد و در نمایشهای آنتیگونه، خرده بورژوا، چهرههای سیمون ماشا، ازدواج آقای میسیسیپی، یادگار سالهای شن و... بازی کرد. فروردین ۸۹ با بازی در نمایش «پروفسور بوبوس» به کارگردانی آتیلا پسیانی بعد از ۶سال دوری از تئاتر دوباره به صحنه نمایش بازگشت. حالا او پس از گذشت 4 سال با بازی در نمایش عرق خورشید، اشک ماه باز هم به کارگردانی آتیلا پسیانی اعلام میکند که در سن 62 سالگی برادریاش را نسبت به تئاتر و بازیگری ثابت کرده است. او بازی در تئاتر را لذتبخشترین لحظه زندگی خود میخواند. با این حال کیانیان معتقد است: یک مرکز هنرهای نمایشی سالم کاری میکند که چنین بازیگری روی صحنه بازی کند ولی اگر چنین کاری انجام ندهد به یک مرکز هنرهای ضدنمایشی تبدیل میشود!
این بازیگر که در سالهای اخیر بیشتر در سینما و تلویزیون فعالیت داشته در سال1391 و در آیین بدرقه حمید سمندریان به خانه ابدی از حسرت این استاد بزرگ تئاتر برای اجرای نمایش «گالیله» سخن گفت. حال امروز او در مورد خودش به حسرت بازی در نقشهایی اشاره کرد که دوست دارد در تئاتر آن را اجرا کند. او نوک انتقاد دورشدن خودش از تئاتر را به سمت مرکز هنرهای نمایشی گرفت؛ «به خدا از تئاتر فاصله نگرفتهام اما مرکز هنرهای نمایشی کاری میکند که تئاتر از من فاصله بگیرد!»
اما بازیگر دیگر این گروه علیرضا خمسه است که در سال ۱۳۵۷ به فرانسه رفت و یک سال و نیم در مدرسه ونسن، آتلیه اگوستوبوال و آتلیه سیته یونیور سیته پاریس، دورههای مربوط به پانتومیم، حرکات بدنی و بازیگری را فراگرفت. خمسه هم خود را بازیگر تئاتر میداند و درباره دوری چندسالهاش از تئاتر به شرایط نامناسب تئاتر اشاره دارد؛ «این سالها برای تئاتر خوب نبود. همه بچههای تئاتر از وضعیت مالی آن شکوه و ناله داشتند. ما در تئاتر تأمین نمیشویم مگر اینکه در کنار آن کار تصویری انجام دهیم و دلیل غیبت من همین بود.»
پارسا پیروزفر که در سال1382 برای بازی در فیلم «مهمان مامان» جایزه بازیگری هشتمین جشن خانه سینما را دریافت کرد، تجربههای متفاوتی در عرصههای مختلف هنر دارد؛ از طراحی و نقاشی که فارغالتحصیل این رشته است گرفته تا مجسمهسازی، ساختن بنرهای تبلیغاتی، دوبله و همچنین شرکت در نمایشنامههای رادیویی. پیروزفر در سال 1374 در مؤسسه هنرهای نمایشی استاد سمندریان دوره بازیگری را تجربه کرد. تجربه بازی او در عرصه تئاتر به اواسط دهه 70 و بازی در نمایش بینوایان به کارگردانی بهروز غریبپور برمیگردد و در سال1377 در نمایش «بانو آئویی» به کارگردانی بهرام بیضایی بازی کرد و سال 1380نمایشنامه «هنر» یاسمینا رضا را کارگردانی کرد. او سال 1390 نمایش «گلن گری گلن راس» را در تماشاخانه ایرانشهر اجرا کرد و حالا هم نمایش «سنگها در جیبهایش» در سالن ناظرزاده کرمانی مجموعه ایرانشهر را در حال اجرا دارد.
سیما تیرانداز هم از تئاتر به دنیای تلویزیون و سینما رفته است. آخرین کار تلویزیونی او سریال «دودکش» به کارگردانی محمدحسین لطیفی بود که ماه مبارک رمضان امسال از شبکه اول سیما پخش شد. او سال گذشته هم در نمایش «خدای کشتار» به کارگردانی علیرضا کوشکجلالی بازی کرد. در پرونده کاری او جوایزی دیده میشود که هم مربوط به کارهای سینمایی و هم مربوط به کارهای تئاتری اوست؛ اما سهم جوایز تئاتری او در این میان بیشتر است. تیرانداز این روزها مشغول کارگردانی نمایش «ناتمام» نوشته هاله مشتاقینیاست که در سالن چهارسو اجرا میشود. هدایت هاشمی هم که سابقه تئاتری دارد اما در چند کار تلویزیونی و سینمایی بازی کرده است این روزها مشغول بازی در تئاتر «شیش و هشت» به کارگردانی نیما دهقان است که در سالن سمندریان مجموعه تماشاخانه ایرانشهر اجرا میشود.
برگشت بازیگران تئاتری به خاستگاه اولیهشان، یعنی صحنههای تئاتری ادامه دارد. غیبت هنرمندان تئاتری که برای کسب درآمد سراغ سینما و تئاتر رفتهاند را باید در نکتهای یافت که آتیلا پسیانی به آن اشاره دارد. پسیانی که هم در عرصه تئاتر فعال است و هم در عرصه تلویزیون در این باره گفت: هر بازیگر دیگری که ریشه تئاتری دارد، بازگشتش به صحنه فقط نیازمند یک واکسن یادآوری است چون چنین بازیگری در تمام سالهایی که از تئاتر دور بوده، در ذهنش حتما روی صحنه بوده است.