اکنون 2سازمان معروف فعال در عرصه حقوق بشر با انتشار گزارشهایی درباره تلفات غیرنظامیان در این دو کشور که هواپیماهای بدون خلبان آمریکایی به بار آوردهاند، واشنگتن را به نقض مقررات بینالمللی و ارتکاب احتمالی جنایت جنگی متهم کردهاند. گزارشهای این دو سازمان خلاف گفتههای دولت اوباماست که میگوید این قبیل تلفات به ندرت پیش میآید. دولت اوباما در سالهای اخیر در پاسخ به انتقادات گسترده از تلفاتی که حملات هواپیماهای بدون سرنشین بهجا میگذارند، همواره تأکید کرده که تلفات این حملات شبهنظامیان هستند نه مردم عادی.
به نوشته واشنگتن پست، سازمان دیدهبان حقوق بشر با بررسی 6 مورد حمله از سال 2009 به این نتیجه رسیده است که دستکم 57نفر از 82نفری که در این حملات کشته شدند، غیرنظامی بودند، ازجمله یک زن باردار و 3بچه که در حملهای در سپتامبر 2012کشته شدند. در پاکستان سازمان عفو بینالملل درباره 9مورد حمله که به هواپیماهای بدون خلبان آمریکا نسبت داده شده بود، تحقیق کرد. این بررسی نشان داد شواهد محکمی وجود دارد که دستکم 30نفر غیرنظامی در 4مورد از این حملات که در خلال ماهمی سال 2012 و جولای سال 2013در وزیرستان شمالی صورت گرفت، کشته شدند. پیشتر شرایط کلی هر کدام از این حملات در گزارشهای رسانههای خبری محلی و بینالمللی بیان شده بود.
اما این دو سازمان حقوق بشری میگویند که توانستهاند با مصاحبه با بازماندگان، دیگر شاهدان و مقامات محلی در این دو کشور اطلاعات بیشتری درباره این حملات بهدست آورند. بیشتر حملات هواپیماهای بدون خلبان در پاکستان و یمن در نقاط دورافتادهای رخ میدهد که اغلب نگاه خوبی به خارجیان ندارند. روز جمعه، سازمان ملل گزارشی را منتشر کرد که براساس آن طی یک دهه گذشته حدود 2200نفر در حملات هواپیماهای بدون خلبان در پاکستان کشته شدهاند.
از این تعداد، دستکم 400نفر غیرنظامی و 200نفر احتمالاً غیرنظامی بودند. دولت آمریکا هرگز به نقش خود در تکتک حملات با این هواپیماها اعتراف نمیکند و مبانی حقوقی هدف قرار دادن افراد مشخص هنوز معلوم نیست. دیدهبان حقوق بشر و عفو بینالملل در گزارشهای خود از دولت اوباما خواستند سیاستهای خود را در ارتباط با حملات با هواپیماهای بدون خلبان شفاف کند و بهطور علنی به بررسی گزارشها درباره تلفات غیرنظامیان بپردازد. حملات هواپیماهای بدون خلبان در پاکستان توسط سیا انجام میشود، اما در یمن این حملات توسط سیا و ستاد عملیات نیروهای ویژه ارتش آمریکا صورت میگیرد.
گزارش عفو بینالملل خاطرنشان میکند مقامات آمریکایی که این حملات را در پاکستان هدایت میکنند، احتمالاً مرتکب جنایت جنگی شدهاند و باید محاکمه شوند. این گزارش در حالی منتشر میشود که نواز شریف نخستوزیر پاکستان در واشنگتن است و قرار است با باراک اوباما دیدار کند.
وی قول داده است به اوباما بگوید این حملات که در پاکستان خشم عمومی را برانگیخته، باید خاتمه یابد. اوباما از زمان روی کار آمدن در سال 2009، استفاده از هواپیماهای بدون خلبان را برای حمله به اهداف در شماری از کشورها در اولویت قرار داده است. گزارش شده که در سومالی هواپیماهای بدون خلبان آمریکایی اهدافی را مورد حمله قرار دادهاند. برخی آمارها حاکی از آن است که در یک دهه گذشته حدود 400مورد حمله با استفاده از هواپیماهای بدون خلبان در پاکستان، یمن و سومالی صورت گرفته است. گزارشهایی درباره بهکارگیری این هواپیماها در نقاط دیگر ازجمله مالی نیز منتشر شده است. در سالهای قبل این هواپیماها در افغانستان و عراق نیز برای حمله به نیروهای شورشی بهکار گرفته میشد. در سال 2010، 122مورد حمله در پاکستان رخ داد، درحالیکه تا ماه ژوئن سالجاری فقط 12مورد حمله اتفاق افتاد.