سال گذشته در همین روزها سیل ویرانگری در بهشهر جاری شد که ماحصل آن کشته شدن 6نفر و مصدومشدن دهها نفر بود. 50درصد زمینهای کشاورزی، خانههای مسکونی، مغازهها، رستورانها، کارگاهها، خودروها، مدارس، فضای سبز، رودخانهها، کانالهای آب، پلها و تاسیسات شهری هم طعمه سیل شدند. در سیل شامگاه 22مهر 91، یکهزار و 200واحد مسکونی از یک تا 100درصد آسیب دیدند که یک هزار و 88واحد در بهشهر و بقیه در گلوگاه (بخش شهری و کلباد) بود.
در بحث کشاورزی خسارات بیش از 4میلیارد تومان برآورد شد و در مجموع خسارات نزدیک به 70میلیارد تومان بود. دولت گذشته با توجه به سیلهایی که همزمان در برخی از شهرها و روستاهای مازندران، گیلان و آذربایجان شرقی روی داد، فقط توان تأمین 45میلیارد تومان جبران خسارت را داشت که پرداختی آن بهخاطر مشکلات اقتصادی دولت به 30درصد هم نرسید.
در مجموع، از 45میلیارد تومانی که هیأت دولت در 25مهر 91در جلسه مدیریت بحران استانداری مازندران با حضور وزیر کشور و معاون اول رئیسجمهور وقت به تصویب رساند، قرار بود 70درصد به سیل بهشهر اختصاص پیدا کند، اما آنچه در گفتوگو با مدیران اجرایی بهشهر حاصل شد، عدد مجموع 9میلیارد تومان را نشان میدهد که 7میلیارد تومان آن به بخشهای زیربنایی اختصاص یافت و 2میلیارد تومان هم در نخستین جلسه ستاد مدیریت بحران استان به منابع طبیعی و آبخیزداری اختصاص داده شد که این سازمان نسبت به احداث حدود 50سیلبند و یک سرشاخهگیر برای جلوگیری از حوادث احتمالی اقدام کرد.
علت اصلی از بین رفتن پوشش جنگلی
کارشناسان و مسئولانی که علل سیل سال گذشته بهشهر را بررسی کردند، از تغییر کاربری اراضی و کاهش تراکم پوشش گیاهی در مناطق جنگلی و مراتع بالادست در نتیجه آتشسوزی و تعلیف غیرمجاز دام بهعنوان مهمترین عوامل یاد کردند. چنین وقایعی در زمره اتفاقات طبیعی به شمار نمیرود و در حقیقت یک بلای طبیعی متاثر از فعالیتهای انسانی است و این بدان معنی است که درصورت عدمچارهاندیشی در این خصوص یا تداوم تخریب طبیعت در استان، وقوع دوباره چنین حوادثی دور از انتظار نخواهد بود.
البته همین امسال هم در حدود 2هفته پیش چنین اتفاقی افتاد و برخی مناطق بهشهر را دوباره سیل برد و خسارات وسیعی به روستای گرجیمحله وارد آمد. نماینده مردم بهشهر در مجلس شورای اسلامی در اینباره به ایرنا گفت: از بین رفتن پوشش گیاهی و جنگلها و نیز بیتوجهی به طرحهای آبخیزداری، در وقوع سیل مؤثر است و در عین حال مهمترین علت سیل، تجاوز به حریم رودخانههاست. احمدعلی مقیمی افزود:
بیشتر حوادث غیرمترقبه کشور از قبیل سیل، آتشسوزی جنگلها و مراتع، خشک شدن دریاچهها و تالابها، رانش زمین، توسعه بیابانها، گردوغبار، شنهای روان، کاهش منابع آب شرب و کشاورزی و آلودگی هوا همگی با تخریب محیطزیست و از بین رفتن منابع اکولوژیک در ارتباط هستند. عضو کمیسیون عمران مجلس گفت: ملموسترین نمونه این ارتباط، وقوع سیل سالهای اخیر در مازندران بوده که علت آن قطع درختان و تخریب مراتع بالادست است. وی افزود: علت اصلی وقوع سیلاب در بهشهر مسدود شدن مسیر رودخانه، بهویژه در دهانه ورودی پلها بهخاطر انتقال انواع چوبهای سنگین از مناطق بالادست به شهرها بودهاست.
نماینده مردم بهشهر در مجلس شورای اسلامی گفت: برای کاهش مؤثر خسارات، تخریبها، زیانها و تلفات ناشی از وقوع حوادث، برنامهریزی راهبردی مبتنی بر پیشگیری از وقوع برخی حوادث در کشور یک ضرورت است. وی افزود: از مهمترین دلایل تخریب طبیعت، رفتارهای مغایر با طبیعت و اعمال شیوههای غیرعلمی است که باید در این موارد فرهنگ سازی شود.
ساختوسازهای غیرمجاز
سرپرست شهرداری بهشهر نیز با اشاره به ویژگی جغرافیایی بهشهر و وجود خطر تکرار سیل گفت: بهشهر علاوه بر دارا بودن محیط زیست ارزنده برای زندگی و زیبایی ویژهای که به مناطق پایین دست و جنوبی میدهد، متأسفانه اقامتگاه غیراصولی و غیرمجازی را در حواشی رودخانه بدون رعایت حریم و درنظر گرفتن حد فاصل گذر سیلابی ایجاد کرده است.
حمید آزموده افزود: براساس اعلام کارشناسان، یکی از دلایل اصلی وقوع سیل مهرماه سال۹۱، ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم و بستر این رودخانهها بودهاست. وی ادامه داد: سیل ویرانگر پارسال سبب تخریب صددرصدی ۲۰۰ واحد مسکونی، تخریب ۸۰درصدی 100واحد مسکونی و تخریب زیر ۵۰درصد یکهزار و ۵۰۰ واحد مسکونی شده بود و ۱۴۲ واحد تجاری را هم تا ۵۰ درصد تخریب کرد. به هر ترتیب اگرچه بسیاری از پلها و سیلبندها اصلاح شدهاند اما هنوز کار زیادی برای جلوگیری از حوادث احتمالی وجود دارد و خطر سیل همچنان بهشهر را تهدید میکند.